ණය නරක නැහැ. එයට වඩාත් පුළුල් නිෂ්පාදන ආර්ථිකයක් සඳහා අවස්ථා නිර්මාණය කළ හැකියි. මුදල් නාස්ති වන විට හෝ තිරසාර නොවන මට්ටමකින් [ඉතා ඉහළ පොලී අනුපාතයක් වැනි] ලබා දෙන විට ණය හානි කරයි. ඔබ අඩු ආදායම්ලාභී රටවලට ප්‍රදාන ලබා දෙන තරමට වඩා හොඳයි. නමුත් අපට ඉහළ සහනදායී දිගු කාලීන ණය ලබා දිය හැකි තරමට වඩා හොඳයි

දේශගුණික ව්‍යසනයෙන් පීඩාවට පත් දිළිඳු රටවලට ණය ගෙවීම් සමඟ අරගල කිරීමට බල නොකළ යුතු බව ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) කළමණාකාර අධ්‍යක්ෂ Kristalina Georgieva කියයි.

ඇය පැවසුවේ ආන්තික කාලගුණයෙන් පීඩා විඳින රටවලට ණය සහන ලබා දීම කාලීන අවශ්‍යතාවයක් බවයි. ආන්තික කාලගුණය ලොව පුරා දැඩි ලෙස පහර දෙන අතර, දැනටමත් ණය කඳුවලට මුහුණ දී සිටින රටවලට විශේෂයෙන් ඉහළ පොලී අනුපාත ඇති අවස්ථාවක ඔවුන්ගේ ණය ගෙවීමට හැකියාවක් නැති බව ඇය කීවාය.

“කාලීන ණය සහන අත්‍යවශ්‍යයි. මෙම ප්‍රශ්නය සම්බන්ධයෙන් අරමුදල නොසැලකිලිමත් වී නොමැති බව පැවසීමට මම කැමතියි. දේශගුණික කම්පනවලින් රටවල් පීඩාවට පත් වූ විට, එහි වගකීම් [ණය ආපසු ගෙවීම පිළිබඳ] ආවරණය කිරීමට අපි අරමුදල් සපයනවා’’

“දේශගුණික හුවමාරු සඳහා ණය” ඇතුළු තවත් ක්‍රියාමාර්ග සඳහා ඇය ජාත්‍යන්තර සහාය ඉල්ලා සිටියාය. එමඟින් පරිත්‍යාගශීලීන් ඔවුන්ගේ සමහර පොලී හෝ ආපසු ගෙවීම් අත්හැර දමා හරිතාගාර වායු විමෝචනය අඩු කරන හෝ දේශගුණික කම්පනවලට රටවල ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව වැඩි කරන ක්‍රියාමාර්ගවලට හරවා යවයි.

දේශගුණික අර්බුදයට මුහුණ දීම සඳහා දුප්පත් රටවලට මූල්‍ය හිඟයක් පවතින බව ඇය පැවසුවාය. “අපි [ලෝකයක් ලෙස] විමෝචනය අඩු කිරීම සම්බන්ධයෙන් බොහෝ පසුපසින් සිටින අතර, විමෝචනයේ වර්ධනය වඩාත් වැදගත් වන නැගී එන වෙළඳපොළවල් සහ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින ආර්ථිකයන් සඳහා මූල්‍ය බලමුළු ගැන්වීමේ දී බොහෝ පසුපසින් සිටිනවා,” ඇය පැවසුවාය.

මෙම සතියේ බ්‍රහස්පතින්දා සහ සිකුරාදා දිනවල දේශගුණය සහ සංවර්ධනය ආවරණය වන පරිදි නව ගෝලීය මූල්‍ය ගිවිසුමක් සාකච්ඡා කිරීම සඳහා ලෝක නායකයින් 50කට වැඩි පිරිසකගේ සමුළුවක් පැරීසියේදී පවත්වනු ඇත. ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදල ඇතුළුව ලෝක බැංකුවේ සහ එහි සෙසු ආයතනවල ප්‍රතිසංස්කරණ සඳහා ඇති හැකියාව සහ සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් සඳහා වසරකට ඩොලර් බිලියන ගණනක සිට ට්‍රිලියන ගණනක් දක්වා පවතින දේශගුණික මූල්‍ය ප්‍රමාණය පුළුල් කිරීමේ ක්‍රම සාකච්ඡා එහිදී කෙරෙනු ඇත.

