ඉතා ශක්තිමත් ජනගහන ව්‍යුහයක්’ නිර්මාණය කිරීම සඳහා ටකාකියා නම්‍යශීලී ශාඛා පද්ධතියක් භාවිතා කරන බව විද්‍යාඥයෝ පවසති.
හිමාල කඳුවැටියෙන් හමුවන වසර මිලියන 390ක් පැරණි ටකාකියා (Takakia moss) නම් පාසි විශේෂය ආන්තික කාලගුණයට අනුවර්තනය වීමේ හැකියාව තිබියදීත් අවදානමක පවතින බව කාලගුණ විද්‍යාඥයින් අනතුරු අඟවයි.
හිමාල කඳුවැටියෙන් හමුවන ලොව පැරණිතම Takakia පාසිවලට දේශගුණික බිඳවැටීම්වලින් බේරීමට නොහැකි බව විද්‍යාඥයන් පවසයි.
වසර මිලියන 390ක් තිස්සේ වර්ධනය වන ටකාකියා, මෙතෙක් සොයාගෙන ඇති වේගයෙන්ම පරිණාමය වන විශේෂයක් වන නමුත් තම පැවැත්ම රැක ගැනීමට එය ප්‍රමාණවත් නොවනු ඇතැයි පර්යේෂකයන් අනතුරු ඇඟවීය.
Takakia යනු කුඩා නමුත් සෙමින් වර්ධනය වන පාසි වර්ගයක් වන අතර එය එක්සත් ජනපදයේ, ජපානයේ සහ ටිබෙටයේ දුරස්ථ ප්‍රදේශවල කුඩා ප්‍රමාණවලින් පමණක් සොයාගත හැකිය. දශකයක දීර්ඝ ගවේෂණයකින් පසු දේශගුණික බිඳවැටීම මෙම පාසි විශේෂයට සහ එහි වාසභූමියට බලපාන ආකාරය දැන ගැනීමට විද්‍යාඥයන් ප්‍රථම වරට එහි DNA විශ්ලේෂණය කර ඇත.
ඉපැරණි පාසි දැනටමත් වසර මිලියන 100ක් පැරණි හිමාලය ඊට යටින් ඇති වූ අතර එය වේගවත් අනුවර්තනය වීමේ ක්‍රියාවලියක් ඇති කළේය. ජර්මනියේ ෆ්‍රීබර්ග් විශ්ව විද්‍යාලයේ ශාක ජෛව තාක්ෂණවේදියෙකු සහ පර්යේෂණ පත්‍රිකාවේ කතුවරයෙකු වන රැල්ෆ් රෙස්කි පැවසීය. “සජීවී පොසිලයක් විස්තර කිරීමට සහ විශ්ලේෂණය කිරීමට අපි පිටත්ව ගියා. හිමාලයේ උස් උන්නතාංශය සහ වාෂ්පශීලී කාලගුණය හේතුවෙන් මෙම ගවේෂණය සරල එකක් වුණේ නැහැ’’
ශාක ජීව විද්‍යාඥ සහ ගවේෂණයේ සම නායක Ruoyang Hu පැවසුවේ තම කණ්ඩායම එක් දිනක් තුළ සෘතු හතරක් ගත කළ බවයි.
මෙම ආන්තික කාලගුණික තත්ත්වයන් හේතුවෙන් ටකාකියා පරම්පරා ගණනාවක් පුරා පරිණාමය වී බිඳ වැටුණු DNA එක් කිරීමට සහ පාරජම්බුල කිරණවල බලපෑමෙන් සිදු වූ හානිවලින් යථා තත්ත්වයට පත් වූ බව කණ්ඩායම සොයා ගත්තේය. මෙම තත්වයන්ට ප්‍රතිචාර වශයෙන් ශාක ඕනෑම තැනක වර්ධනය වීමේ හැකියාව වර්ධනය විය.
බීජිං හි කැපිටල් නෝමල් විශ්ව විද්‍යාලයේ ශාක ජීව විද්‍යාඥයෙකු සහ පත්‍රිකාවේ තවත් කතුවරයකු වන යිකුන් හේ මෙසේ පැවසුවේය, “ඉතා ශක්තිමත් ප්‍රජනන ව්‍යුහයක් නිර්මාණය කිරීම සඳහා ටකාකියා නම්‍යශීලී ශාඛා පද්ධතියක් භාවිතා කළා. එමඟින් අධික හිම කුණාටු ආක්‍රමණයට ඵලදායි ලෙස ප්‍රතිරෝධය දැක්වීමට එයට හැකියාව ලැබුණා’’
ටකාකියාගේ පරිසරය පිළිබඳ අධ්‍යයනයන් සිදු කිරීමෙන් පසු පර්යේෂණ කණ්ඩායමට පෙනී ගියේ දේශගුණය ක්‍රමයෙන් උණුසුම් වීම ග්ලැසියර දිය වීමට හේතු වන අතර පාසි මීට පෙර අත්විඳින ලද පාරජම්බුල කිරණ මට්ටමට වඩා ඉහළ මට්ටමකට ටකාකියා පාසි නිරාවරණය වන බවයි.
ඔවුන්ගේ අධ්‍යයනයේ සඳහන් කළ අගයට වඩා ටිබෙටයේ ටකාකියා ගහනය වාර්ෂිකව 1.6%කින් පමණ අඩු වී ඇති බව කතුවරුන් සඳහන් කළහ. 21 වැනි සියවස අවසන් වන විට ටකාකියා ගහනය ලොව පුරා වර්ග කිලෝමීටර් 1,000-1,500 දක්වා අඩු වනු ඇතැයි පර්යේෂණ වාර්තාව අනාවැකි පළ කළේය.
ශාක විද්‍යාඥයන් පර්යේෂණාගාරයේ ඇති සමහර නිදර්ශක ගුණ කිරීමෙන් සහ ටිබෙටයේ පර්යේෂණාත්මක ස්ථානවලට බද්ධ කිරීමෙන් මෙම විශේෂයේ පැවැත්ම ආරක්ෂා කර ගැනීමට සැලසුම්කර ඇත.
ද ගාර්ඩියන්
