වාර්තාගත තාපය ලොව පුරා ඉහළ යද්දී කාලගුණය වෙනස් වීම අපගේ වැඩ අඩාල කරයි.
මේ මස මුලදී, ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානය වාර්තාගත උණුසුම්ම සතිය වාර්තා කළේය. යුරෝපය, උතුරු ඇමරිකාව, ආසියාව, උතුරු අප්‍රිකාව සහ තවත් බොහෝ රටවල තාප තරංග අඛණ්ඩව පවතින බැවින් දැවෙන උෂ්ණත්වය අඩු වී නොමැත.
ලෝකය උණුසුම් වන විටෙ මිනිසුන් දිගු කාලීනව නොනවතින කාලගුණික රටා වල “ඇලී” සිටින බව එක්සත් ජනපදයේ ශාන්ත තෝමස් ඉංජිනේරු විද්‍යාලයේ තාප විද්‍යාව පිළිබඳ මහාචාර්ය ජෝන් පී ඒබ්‍රහම් පවසයි. “පෙර එක් දිනක සිට දින දෙකක් දක්වා වූ තාප තරංගය දැන් දින 3 සිට 5 දක්වා දිගු වෙලා තිබෙනවා. දිනක් හෝ දෙකක් අතිරික්ත තාපය දරාගත හැකි පුද්ගලයින්ට දිගු කාලයක් එය දරා ගැනීම සමඟ තවත් බොහෝ ගැටලු ඇති වෙනවා” ඔහු පවසයි.
විද්‍යාඥයන් අනාවැකි පළ කරන පරිදි පවතින දේශගුණික විපර්යාස දිගටම උෂ්ණත්වය ඉහළ නංවන අතර තාප තරංග සාමාන්‍යකරණය කරයි. මිනිසුන් ජීවත් වන ආකාරය වෙනස් වෙමින් පවතී. මිනිස්සු වැඩ කරන ආකාරයත් එසේම වෙනස් වෙමින් පවතී. ඔවුන් වෙනුවෙන් පාරට බැසීමට සිදු විය හැකි දේ කම්කරුවන් දැන සිටිය යුතුය. සමාගම් ද ඔවුන් ආරක්ෂා කිරීමට නැඟී සිටිය යුතුය.
ගෘහස්ථව සහ පිටත වැඩ කිරීම
සේවා ස්ථාන වෙනස් කිරීම් සාමාන්‍යයෙන් කාණ්ඩ දෙකකට බෙදනු ඇති බව විශේෂඥයෝ පවසති. පළමුවැන්න නම්, ඉහළ උෂ්ණත්වයන් පාලනය නොකරන කෘෂිකර්මය හෝ නිෂ්පාදන වැනි එළිමහන් සහ සිසිල් නොවන පරිසරයන් ය. 2022 දී මැඩ්රිඩ් වීදි අතුගාන්නෙකු අධික උෂ්ණත්වය යටතේ වැඩ කිරීමෙන් පසු තාප ආඝාතයෙන් මිය ගියේය. ඒ අනුව, ශාස්ත‍්‍රඥයින් පවසන්නේ සේවකයින් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා මෙවැනි වැඩ පරිසරයන් තුළ විශාලතම වෙනස්කම් කිහිපයක් සිදුවනු ඇති බවයි.
“උණුසුම තුළ එළිමහනේ වැඩ කිරීමට වැඩි විවේකයක් සමඟ කෙටි මාරුවීම් අවශ්‍ය විය හැකියි. එසේම වැඩි වශයෙන් රාත්‍රියේ වැඩ කිරීම අවශ්‍ය විය හැකියි” ඒබ්‍රහම් පවසයි.
කෙසේ වෙතත් මෙම සේවක පිරිස සවස් වරුවේ ඔවුන්ගේ පැය ගණන වෙනස් වනු ඇතැයි සිතිය හැකි වුවද, මෙම ප්‍රවේශය සියල්ලට ප්‍රතිකාරයක් නොවන අතර තවමත් අවදානම් මතු කරයි. පළමුව, ඒබ්‍රහම් පවසන්නේ රාත්‍රී කාලයේ උෂ්ණත්වය දිවා කාලයේ උෂ්ණත්වයට වඩා වේගයෙන් උණුසුම් වන බවයි.
“සේවකයින් වැඩ කරන ස්ථානයේ දිවා කාලයේ උණුසුමේ සිටියත් රාත්‍රී උෂ්ණත්වය ඔවුන්ගේ ශරීරය සිසිල් කළ නොහැකි තරම් උණුසුම් නම් ඔවුන්ට ඊළඟ දවසේ වඩා දුෂ්කර කාලයක් ගත කිරීමට සිදුවිය හැකියි” යනුවෙන් ඔහු පැහැදිලි කරයි. එසේම දෘශ්‍යතාව වැනි වෙනත් ආරක්ෂිත ගැටලු ද ගැටලු ඇති කළ හැකිය.