ලෝක බැංකුවේ ප්‍රධාන විධායක සහ වැඩබලන සභාපති ලෙසත්, යුරෝපීය කොමසාරිස්වරයෙකු ලෙසත් පත්වීමෙන් පසු, 2019 සිට IMF හි ඉහළම කාර්යභාරය ඉටු කළ ජෝර්ජිවා, පැරිස් සමුළුවේ ප්‍රධාන භූමිකාවක් ඉටු කරනු ඇත. ඇයගේ නායකත්වය යටතේ IMF දේශගුණික මූල්‍ය කටයුතු සඳහා සිය මැදිහත්වීම වැඩි කර ඇත.

“සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් දේශගුණික අර්බුදය ගැන ඉතා හොඳින් දන්නවා. දේශගුණික අර්බුදය ගැන කතා කිරීමට අකමැති වූ අප්‍රිකාවේ රාජ්‍ය නායකයෙකු හෝ ජ්‍යෙෂ්ඨ අමාත්‍යවරයකු මට හමු වී නැහැ. වසර පහකට පෙර පවා දේශගුණය පොහොසත් රටවල න්‍යාය පත්‍රයක් ලෙස සැලකූ විට එය බෙහෙවින් වෙනස් වුණා. දැන් එය සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල ප්‍රමුඛතාවයක් බවට පත්ව තිබෙනවා” ඇය පැවසුවාය.

මෙම අවශ්‍යතාවලට ප්‍රතිචාර වශයෙන් IMF ද වෙනස් වී ඇති අතර, ලබන වසරේ එහි මූලික දේශගුණික මූල්‍යකරණයේ 50%ක වැඩිවීමක් අපේක්ෂා කරන බව ඇය පැවසුවාය.

“අරමුදල දැන් තියෙන්නේ ගොඩක් වෙනස් තැනක” ඇය පැවසුවාය.

ලෝක බැංකුවෙන් ලබා දිය හැකි මූල්‍ය ප්‍රමාණය තුන් ගුණයකින් වැඩි කිරීම සහ දේශගුණික අලාභ හා හානිවලින් දරුණු ලෙස පීඩාවට පත් රටවලට උපකාර කිරීම සඳහා මුදල් රැස් කිරීම සඳහා නැව්ගත කිරීම සඳහා ගෝලීය බද්දක් පැනවීම සාකච්ඡා වලදී ගෙන ඒමට ඉඩ ඇති යෝජනා තුළ ඇතුළත් වේ.

නමුත් ජෝර්ජිවා අඩු සංකීර්ණ සහ දේශපාලනික වශයෙන් පිරී ඇති ඉක්මන් ජයග්‍රහණවලට ද කැමතිය. නිදසුනක් වශයෙන්, ඩොලර් හෝ වෙනත් ප්‍රධාන ජත්‍යන්තර මූල්‍ය සහාය මත යැපීමට වඩා දේශීය මුදල්වලින් දුප්පත් රටවලට වැඩි මූල්‍ය පහසුකම් සැපයීම, ඉහළ පොලී අනුපාත ඇති අවස්ථාවක ඔවුන්ගේ ණය ගැනීමේ පිරිවැය සැලකිය යුතු ලෙස කපා හරිනු ඇත.

“බොහෝ මූල්‍ය පහසුකම් සපයනු ලබන්නේ විදේශ මුදල් වලින්. නමුත් දේශීය මුදලින් ද එවැනි තත්ත්වයක් තිබිය යුතුයි” ඇය පැවසුවාය.

