“මාව වඩාත් තැතිගන්වන එහි ඇති අනතුර නම් ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාම සම්බන්ධයෙන් අපට අනතුරු අඟවා ඇති ඉඟි කිහිපයක් හෝ අප පසුකරමින් සිටීමයි. එය සැබවින්ම අන්තරායයි, එය ආපසු හැරවිය නොහැකියි”

වායුගෝලයෙන් කාබන් ඩයොක්සයිඩ් ඉවත් කිරීමට තාක්ෂණය මත විශ්වාසය තැබීම “භයානක” සහ “අනතුරුදායක” බව දේශගුණය පිළිබඳ එක්සත් ජනපද විශේෂ ජනාධිපති නියෝජිතයා වන ජෝන් කෙරී අනතුරු අඟවයි.

කේරී පසුගිය දා (25) සම්මුඛ සාකච්ඡාවකදී පැවසුවේ නව තාක්‍ෂණයන් ලෝකය “ඉඟි ලක්ෂ්‍යය / tipping points” පසුකර යාම වැළැක්විය නොහැකි බවත් ප්‍රධාන උෂ්ණත්ව සීමාවන් පසු කළ පසු නොනවතින භෞතික බලපෑම් රැල්ලක් ඇති කළ හැකි බවය

“සමහර විද්‍යාඥයන් යෝජනා කරන්නේ ගෝලීය උෂ්ණත්වය ආණ්ඩු ඉලක්ක කරන පූර්ව කාර්මික මට්ටමට වඩා සෙල්සියස් අංශක 1.5 සීමාවෙන් ඔබ්බට වැඩි විය හැකි බවයි ”කෙරී පැවසීය.

“මාව වඩාත් තැතිගන්වන එහි ඇති අනතුර නම් ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාම සම්බන්ධයෙන් අපට අනතුරු අඟවා ඇති ඉඟි කිහිපයක් හෝ අප පසුකරමින් සිටීමයි. එය සැබවින්ම අන්තරායයි, එය ආපසු හැරවිය නොහැකියි”

විද්‍යුත් වාහන වැනි ආශ්‍රිත තාක්ෂණයන් සමඟින් පුනර්ජනනීය බලශක්ති භාවිතය පුළුල් කරන ලෙස ඔහු රජයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටියේය. මේවා දැනටමත් පුළුල් ව්‍යාප්තිය සඳහා ලබා ගත හැකි අතර ගෝලීය උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 1.50 සීමාව ඉක්මවා යාමට හේතු වන වායුගෝලයේ ඉහළ කාබන් ඩයොක්සයිඩ් මට්ටමට ළඟා වීම වැළැක්විය හැකිය.

“දැන් අප මුහුණ දෙන අභියෝගයේ කොටසක් නම් තාක්‍ෂණයන් පවතින රටවලට ඒවා විය යුතු වේගයට යෙදවීමට අවශ්‍ය නොවීමයි. ජාත්‍යන්තර බල ශක්ති නියෝජිතායතනය  කලක සිට ඉතා පැහැදිලිව ප්‍රකාශ කරන්නේ ගෝලීය වශයෙන් හරිතාගාර වායු විමෝචනය 45% දක්වා අඩු කිරීමේ 2030 ඉලක්කය සපුරා ගැනීමට අවශ්‍ය වන්නේ වර්තමාන තාක්‍ෂණික තත්ත්වය තුළ පුනර්ජනනීය බලශක්තිය යෙදවීම බවයි. ඒත් එය සිදුවන්නේ නැහැ. අපි කළ යුතු බව දන්නා දේ කිරීමට අංශ කිහිපයකින් මට දැන් ප්‍රතිරෝධයක් තිබෙනවා. මම හිතන්නේ ඇත්තටම අපිට කරන්න පුළුවන් සරල දේවල් තියෙනවා. නමුත් ඒකට දේශපාලන කැමැත්ත අවශ්‍යයි, ඒකට සම්පත්, ප්‍රතිපාදන සහ කාර්යය ඉටු කිරීමට අධිෂ්ඨානය අවශ්‍යයි.”  ජෝන් කේරී පවසයි.

