‘පරණ තාලයේ’ න්‍යෂ්ටික විරෝධී ස්ථාවරය අත්හරින්න – තරුණ දේශගුණික ක්‍රියාකාරීන්ගේ මෙහෙම කියන්නේ ඇයි ?
න්‍යෂ්ටික බලයට එරෙහි සිය “පැරණි තාලයේ සහ විද්‍යාත්මක නොවන” ව්‍යාපාරය අත්හරින ලෙස තරුණ දේශගුණික ක්‍රියාකාරියෙක් ග්‍රීන්පීස් (Greenpeace) සංවිධානයෙන් ඉල්ලා තිබේ.
පසුගිය අප්‍රේල් මාසයේදී ග්‍රීන්පීස් නිවේදනය කළේ, තිරසාර මූල්‍ය සඳහා එහි වර්ගීකරණ පද්ධතියට න්‍යෂ්ටික බලය ඇතුළත් කිරීමට යුරෝපා සංගම් කොමිසම ගත් තීරණයට එරෙහිව අභියාචනා කරන බවයි. මෙම “වර්ගීකරණය / taxonomy” සැලසුම් කර ඇත්තේ පාරිසරික ආයෝජන ඉහළ නැංවීමේ අරමුණින් හරිත ව්‍යාපෘති සඳහා අරමුදල් සැපයීමට කැමති පුද්ගලික ආයෝජකයින් සඳහා මාර්ගෝපදේශයක් ලෙසය.
ග්‍රේටා තුන්බර්ග් විසින් ආරම්භ කරන ලද සිකුරාදා පාසල් වර්ජන ව්‍යාපාරයට වසර තුනක් සහභාගී වූ ස්වීඩන් ජාතික තරුණියක වන Ia Aanstoot, ග්‍රීන්පීස් හි නීතිමය අභියෝගය දේශගුණික ක්‍රියාමාර්ග වෙනුවට පොසිල ඉන්ධන අවශ්‍යතා සඳහා සේවය කරන බව පැවසුවාය.
ඇය තවත් යුරෝපා සංගම් රටවල් පහක උද්ඝෝෂකයන් සමඟින් Dear Greenpeace ව්‍යාපාරය දියත් කර ඇති අතර, “න්‍යෂ්ටික බලයට ඔබේ පැරණි තාලයේ සහ අවිද්‍යාත්මක විරුද්ධත්වය අත්හරින ලෙසත්, ඒ වෙනුවට පොසිල ඉන්ධනවලට එරෙහි සටනට අප හා එක්වන ලෙසත්” ග්‍රීන්පීස් වෙතින් ඉල්ලා සිටියි.
මෙම සතියේ Aanstoot යුරෝපීය කොමිසම සහ ග්‍රීන්පීස් අතර එළඹෙන නීතිමය සටනේදී “උනන්දුවක් ඇති පාර්ශ්වයක්” බවට පත්වන ලෙස ඉල්ලා EU අධිකරණයට ලිපි ඉදිරිපත් කළේය. අධිකරණය එම ඉල්ලීම අනුමත කරන්නේ නම්, ඇයට සහ අනෙකුත් න්‍යෂ්ටික හිතවාදී උද්ඝෝෂකයන්ට න්‍යෂ්ටික බලයට පක්ෂව සාක්ෂි දීමට හැකි වනු ඇත.
ග්‍රීන්පීස් තර්ක කර ඇත්තේ යුරෝපා සංගම් වර්ගීකරණ ක්‍රමය “හරිත සේදීමක්” වන අතර එමඟින් න්‍යෂ්ටික බලාගාරවලට මුදල් ලබා ගැනීමට ඉඩ සලසන අතර එය එසේ නොවුවහොත් පුනර්ජනනීය ද්‍රව්‍ය වෙත යාමට ඉඩ තිබුණ බවටය. ග්‍රීන්පීස් වෙනුවෙන් ක්‍රියා කරන නීතීඥයින් පවසා ඇත්තේ න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය “පරිසරයට සැලකිය යුතු හානියක්” සිදු කරන බැවින් වර්ගීකරණයට ඇතුළත් නොකළ යුතු බවයි.