උෂ්ණත්වය පාලනය නොවන පරිසරයක, වායු සමීකරණය කරන ලද සිසිලන මධ්‍යස්ථාන සහ ශරීර උෂ්ණත්වය නියාමනය කිරීම සඳහා නිතර නිතර විවේක ගැනීම සාමාන්‍ය දෙයක් බවට පත් විය හැකිය.
උෂ්ණත්වය පාලනය නොවන පරිසරයක සිටින කම්කරුවන් සඳහා, වායුසමීකරණය කරන ලද සිසිලන මධ්‍යස්ථාන වඩාත් සුලභ වනු ඇතැයි ඒබ්‍රහම් විශ්වාස කරන අතර, නැවත වැඩ කිරීමට ප්‍රමාණවත් පරිදි ඔවුන්ගේ ශරීර උෂ්ණත්වය අඩු කර ගැනීම සඳහා සේවා යෝජකයන්ට විවේකස්ථාන ගොඩනැගීමට ද සිදුවනු ඇත.
ගෘහස්ථ හෝ සිසිල් පරිසරයක සේවය කරන සේවකයින් ආන්තික උෂ්ණත්වයන්ට නිරාවරණය වීමෙන් සංසන්දනාත්මකව ආරක්ෂිත විය හැකි නමුත් ඔවුන්ගේ වැඩ චර්යාවන්හි වෙනස්කම් ද අපේක්ෂා කළ යුතුය.
“දුරස්ථ වැඩ, දෙමුහුන් වැඩ, දින හතරේ සති … සහ පැය 8 වෙනුවට සතියකට පැය හයක් වැනි සමකාලීන වැඩ විධිවිධාන තාප තරංග තත්වයන් සඳහා උපකාරී වෙනවා. මෙම තත්ත්වය ගමනාගමනය අඩු කරන අතර එමඟින් සේවකයින්ගේ ශක්තිය තවදුරටත් ඉවතට ගත හැකියි. අවිධිමත් ලෙස ඇඳුම් ඇඳීමට ස්තූතිවන්ත වන පරිදි සේවකයින්ට නිවසේ උණුසුම තුළ වඩාත් සුවපහසුවක් දැනිය හැකියි. පරිසරයන් දෙකම හරහා, සමහර කම්කරුවන් දැනටමත් ඔවුන්ගේ සේවා මුර කාලසටහන් කලින් ආරම්භ කිරීමටත්, දහවල් උෂ්ණත්වය උපරිම වීමට පෙර ඒවා අවසන් කිරීමටත් පියවර ගනිමින් සිටිනවා’’” යනුවෙන් එක්සත් රාජධානියේ ටීසයිඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ ජාත්‍යන්තර ව්‍යාපාරික පාසලේ ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය මන්සූර් සූම්රෝ පවසයි.
සේවා යෝජකයන්ගේ කාර්යභාරය
සේවා යෝජකයන්ට සේවකයින් සඳහා නව ක්‍රියාමාර්ග ද හඳුන්වා දිය හැකිය. සමහර සේවා යෝජකයන් වයස්ගත ශ්‍රම බලකාය, ගර්භනී පුද්ගලයින් සහ ආබාධ සහිත සේවකයින් ඇතුළුව උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමේ වඩාත් අවදානමට ලක්විය හැකි සමහර කණ්ඩායම් හඳුනා ගැනීම සඳහා වරින් වර තාප අවදානම් තක්සේරු කිරීම් සිදු කරන බව සූම්රෝ පවසයි.
“මෙම පුද්ගලයින්ට අවශ්‍ය විට දීමනා සහ අමතර දිරි ගැන්වීම් ලබා දිය හැකියි” ඔහු පවසයි. අධික උණුසුම පවතින බැවින් තවත් සේවා යෝජකයින් මෙම වෙනස්කම් සිදු කිරීමට පටන් ගනී යැයි ඔහු අපේක්ෂා කරයි.
ඒ හා සමානව, සමාගම් වැඩි වැඩියෙන් නිශ්චිත තාපය ආශ්‍රිත සෞඛ්‍ය සහ යහපැවැත්මේ මුලපිරීම් ක්‍රියාත්මක කරනු ඇතැයි ඔහු පුරෝකථනය කරයි. වෙනස්වන දේශගුණයට අනුවර්තනය වීමට කම්කරුවන්ට උපකාර කිරීම සඳහා තාප ආතති කළමනාකරණය / heat-stress managementහෝ යෝග්‍යතා සහ පෝෂණ සැලසුම් පිළිබඳ පුහුණු වැඩමුළු මේවාට ඇතුළත් විය හැකිය.
