කොවිඩ් සීමාවන් ලිහිල් කිරීමෙන් පසු ඇති වූ තෙල් ඉල්ලුම මේ වසරේ අවසන් වීමට ඉඩ ඇති බවත් ලබන වසරේ සිට එහි වර්ධනය මන්දගාමී වනු ඇති බවත් ජාත්‍යන්තර බලශක්ති ඒජන්සිය (International Energy Agency-  IEA) පවසයි.

ගෝලීය ආර්ථිකයේ නරක අතට හැරෙන විභවයක් පැවතීම සහ පිරිසිදු බලශක්ති ප්‍රභවයන් වෙත දිගුකාලීන සංක්‍රමණය ඉල්ලුමට හානියක් වනු ඇතැයි අපේක්ෂා කෙරේ.

IEA හි විධායක අධ්‍යක්ෂ, Fatih Birol මෙසේ පැවසුවේය. “විදුලි වාහන, බලශක්ති කාර්යක්ෂමතාව සහ අනෙකුත් තාක්ෂණයන් දියුණු වීමත් සමඟ මෙම දශකය අවසන් වීමට පෙර ගෝලීය ඛනිජ තෙල් ඉල්ලුමේ උච්චතම අවස්ථාව සමඟින් පිරිසිදු බලශක්ති ආර්ථිකයකට මාරුවීම වේගවත් වෙමින් පවතී”

ගෝලීය තෙල් ඉල්ලුම 2023 දී දිනකට බැරල් මිලියන 2.4කින් ඉහළ ගොස් වාර්තාගත බැරල් මිලියන 102.3 දක්වා වර්ධනය වනු ඇතැයි IEA පසුගිය 14 වැනිදා සිය මාසික වාර්තාවේ සඳහන් කළේය.

කෙසේ වෙතත් නියෝජිතායතනය අපේක්ෂා කරන්නේ ආර්ථික අවපාතය ඉදිරි වසරේ වර්ධනය බැරල් 860,000 දක්වා අඩු කිරීමට ඉඩ ඇති අතර විද්‍යුත් වාහන භවිතය ඉහළ යාම හමුවේ 2028 දී බැරල් 400,000 දක්වා එය අඩු කිරීමට හැකිවනු ඇති බවයි.

“ඉහළ බලශක්ති ආරක්ෂණ උත්සුකයන් මධ්‍යයේ රුසියාව යුක්රේනය ආක්‍රමණය කිරීම සහ 2030 වන විට පිරිසිදු බලශක්ති ආයෝජන සඳහා ඩොලර් ට්‍රිලියන දෙකකට වඩා වැඩි ප්‍රමාණයක් බලමුළු ගන්වා ඇති ආණ්ඩුවල පශ්චාත් කොවිඩ් ප්‍රතිසාධන වියදම් සැලසුම් මගින් මන්දගාමීත්වය වේගවත් වී ඇත” IEA පැවසීය.

ජෛව ඉන්ධන, ඛනිජ රසායනික ද්‍රව්‍ය සහ අනෙකුත් බලශක්ති නොවන භාවිතයන් හැර දහනය කළ හැකි ෆොසිල ඉන්ධන වලින් තෙල් සඳහා ඇති ඉල්ලුම 2028 දී බැරල් මිලියන 81.6 දක්වා ඉහළ යාමට ඉඩ ඇති බව එය වැඩිදුරටත් පැවසීය.

“තෙල් නිෂ්පාදකයින් වෙනස් වීමේ වේගය කෙරෙහි ප්‍රවේශමෙන් අවධානය යොමු කළ යුතු අතර ක්‍රමවත් සංක්‍රාන්තියක් සහතික කිරීම සඳහා ඔවුන්ගේ ආයෝජන තීරණ ක්‍රමාංකනය කළ යුතුයි” බිරෝල් පැවසීය.

Shell සමාගම ආයෝජකයින්ට පැවසුවේ එහි නව ප්‍රධාන විධායක Wael Sawan යටතේ පොසිල ඉන්ධන කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ බැවින් ඉතිරි දශකය සඳහා සෑම වසරකම තෙල් නිෂ්පාදනය කපා හැරීමේ සැලසුම් අතහැර දැමූ බවයි.

ෆොසිල ඉන්ධන විශාල අපනයනකරුවෙකු වන රුසියාව යුක්රේනය ආක්‍රමණය කර යුරෝපයට ස්වභාවික වායු බෙදා හැරීම කපා හැරීමෙන් පසු බලශක්ති මිල පසුගිය වසරේ ඉහළ ගියේය. මොස්කව්හි යුද ප්‍රයත්නය සඳහා සැලකිය යුතු මුදල් ප්‍රභවයක් ඉවතට ගැනීමේ උත්සාහයන් ලෙස බටහිර බලවතුන් රුසියානු තෙල් අපනයනය සඳහා තහනම් කිරීම් සහ මිල සීමා පැනවූහ.

පසුගිය මාස කිහිපය තුළ තෙල් හා ගෑස් මිල පහත වැටී ඇත.

පසුගිය මාසයේ IEA හි වාර්තාවක් පෙන්නුම් කළේ ආයෝජකයින් පුනර්ජනනීය බලශක්තිය, විදුලි වාහන, න්‍යෂ්ටික බලය සහ අනෙකුත් අඩු කාබන් තාක්‍ෂණයන් වෙත යොමු වීම නිසා පිරිසිදු බලශක්ති ආයෝජනය මේ වසරේ ඩොලර් ට්‍රිලියන 1.7ක් කරා ළඟා වීමට නියමිත බවයි.

රුසියාව විසින් යුක්රේනය ආක්‍රමණය කිරීම සහ යුද්ධයේ අස්ථාවරත්වය පිරිසිදු බලශක්තිය සඳහා ආයෝජකයින් දිරිමත් කර ඇති බව ඒජන්සිය පැවසීය.

ජෝ බයිඩන්ගේ ඩොලර් බිලියන 369 ක උද්ධමන අඩු කිරීමේ පනතේ දේශගුණ සහනාධාර පැකේජය ද එක්සත් ජනපදයේ අඩු කාබන් ව්‍යාපෘති සඳහා ආයෝජකයින් පොළඹවා ඇති අතර හරිත බලශක්තිය සඳහා වැඩි සහයෝගයක් ලබා දෙන ලෙස එක්සත් රාජධානියට සහ යුරෝපයේ වෙනත් රාජ්‍ය වලට දැඩි පීඩනයක් එල්ල වී ඇත.

https://www.theguardian.com/business/2023/jun/14/peak-in-global-oil-demand-in-sight-before-end-of-decade