පුනර්ජනනීය බලශක්තිය සහ අඩු කාබන් තාක්ෂණයන් සඳහා ආයෝජනය කිරීමට එක්සත් ජනපදය විසින් ඩොලර් බිලියන 369ක් වෙන්කර ඇත. යුරෝපා සංගමය එක්සත් ජනපදයේ හරිත සමාගම් සඳහා බදු සහන දීමට විරෝධය පළ කර ඇත, ඔවුන් එය ආරක්ෂණවාදී සහ විභව තරඟකාරී තර්ජනයක් ලෙස සලකයි.

එක්සත් ජනපද ක්‍රියාමාර්ග සියලු රටවලට යහපතක් බව කෙරී ප්‍රකාශ කළේය.

“අපි සොයාගැනීමේ වේගය වේගවත් කළහොත් ලෝකයට ප්‍රතිලාභ ලැබෙනවා. මෙය එක්සත් ජනපදය කේන්ද්‍ර කරගත් දෙයක් නොවෙයි. අපට එම තාක්ෂණයන් ඉතා වේගයෙන් ඉදිරියට ගෙන යා හැකි නම්, ඒවා බෙදා ගැනීමටත්, ඒ හා සමානව දියුණු වීමට මිනිසුන්ට උපකාර කිරීමටත් අපි ප්‍රමුඛතාව දෙනවා. අපි සාමූහිකව අභියෝගයට මුහුණ දීමට උත්සාහ කරන්නේ ඒ ආකාරයටයි’’

‘’පසුගිය ගිම්හානයේදී සම්මත කරන ලද පනත දැනටමත් බලපෑමක් ඇති කරමින් සිටින බව ඔහු පැවසීය. “මිනිසුන් කළ යුතු හොඳම දේ අවබෝධ කරගෙන සිටිනවා. යුරෝපයේ රටවල් ගණනාවක් තිබෙනවා. ජර්මනිය, සහ ප්‍රංශය සහ තවත් රටවල් ඒ අතර සිටිනවා. ඔවුන් ද අප හාසමාන ආකාරයෙන් කටයුතු කරනවා. මෙම අභියෝගයට මුහුණ දීම සඳහා අප යෙදවීමට අවශ්‍ය ඩොලර් ට්‍රිලියන ගණන අනුව ආයෝජනය උද්දීපනය කරන අතර එය උනන්දුව වර්ධනය කරනවා. මෙම සංක්‍රාන්තිය තුළ අත්‍යවශ්‍ය සමහරක් දිශාවට දැවැන්ත ව්‍යාපාර ප්‍රාග්ධනයක් ගමන් කරන බව අපි දකිනවා’’

ලෝකයේ සෑම කෙනෙකුටම ශුද්ධ ශුන්‍ය උපාය මාර්ගයක් අවශ්‍ය බව ඔහු පැවසීය. ” දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ අන්තර් රාජ්‍ය මණ්ඩලය විසින් පැහැදිලිවම පෙන්වා දුන්නේ අප ගමන් කළ යුතු මාර්ගයේ අප නොසිටින බවයි. උත්සාහයෙන් සෑම දෙයක්ම ඵලදායී ලෙස වැඩි කළ යුතුයි”

එක්සත් ජනපද ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් ඔහුගේ හරිත ආයෝජන වැඩපිළිවෙළ නොතකා පොසිල ඉන්ධන සඳහා ආයෝජනය කිරීමට ඉදිරියට යාම සම්බන්ධයෙන් දේශගුණ ක්‍රියාකාරීන්ගේ දැඩි විවේචනයට ලක්ව ඇත.

