ප්‍රතිචක්‍රීකරණය ප්ලාස්ටික් දූෂණයට පිළියමක් නොවේ – ග්‍රීන්පීස් අනතුරු අඟවයි

ප්ලාස්ටික් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කිරීමෙන් එය වඩාත් විෂ සහිත විය හැකි අතර එය පරිසර දූෂණ අර්බුදයට විසඳුමක් ලෙස නොසැලකිය යුතු බව ග්‍රීන්පීස් සංවිධානය අනතුරු ඇඟවීය.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද ප්ලාස්ටික් ඒවායේ වර්ජින් සංඝටකවලට වඩා විෂ සහිත බව පෙන්වන පර්යේෂණ කිහිපයක් ඇතුළත් වාර්තාවක් උපුටා දක්වමින් ග්‍රීන්පීස් කියන්නේ “ප්ලාස්ටික් යනු චක්‍රීය ආර්ථිකයකට නීත්‍යානුකූලවම නොගැළපෙන දෙයක්” බවයි.

විභව ගෝලීය ප්ලාස්ටික් ගිවිසුමක් සඳහා වන නවතම සාකච්ඡා ආරම්භයට සමගාමීව මෙම වාර්තාව ප්‍රකාශයට පත්ව ඇත.

නිෂ්පාදනයේ සිට බැහැර කිරීම දක්වා ප්ලාස්ටික් වල “පූර්ණ ජීවන චක්‍රය/  full lifecycle” ආවරණය වන පරිදි නීත්‍යානුකූලව බැඳී ඇති ගිවිසුමක් සකස් කිරීමට රටවල් 173 ක නියෝජිතයන් පසුගිය වසරේ එකඟ වූ අතර ඉදිරි වසර දෙක තුළ සාකච්ඡා කිරීමට නියමිතය.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සඳහා තීරණාත්මක වන ප්ලාස්ටික් අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීම සහ පුළුස්සා දැමීමෙන් හානියට පත් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ප්‍රජාවන් මෙන්ම ආන්තික අපද්‍රව්‍ය එකතු කරන්නන් බැහැර කිරීම සම්බන්ධයෙන් දැනටමත් විවේචනයට ලක්ව ඇති සාකච්ඡා සඳහා නියෝජිතයින් ලබන සතියේ පැරිසියේදී හමුවීමට නියමිතය.

මෙම වින්දිත පාර්ශ්වයන්ගේ හඬවල් නොමැතිව සාකච්ඡා ආයතනික අවශ්‍යතාවලට හසුවනු ඇතැයි පරිසරවේදීන් අතර බියක් පවතී.

“ප්ලාස්ටික් දූෂණ අර්බුදයට විසඳුම ප්ලාස්ටික් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කිරීමය යන ප්ලාස්ටික් කර්මාන්තය විසින් අදහස දිගටම ඉදිරිපත් කරනවා. නමුත්… ප්ලාස්ටික් වල විෂ බව ඇත්ත වශයෙන්ම ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සමඟ වර්ධනය වෙනවා. චක්‍රීය ආර්ථිකයක් තුළ ප්ලාස්ටික්වලට තැනක් නැති අතර ප්ලාස්ටික් දූෂණය අවසන් කිරීමට ඇති එකම සහ සැබෑ විසඳුම ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදනය විශාල වශයෙන් අඩු කිරීම බව පැහැදිලියි” යනුවෙන් ගෝලීය ප්ලාස්ටික් ව්‍යාපාරයට නායකත්වය දෙන ග්‍රැහැම් ෆෝබ්ස් පැවසීය.