IMF පුරෝකථනය කරන්නේ ගෝලීය උද්ධමනය 2024 හෝ 2025 දක්වා පාලනයට නොපැමිණෙන බවයි. එයින් අදහස් කරන්නේ ඉහළ පොලී අනුපාත සමඟ ගැටලු යම් කාලයක් පවතිනු ඇති බවයි. “එබැවින් ණය තවත් වැඩි වේවි. ණය නිරාකරණය දුප්පත්ම අයට විශාල හා දැවෙන ප්‍රශ්නක්” ඇය පෙන්වා දුන්නාය.

බැදුම්කර නිකුත් කිරීම ඇය බලාපොරොත්තු වන තවත් අංශයකි. “අපි බැඳුම්කර නිකුත් කිරීම සම්බන්ධයෙන් දැඩි ලෙස කටයුතු කරමින් සිටිනවා. එය [අවදානමක] දේශගුණයට සම්බන්ධ සිදුවීම් ලබා දිය හැකියි” ඇය පැවසුවාය.

විශේෂයෙන් සාම්ප්‍රදායික ආයෝජකයින් විසින් ඉහළ අවදානමක් ලෙස සලකනු ලබන දුප්පත් රටවලට ණය දීම වළක්වන බාධක ඉවත් කරමින් සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවලට දේශගුණික මූල්‍යකරණය වඩාත් ප්‍රවේශ විය හැකි ක්‍රම පිළිබඳවද පැරිසියේ රැස්වන රටවල් සාකච්ඡා කරනු ඇත. බොහෝ සිවිල් සමාජ කණ්ඩායම් ඉල්ලා සිටින්නේ ආපසු ගෙවිය යුතු ණයවලට වඩා ප්‍රදාන වශයෙන් මූල්‍ය පහසුකම් ලබා දෙන ලෙසයි.

කෙසේ වෙතත්, ජෝර්ජිවා ණය භාවිතා කිරීම ආරක්ෂා කළාය. “හැකිතාක් දුරට, ප්‍රදාන ස්වරූපයෙන් දේශගුණික මූල්‍ය උපකාර ඇත්ත වශයෙන්ම උපකාරී වේවි. නමුත් දිගුකාලීන සහනදායී මූල්‍ය පහසුකම්  ද එයට උපකාර කර විය හැකියි. ආර්ථික ඵලදායිතාව ඉහළ නැංවීම සඳහා මුදල් යොදවන්නේ නම්, ණය මගින් තිරසාර වර්ධනයක් සඳහා වඩා හොඳ අපේක්ෂාවන් නිර්මාණය කළ හැකියි’’

ඇය තවදුරටත් මෙසේ පැවසුවාය: “ණය නරක නැහැ. එයට වඩාත් පුළුල් නිෂ්පාදන ආර්ථිකයක් සඳහා අවස්ථා නිර්මාණය කළ හැකියි. මුදල් නාස්ති වන විට හෝ තිරසාර නොවන මට්ටමකින් [ඉතා ඉහළ පොලී අනුපාතයක් වැනි] ලබා දෙන විට ණය හානි කරයි. ඔබ අඩු ආදායම්ලාභී රටවලට ප්‍රදාන ලබා දෙන තරමට වඩා හොඳයි. නමුත් අපට ඉහළ සහනදායී දිගු කාලීන ණය ලබා දිය හැකි තරමට වඩා හොඳයි’’

2015 පැරිස් දේශගුණික ගිවිසුමේ ඉලක්ක සපුරාලීමට ලෝකයට විශාල බාධාවක් වී ඇති දේශගුණික මූල්‍ය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ මැදිහත්වීම වේගවත් කරන ලෙසත්, ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාම සීමා කිරීමට එක්වන ලෙසත් ඇය සියලු සංවර්ධන බැංකු සහ අනෙකුත් ආයතනවලින් ඉල්ලා සිටියාය.

“අප සෑම කෙනෙකුම අපට හැකි තරම්, අපට හැකි ඉක්මනින් එය කළ යුතුයි,” ඇය පැවසුවාය.

https://www.theguardian.com/environment/2023/jun/20/climate-crisis-hit-poor-countries-should-have-debt-relief-says-imf-chief