Aanstoot මෙසේ පැවසුවාය: “යුරෝපා සංගමයේ පිරිසිදු බල ශක්තියෙන් (clean energy) තුනෙන් එකකට වඩා න්‍යෂ්ටික බලයෙන් ලබා ගන්නවා. මෙවැනි තත්ත්වයක් තුළ න්‍යෂ්ටික ශක්තියෙන් මිදීමට ග්‍රීන්පීස්ගේ යෝජනාව ඇත්තෙන්ම හානිකර මම සිතනවා. ෆොසිල ඉන්ධන ඉවත් කිරීම සඳහා ග්‍රීන්පීස් සමඟ එක්ව කටයුතු කිරීමට මම අනිවාර්යයෙන්ම කැමතියි. නමුත් ඔවුන් න්‍යෂ්ටික බලය වැනි විශාල සහ ප්‍රයෝජනවත් මෙවලමක් සමඟ ක්‍රියාශීලීව සටන් කරන විට, මට ඔවුන් සමඟ වැඩ කළ හැකි බවක් දැනෙන්නේ නැහැ’’
“ලෝකය වචනාර්ථයෙන් දැවෙන අතරතුර ග්‍රීන්පීස් සංවිධානය පිරිසිදු, කාබන් රහිත න්‍යෂ්ටික බලශක්තියට එරෙහිව සටන් කරමින් අතීතයේ සිරවී සිටිනවා. දේශගුණික විපර්යාස ආමන්ත්‍රණය කිරීම සඳහා පවතින සියලුම මෙවලම් අප භාවිතා කළ යුතු අතර න්‍යෂ්ටික ශක්තිය ඒවායින් එකක්. අපි එකට පොසිල ඉන්ධන සමඟ සටන් කළ යුතු විට මේ ගැන මගේ සෙසු පරිසරවේදීන් සමඟ සටන් කිරීමට සිදුවීම ගැන මට කනගාටුවියි’’ Aanstoot පැවසුවාය.
ඇය පෝලන්තය, ස්වීඩනය, ප්‍රංශය, ෆින්ලන්තය සහ නෙදර්ලන්තය යන රටවල තරුණ ප්‍රචාරකයින් සමඟ සම්බන්ධ වී ඇත.
මෙයින් එක් අයෙක් වන 22 හැවිරිදි ජීව විද්‍යාඥවරියක වන ජූලියා ගලෝෂ් මෙසේ පැවසුවාය: “ග්‍රීන්පීස් ජර්මනියේ න්‍යෂ්ටික ප්‍රතික්‍රියාකාරක නැවැත්වීමට උද්ඝෝෂණය කරන විට මම බියට පත් වී විරෝධය පළ කළා. මෙම උද්ඝෝෂණ ගල් අඟුරු සඳහා වැඩි ඉල්ලුමක් ඇති කිරීමට හේතු වුණා. දැන් ඔවුන්ට අවශ්‍ය වී ඇත්තේ මගේ මව් රට වන පෝලන්තය ගල් අඟුරුවල සිට න්‍යෂ්ටික තත්ත්වයට මාරුවීම නැවැත්වීමටයි. මේ විරෝධතා හොඳටම ඇති”
Aanstoot සිතන්නේ මෙය පරම්පරාගත ප්‍රශ්නයක් බවයි. තරුණ පරිසරවේදීන් වැඩිහිටි පරම්පරාවේ අයට වඩා න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය කෙරෙහි වැඩි කැමැත්තක් දක්වයි.