1950 ගණන්වල සිට ප්ලාස්ටික් ටොන් බිලියන 8ක් පමණ නිෂ්පාදනය කර ඇත. ග්‍රීන්පීස් වාර්තාව මගින් සම-සමාලෝචනය කරන ලද පර්යේෂණ සහ ජාත්‍යන්තර අධ්‍යයනයන් පෙන්නුම් කරන්නේ ප්ලාස්ටික් වලින් ඉතා කුඩා ප්‍රතිශතයක් (9%) ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන බව පමණක් නොව, විෂ රසායනික ද්‍රව්‍ය වැඩි සාන්ද්‍රණයකින් අවසන් වන ඒවා මිනිසාට සහ පරිසරයට සිදුවිය හැකි හානිය ගුණනය කරන බවයි.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කරන ලද ප්ලාස්ටික් තුළ, බොහෝ විට විෂ සහිත ගිනි නිවන ද්‍රව්‍ය, බෙන්සීන් සහ අනෙකුත් පිළිකා කාරක, බ්‍රෝමිනේටඩ් සහ ක්ලෝරිනේටඩ් ඩයොක්සින් ඇතුළු පරිසර දූෂක සහ ශරීරයේ ස්වාභාවික හෝමෝන මට්ටම්වල වෙනස්කම් ඇති කළ හැකි ඉහළ මට්ටමේ රසායනික ද්‍රව්‍ය අඩංගු වන බව වාර්තාව පවසයි.

ප්‍රතිචක්‍රීකරණය සඳහා වෙන් කර ඇති අපද්‍රව්‍ය ප්ලාස්ටික් සාමාන්‍යයෙන් ඉහළ ආදායම් ලබන රටවලින් ලෝකයේ දුප්පත් ප්‍රදේශවලට අපනයනය කෙරේ.

ජාත්‍යන්තර දූෂිත ද්‍රව්‍ය තුරන් කිරීමේ ජාලයේ (International Pollutants Elimination Network – IPEN) විද්‍යා උපදේශක ආචාර්ය තෙරේස් කාල්සන් මෙසේ පැවසීය: “ප්ලාස්ටික් සෑදී ඇත්තේ විෂ රසායනික ද්‍රව්‍යවලින් වන අතර ප්ලාස්ටික් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය කළ විට මෙම රසායනික ද්‍රව්‍ය නිකම්ම පහව යන්නේ නැහැත විද්‍යාව පැහැදිලිව පෙන්වා දෙන්නේ ප්ලාස්ටික් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය යනු ප්‍රතිචක්‍රීකරණ ප්‍රවාහය දිගේ අපගේ සෞඛ්‍යයට සහ පරිසරයට තර්ජනයක් වන විෂ සහිත උත්සාහයක් බවයි. සරලව කිවහොත්, ප්ලාස්ටික් චක්‍රීය ආර්ථිකයට සහ අපගේ ශරීරයට විෂ වන අතර වාතය, ජලය සහ ආහාර දූෂණය කරනවා. අපි විෂ රසායනික අඩංගු ප්ලාස්ටික් ප්‍රතිචක්‍රීකරණය නොකළ යුතුයි. ප්ලාස්ටික් අර්බුදයට සැබෑ විසඳුම් සඳහා ප්ලාස්ටික්වල රසායනික ද්‍රව්‍ය පිළිබඳ ගෝලීය පාලනයක් සහ ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදනයේ සැලකිය යුතු අඩුවීමක් අවශ්‍යයි’’

ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදනය 2060 වන විට තුන් ගුණයකින් වැඩි වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත. ග්‍රීන්පීස් පැවසුවේ ඕනෑම ගෝලීය ප්ලාස්ටික් ගිවිසුමක් ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදනයේ ක්ෂණික සැලකිය යුතු අඩුවීමක් ලබා ගත යුතු බවයි. එය වර්ජින් ප්ලාස්ටික් නිෂ්පාදනය සම්පූර්ණයෙන් ඉවත් කිරීමේ මාවතේ පළමු පියවර ලෙස සැලකිය යුතුය. ඉතිරිව ඇති ප්ලාස්ටික් හැකිතාක් නැවත භාවිතා කළ යුතු අතර, අපද්‍රව්‍ය බැහැර කිරීමේ තාක්ෂණයන් දියුණු කර ඇති අතර ඒවා හුදෙක් පිළිස්සීම හෝ වළ දැමීම නොවන බව ග්‍රීන්පීස් පවසයි.

https://www.theguardian.com