යටිතල පහසුකම් ආයෝජනය ද ප්‍රධාන වනු ඇත. “වඩා හොඳ වායු සමීකරණ පද්ධතියක් සහිත තිරසාර ගොඩනැගිලි යටිතල පහසුකම් ඇතුළත් තාපයට ඔරොත්තු දෙන වැඩ පරිසරයක් නිර්මාණය කිරීමට සමාගම් ආයෝජනය කරයි” යනුවෙන් සූම්රෝ පවසයි.ො
පර්යේෂණවලින් පෙනී යන්නේ ඉහළ උෂ්ණත්වයන් සමඟ කටයුතු කිරීමට පුරුදු වී නැති රටවලට කාර්යාල සේවකයන්ට සහාය වීම සඳහා නව යටිතල පහසුකම් සඳහා ක්ෂණික අවශ්‍යතාවයක් ඇති බවයි.
දේශගුණික විපර්යාසවලට ප්‍රතිචාර වශයෙන් වැඩ කරන දිනය වෙනස් කිරීම නායකයින්ට හොඳ ව්‍යාපාරික අර්ථයක් ද ලබා දෙයි. උණුසුම සම්බන්ධ අපහසුතාවයන් රැකියා කාර්ය සාධනය සහ ඵලදායිතාවයට අහිතකර ලෙස බලපාන බව ද සූම්රෝ පෙන්වා දෙයි. ඒ හා සමානව, සමාගම්වලට අවශ්‍ය වන්නේ තාපය ආශ්‍රිත සෞඛ්‍ය තත්වයන් හැකිතාක් දුරට වළක්වා ගැනීමට ය.
“සේවකයින් සඳහා අවධානය යොමු කළහොත් ඔවුන් අසනීප වීම, වැඩ කරන දින සහ වැටුප් අහිමි වීම සහ ඔවුන්ගේ පවුල් ජීවිතයට බලපෑම් කළ හැකියි. සේවා යෝජකයන්ට වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර, නැතිවූ ඵලදායිතාව සහ නීතිමය ආරවුල්වල ප්‍රතිවිපාකයන්ට මුහුණ දීමට සිදුවේවි’’
කම්කරුවන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා සමහර සමාගම් මත බර පැටවුණත්, නීති සම්පාදනය වෙනුවෙන් රජය ඉක්මනින් වැඩ කොටසක් ඉටු කළ යුතු බවට Abraham සහ Soomro එකඟ වෙයි.
ශුභාරංචිය නම් සමහර රජයන් දැනටමත් උෂ්ණත්වය ඉහළ යන යුගයේ වැඩ කටයුතුවලට ආමන්ත්‍රණය කිරීම සඳහා නීති ක්‍රියාත්මක කිරීමයි. වාර්තාගත ලෙස රටේ උණුසුම්ම අප්‍රේල් මාසයෙන් පසුව ස්පාඤ්ඤ රජය ව්‍යාපාර හිමියන් සහ කම්කරුවන් සඳහා නව නීති නිවේදනය කළේය. නියඟයෙන් බලපෑමට ලක් වූ සමාගම් සඳහා මූල්‍ය ආධාරවලට අමතරව, කාලගුණික තත්ත්වයන් තැඹිලි (සැලකිය යුතු අවදානමක්) හෝ රතු (අතිශයින් අවදානමක්) වෙත ළඟා වූ විට, සේවා යෝජකයන්ට සේවා කොන්දේසි අනුවර්තනය කිරීම අනිවාර්ය වන අතර, නියමිත වැඩ කරන දිනයේ පැය ගණන අඩු කිරීම හෝ වෙනස් කිරීම ඊට ඇතුළත් වේ.
නමුත් සමහර පර්යේෂණවලින් පෙනී යන්නේ බොහෝ රටවල් ඉක්මනින් ප්‍රතිචාර දැක්වීමට සූදානම් නැති බවයි.
ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්ව විද්‍යාලයේ 2023 ජූලි වාර්තාවක් “සිසිලන ඉල්ලුමේ පෙර නොවූ විරූ ඉහළ යාමක්” ඉස්මතු කළේය. 2050 වන විට සිසිලනය සඳහා අවශ්‍ය ශක්තිය 2016 දී එක්සත් ජනපදය, යුරෝපා සංගමය සහ ජපානයේ ඒකාබද්ධ විදුලි ධාරිතාවට සමාන වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇති බව ඔවුන්ගේ පර්යේෂණ මගින් පෙන්වා දී ඇත. පර්යේෂණය පෙන්නුම් කරන්නේ අධික උණුසුම් කාලගුණයට හුරු නොවූ ස්ථාන විශ්ලේෂණය සමඟ වඩාත්ම සූදානම් නැති බවයි. (වඩාත්ම බලපෑමට ලක් වූ රටවල් අතර අයර්ලන්තය, එක්සත් රාජධානිය සහ ෆින්ලන්තය ඇතුළත් වේ)
දේශගුණික විපර්යාස සහ පසුකාලීන වැඩ අනාගතය අවිනිශ්චිත ය. නමුත් විශේෂඥයින් පවසන්නේ උණුසුම් කාලගුණය නිසැකවම අප දන්නා පරිදි වැඩ අඩාල කරන බවයි.