මෑත සතිවලදී, ඔහු තෙල් හා ගෑස් ළිං සඳහා කැණීම සඳහා මෙක්සිකෝ බොක්කෙහි අක්කර මිලියන 73ක් පමණ වූ ප්‍රදේශයක් අනුමත කළේය. ඊට දෙසතියකට පෙර, ඔහු ඇලස්කාවේ විලෝ ව්‍යාපෘතිය අනුමත කළේය. එමගින් තෙල් බැරල් මිලියන 600ක් නිෂ්පාදනය කිරීමට අපේක්ෂා කෙරේ. එක්සත් ජනපදය සිය ෂේල් ගෑස් නිෂ්පාදනය පුළුල් කිරීමට සහ Biden ගේ අධීක්ෂණය යටතේ යුරෝපයට අපනයනය කිරීමට බලාපොරොත්තු වේ .

‘’යුක්රේනයේ යුද්ධය හේතුවෙන් තාවකාලිකව තවත් පොසිල ඉන්ධන අවශ්‍ය වේ’’ යන පදනම මත කෙරී මෙම ක්‍රියාවන් දැඩි ලෙස ආරක්ෂා කළ අතර, විශේෂයෙන් කාබන් අල්ලා ගැනීම සහ ගබඩා කිරීම හෝ බලපෑම අඩු කිරීමේ වෙනත් ක්‍රම මගින් දේශගුණික සීමාවන් තුළ තෙල් හා ගෑස් ප්‍රසාරණයක් සිදුවිය හැකි බව පැවසීය.

“ගෑස් භාවිතය යනු තෙල් සහ ගල් අඟුරු වලට වඩා ස්වයංක්‍රීයව 30-50% අඩු වීමක්. එය අපිරිසිදු නැහැ. එය වඩා පිරිසිදුයි. ඉතින් දැන් ප්‍රශ්නය නම්, කාබන් ග්‍රහණය කර ගැනීම සහ ගබඩා කිරීම සදහා වන අපගේ ඉලක්ක සපුරා ගැනීමට හැකි වන පරිමාණයෙන් යෙදවිය හැකිද? කැණීම්වල ව්‍යාප්තිය ගැඹුරු බලපෑමක් ඇති කරන්නේ නැහැ. එය සම්පූර්ණයෙන්ම බලපෑමෙන් තොර බව මම කියන්නේ නැහැ. නමුත් එය සැලකිය යුතු බලපෑමක් ඇති නොකරනු ඇති බව මාගේ විශ්වාසයයි. 2005 මට්ටමට සාපේක්ෂව 2030 වන විට විමෝචනය 50-52% කින් අඩු කිරීමට එක්සත් ජනපදය තවමත් එහි දේශගුණික ඉලක්ක සඳහා කැපවී සිටින බව’’ ඔහු පැවසීය.

ව්ලැඩිමීර් පුටින් විසින් යුක්රේනය ආක්‍රමණය කිරීම හේතුවෙන් ලොව පුරා පවතින කැලඹීම සහ ඉහළ බලශක්ති මිල ගණන් ද කෙරී පෙන්වා දුන්නේය. “පුටින්ට ඔහුගේ ගෑස් කපා හැරීම ආයුධයක් බවට පත් කිරීමට ඉඩ නොතැබීම අපට දැඩි ලෙස අවශ්‍ය වුණා. යුක්රේනය නිසාත්, වෙළඳපොළ සන්සුන් කිරීමේ හදිසි අවශ්‍යතාවය නිසාත්, මිනිසුන්ට ජීවත් වීමට නොහැකි තරමට මිල ඉහළ යන නිසා ආර්ථිකයන් හදිසියේම කඩා වැටෙන්නේ නැති බවට වග බලා ගැනීම ඔබට යම් සැපයුමක් තිබිය යුතුයි”

