දේශගුණික විපර්යාස අධ්‍යාපනය (Climate change educationCCE) යනු දේශගුණික විපර්යාස සඳහා ඵලදායී ප්‍රතිචාර ආමන්ත්‍රණය කිරීම සහ සංවර්ධනය කිරීම අරමුණු කරගත් අධ්‍යාපනයි.
එය දේශගුණික විපර්යාසවල හේතූන් සහ ප්‍රතිවිපාක තේරුම් ගැනීමට ඉගෙන ගන්නන්ට උපකාර කරයි, දේශගුණික විපර්යාසවල බලපෑම් සමඟ ජීවත් වීමට ඔවුන් සූදානම් කරන අතර වඩාත් තිරසාර ජීවන රටාවක් අනුගමනය කිරීමට සුදුසු ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට ද ඉගෙන ගන්නන් බල ගන්වයි.
දේශගුණික විපර්යාස සහ දේශගුණික විපර්යාස අධ්‍යාපනය යනු දේශගුණික විපර්යාස අවම කළ හැකි ආකාරය පිළිබඳ දේශීය ඉගෙනුම් සහ මානසිකත්වය පුළුල් කිරීම සඳහා විෂයමාලාවේ නැංගුරම් දැමිය හැකි ගෝලීය අභියෝග වේ. එවැනි අවස්ථාවක CCE යනු දේශගුණික විපර්යාස සාක්ෂරතාවයට වඩා වැඩි නමුත් දේශගුණය සමඟ ගනුදෙනු කිරීමේ ක්‍රම අවබෝධ කර ගැනීමයි.
CCE ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින්ට ජාතික හා ගෝලීය පරිමාණයෙන් දේශගුණික විපර්යාසවලට එරෙහිව සටන් කිරීමට යාන්ත්‍රණ ක්‍රියාත්මක කිරීමේ හදිසිතාව සහ වැදගත්කම අවබෝධ කර ගැනීමට උපකාර කරයි .
දේශගුණික විපර්යාස ඔවුන්ට බලපාන ආකාරය, සෘණාත්මක ප්‍රතිවිපාකවලින් ආරක්ෂා වීමට ඔවුන්ට කළ හැකි දේ සහ තමන්ගේම දේශගුණික අඩිපාර අඩු කර ගත හැකි ආකාරය පිළිබඳව ප්‍රජාවන් මෙමගින් ඉගෙන ගනී. විශේෂයෙන්ම, CCE දේශගුණික විපර්යාස හේතුවෙන් අහිතකර ලෙස බලපානු ලබන දැනටමත් අවදානමට ලක්විය හැකි ප්‍රජාවන්ගේ ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි කිරීමට උපකාරී වේ.
CCE තිරසාර සංවර්ධනය සඳහා අධ්‍යාපනය (ESD) මුල් කරගෙන ඇත.
තිරසාර සංවර්ධන වැඩසටහන සඳහා යුනෙස්කෝ දේශගුණික විපර්යාස අධ්‍යාපනය
2010 දී පිහිටුවන ලද, තිරසාර සංවර්ධනය සඳහා යුනෙස්කෝ දේශගුණික විපර්යාස අධ්‍යාපන වැඩසටහන (Climate Change Education for Sustainable Development programme – CCESD) මාධ්‍ය, ජාලකරණය සහ හවුල්කාරිත්වය හරහා විධිමත් නොවන අධ්‍යාපනයේ CCE ක්‍රියාකාරකම් පුළුල් කිරීමෙන් දේශගුණික විපර්යාස තේරුම් ගැනීමට මිනිසුන්ට උපකාර කිරීම අරමුණු කරයි. යුනෙස්කෝවට ලෝක උසස් අධ්‍යාපන සමුළුව (Barcelona 2022 දී) පැවැත්වීමට හැකි විය. එය පදනම් වී ඇත්තේ දේශගුණික විපර්යාස, ආපදා අවදානම අඩු කිරීම වැනි ප්‍රධාන තිරසාර සංවර්ධන ගැටළු ඇතුළත් තිරසාර සංවර්ධනය සඳහා අධ්‍යාපනයේ (ESD) සාකල්‍ය ප්‍රවේශය මතය. එය ඉගෙන ගන්නන් ඔවුන්ගේ හැසිරීම වෙනස් කිරීමට සහ තිරසාර සංවර්ධනය සඳහා ක්‍රියාමාර්ග ගැනීමට පෙළඹවීම සහ බල ගැන්වීම සඳහා සහභාගීත්ව ඉගැන්වීම් සහ ඉගෙනුම් ක්‍රම ප්‍රවර්ධනය කරයි. අද දින ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමේ බලපෑම මිනිසුන්ට අවබෝධ කර ගැනීමට සහ විශේෂයෙන්ම තරුණයින් අතර ‘දේශගුණ සාක්ෂරතාවය’ වැඩි කිරීමට මෙම වැඩසටහන අපේක්ෂා කරන අතර, දේශගුණික විපර්යාස සඳහා ජාත්‍යන්තර ප්‍රතිචාරයේ අධ්‍යාපනය වඩාත් කේන්ද්‍රීය කොටසක් බවට පත් කිරීම අරමුණු කරයි. යුනෙස්කෝව CCE ජාතික විෂයමාලාවලට ඒකාබද්ධ කිරීමට සහ ඒ සඳහා නව්‍ය ඉගැන්වීම් සහ ඉගෙනුම් ප්‍රවේශයන් වර්ධනය කිරීමට ජාතික ආණ්ඩු සමඟ කටයුතු කරයි.