ඇය මෙසේ පැවසුවාය: “ග්‍රීන්පීස් සහ අනෙකුත් වැඩිහිටි පරිසරවේදීන් එම තර්ක බොහෝමයක් භාවිතා කරන බව මට දැනෙනවා. න්‍යෂ්ටික විරෝධී වීම මෙම වැඩිහිටි පරිසරවේදීන්ගේ අනන්‍යතාවය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් බව බොහෝ දුරට මට සිතෙනවා. මෙම පැරණි ගැටළු (න්‍යෂ්ටික ශක්තිය) බොහෝ දුරට අතීතයට ගොස් ඇති අතර ගෝලීය තත්ත්වය ද වෙනස් වී තිබෙනවා. න්‍යෂ්ටික විරෝධී උද්ඝෝෂණ පැවති 60 සහ 70 දශකවල දේශගුණ අර්බුදය අද මෙන් එතරම් සැලකිල්ලක් දැක්වූයේ නැහැ. මට හැඟෙන්නේ එය කාලයත් සමඟ ඉදිරියට යාමේ ප්‍රශ්නයක් බවයි – IPCC [දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ අන්තර් රාජ්‍ය මණ්ඩලය] දැන් පවසන්නේ න්‍යෂ්ටික සැබවින්ම වැදගත් මෙවලමක් බවයි.”
ග්‍රීන්පීස් යුරෝපා සංගමයේ ප්‍රකාශකයෙක් මෙසේ පැවසීය: “දේශගුණික අර්බුදය ගැන කනස්සල්ලට පත්ව සිටින සහ අප සතුව ඇති සෑම දෙයක්ම ගැටලුවට විසි කිරීමට අවශ්‍ය පුද්ගලයින් ගැන අපට විශාල ගෞරවයක් තිබෙනවා. නමුත් නව න්‍යෂ්ටික බලාගාර ඉදිකිරීම ශක්‍ය විසඳුමක් නොවෙයි. ඉහළම ප්‍රමුඛතාවය වන්නේ කාබන් විමෝචනය හැකි තරම් වේගවත් හා ඉතා ලාභදායී ලෙස කපා හැරීම සහ න්‍යෂ්ටික ලකුණු දෙකේදීම අසාර්ථක වීමයි. Hinkley C හි නව කම්හල ඉදිකිරීම දශකයකට වඩා ප්‍රමාද වී තිබෙනවා. වර්තමානය වන විට එය වඩා පසුගාමී වන අතර අයවැයට වඩා බිලියන ගණනක් බව වාර්තා වෙනවා. Sizewell C හි ඊළඟ පෙළගැස්ම නුව අද අලුත උපන් දරුවන් නව යොවුන් වියට පත් වන තුරු බලශක්ති උත්පාදනය ආරම්භ නොකළ හැකියි. වසර දහස් ගණනක් තිස්සේ අනතුරුදායක ලෙස පවතින විකිරණශීලී අපද්‍රව්‍ය ආරක්ෂිතව ගබඩා කිරීම සඳහා කර්මාන්තයට දිගුකාලීන විසඳුමක් නැහැ’’
“ශුභාරංචිය නම් අපට නව න්‍යෂ්ටික අවශ්‍යතා නොමැති වීමයි. සූර්ය හා සුළං තාක්‍ෂණයන් විමෝචනය අඩු කිරීමට වඩා ලාභදායී සහ වේගවත් ක්‍රමයක් වන අතර නවීන ගබඩා තාක්ෂණය සමඟින් සියයට 100ක්ම පුනර්ජනනීය පද්ධති පරිපූර්ණ ලෙස කළ හැකියි. යුරෝපා සංගමයේ වර්ගීකරණයට ඇතුළත් කිරීමෙන් න්‍යෂ්ටික බලශක්තිය සඳහා ආයෝජන දිරිමත් කිරීම, පුනර්ජනනීය ද්‍රව්‍ය, නිවාස පරිවරණය සහ ආන්තික කාලගුණයෙන් පීඩාවට පත් වූ පුද්ගලයින් සඳහා අරමුදල් ඉවතට හරවා යැවීමේ අවදානමක් තිබෙනවා. අපට නිමක් නැති කාලය සහ සම්පත්වල සුඛෝපභෝගීත්වය නොමැති නිසා අපි ඒවා ලබා දීමට හොඳම අවස්ථාව සමඟ විසඳුම් වෙත අවධානය යොමු කළ යුතුයි’’