කෙසේ වෙතත්, එක්සත් ජනපදයේ ෆොසිල ඉන්ධන ප්‍රසාරණය අනෙකුත් රටවලට පැහැදිලි කිරීමට අපහසු බව ඔහු පිළිගත්තේය. “එයට පැහැදිලිවම සංජානනය හෝ පණිවිඩ යැවීමේ අභියෝග තිබෙනවා. යමෙක් එය විකෘති කර ‘ඔවුන් එය කළා, ඒ නිසා අපට එය කළ හැකියි’ කියා පැවසීමේ අනතුරක් තිබෙනවා. ඒකයි මම කියන්නේ ඔබ එය තේරුම් ගත යුතුයි. ඔබ එය ඇත්ත වශයෙන්ම අදහස් කරන්නේ කුමක්ද සහ මෙහි බලපෑම කුමක්ද යන්න පිළිබඳ සැබෑ සන්දර්භය තුළ එය තැබිය යුතුයි.

එහෙත් එක්සත් ජනපදය තවමත් එහි දේශගුණික ඉලක්ක සපුරාලන බව ඔහු අවධාරණය කළේය. “ජනාධිපති බිඩෙන් අපගේ ඉලක්කය තබා ගැනීමට පූර්ණ කැපවීමක් නැවත අවධාරණය කර තිබෙනවා. අපි අපගේ ඉලක්කය කරා ගමන් කරනවා. මෙම එක දෙයක් අප අපගේ ඉලක්ක කරා ආපසු ගමන් කිරීම හෝ අපගේ අපේක්ෂාවන් මත ආපසු යාම සම්බන්ධයෙන් අපගමනයක් නොවේ. මට ඒ ගැන ලොකු විශ්වාසයක් දැනෙනවා.” ජෝන් කේරී පැවසීය.

නොවැම්බර් මාසයේදී එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ පැවැත්වෙන මීළඟ එක්සත් ජාතීන්ගේ දේශගුණ සමුළුව වන Cop28 හි සභාපතිවරයා ලෙස Sultan Al Jaber පත් කිරීම, එක්සත් අරාබි එමීර් රාජ්‍යයේ ජාතික තෙල් සමාගමක් වන Adnoc හි ප්‍රධානියා ලෙස ඔහුගේ භූමිකාව හා උනන්දුව අතර ගැටුමක් ඇති කරන බව පවසන ක්‍රියාකාරීන් විසින් එය හෙළා දැක තිබේ.

කෙරී ජාබර් ආරක්ෂා කළේය. ඔහුගේ පසුබිම, ඔහුගේ නව භූමිකාවට ව්‍යාපාරික අවධානයක් ගෙන ඒමට ඔහුට උපකාර වනු ඇති බව ඔහු අවධාරණය කළේය. “පෞද්ගලිකව, මම හිතන්නේ ඔහුට තෙල් හා ගෑස් නිෂ්පාදනයේ සන්දර්භය තුළ අත්දැකීම් ඇති නිසාත්, ඒ සඳහා නායකත්වයක් ඇති නිසාත්, අපට කළ යුතු දේ සම්බන්ධයෙන් නැතිවූ සබැඳි කිහිපයක් මේසයට ඇද ගැනීමට ඔහුට හැකියාව තිබෙනවා. මම ඒ ගැන බලාපොරොත්තුවෙන් ඉන්නවා,” කෙරී පැවසීය.

දුප්පත් රටවලට ඔවුන්ගේ විමෝචනය කපා හැරීමට සහ ආන්තික කාලගුණික බලපෑම්වලට සාර්ථකව මුහුණ දීමට උපකාර කිරීම සඳහා දේශගුණික මූල්‍ය සඳහා පුද්ගලික අංශයේ අරමුදල් වැඩි කරන ලෙසද කෙරී ඉල්ලා සිටියේය. “දේශගුණික මූල්‍ය යනු අභියෝගයක් පමණක් නොවේ, එය දැනට පවතින විශාලතම තනි අභියෝගයයි” ඔහු පැවසීය.

theguardian.com