මෙම යෞවනයන් මුහුණ දෙන්නේ දරාගත නොහැකි උණුසුමක අනාගතයකටයි. නවතම IPCC වාර්තාව මෙම තත්වයන් ජීවත්විය නොහැකි ලෙස විස්තර කරනවා. එහෙත් මේ ආණ්ඩු ඔවුන්ගේ ප්‍රකාශ දුර්වල කරනවා. උසාවියේ සිටින සියලුම ජාතීන්ගෙන් ඊට වඩා සමාන දේ ඇසීමට අපි බලාපොරොත්තු වෙනවා. නමුත් අපගේ නඩුව ඇත්තෙන්ම ඉතා සරලයි.
තම රටවල හරිතාගාර වායු විමෝචනය අඩු කිරීම සීඝ්‍රයෙන් තීව්‍ර කරන ලෙස යුරෝපයට අයත් ජාතීන් 32කට බල කිරීමට තරුණයින් හය දෙනෙක් මානව හිමිකම් පිළිබඳ යුරෝපීය අධිකරණයේ පෙනී සිටීමට සූදානම් වෙති.
වයස අවුරුදු 11 සිට 24 දක්වා වූ පෘතුග්‍රීසි ජාතික දේශගුණික ක්‍රියාකාරීන් හය දෙනකු විසින් මෙම මානව හිමිකම් පැමිණිල්ල ගොනුකර ඇත. ඔවුන් පවසන්නේ 2017 දී හටගත් ලයිරියා ලැව්ගින්න තමන් මෙම ක්‍රියාමාර්ගය ගැනීමට පෙළඹ වූ බවයි. මෙම ලැව්ගින්න හේතුවෙන් මිනිසුන් 66 දෙනෙකු මිය ගොස් හෙක්ටයාර් 20,000ක් වනාන්තර විනාශ විය.
ගෝලීය උණුසුම මැඩපැවැත්වීම සඳහා යුරෝපා ජාතීන් විසින් ගෙන ඇති ප්‍රතිපත්ති ප්‍රමාණවත් නොවන බවත්, එය තමන්ගේ මානව හිමිකම් බැඳීම් උල්ලංඝනය කිරීමක් බවටත් මෙම තරුණයින් තවත් දින 13 කින් ස්ට්‍රැස්බර්ග් උසාවියේදී තර්ක කරනු ඇත.
ලෝකය පුරා සිටින පරිත්‍යාගශීලීන් විසින් මෙම නඩුව ගොනු කිරීමට අදාළ මූල්‍ය ප්‍රතිපාදන ලබාදී ඇත.
මෙම නඩුව දේශගුණික නඩු වල ඓතිහාසික සන්ධිස්ථානයක් වනු ඇති බවත් හරිතාගාර වායු විමෝචනය අඩු කිරීම සීඝ්‍රයෙන් තීව්‍ර කිරීමට යුරෝපා රටවලට බල කිරීම සඳහා විනිසුරුවන්ගෙන් බැරෑරුම් තීන්දුවක් අපේක්ෂා කරන බවත් මෙම නඩුව ගොනු කරනු ලබන තරුණයෝ පවසති.
“මෙම නඩුව එහි පරිමාණයෙන් සහ එහි ප්‍රතිවිපාකවලින් පෙර නොවූ විරූ එකක් බව පැහැදිලියි. ලොව කොතැනකවත් කිසිම උසාවියක් ඉදිරියේ මෙතරම් රටවල් ප්‍රමාණයකට තමන්ව ආරක්ෂා කර ගැනීමට නෛතික සටනක් කිරීමට සිදුවන තත්ත්වයක් මින් පෙර කිසි දිනෙක සිදු වී නැහැ ” හිමිකම් කියන තරුණයින්ට සහාය දක්වන Global Legal Action Network (GLAN) හි Gearóid Ó Cuinn පැවසීය.
මෙම නඩුවේ පැමිණිලිකරුවෙකු වන 15 හැවිරිදි André dos Santos Oliveira මෙසේ පැවසීය: “මෙම යුරෝපීය ආණ්ඩු අපව ආරක්ෂා කිරීමට අසමත්ව තිබෙනවා. අපි ජීවත් වෙන්නේ යුරෝපය පුරා දේශගුණික බලපෑම්වලට මුහුණ දෙමින්. මෙම ගිම්හානයේදී පෘතුගාලයේ අපි වඩාත් නරක අතට හැරෙන තාප තරංග අත්විඳිමින් සිටිනවා. ඕනෑම දෙයක් කිරීමට, අපගේ ජීවිතය ගත කිරීමට අපට ඇති හැකියාව සීමා වෙමින් පවතිනවා. දේශගුණික අර්බුදය අපගේ ශාරීරික සෞඛ්‍යයට සහ අපගේ මානසික සෞඛ්‍යයට බලපානවා. මේ තත්ත්වය තුළ ඔබ බිය නොවන්නේ කෙසේද?”
මෙම දේශගුණික ක්‍රියාකාරීන් සිය නෛතික සටන ආරම්භ කළේ වසර හයකට පෙර, එනම් ලීරියා හි ලැව්ගිනිවලින් මාස කිහිපයකට පසුවය. ඔවුන් පවසන පරිදි ඔවුන් දැනටමත් දේශගුණික විපර්යාසවල සැලකිය යුතු බලපෑම් අත්විඳිමින් සිටින අතර, විශේෂයෙන් වැඩිවන තාප තරංග, ඔවුන්ගේ දෛනික ජීවිතය, අධ්‍යාපනය සහ එළිමහන් ක්‍රියාකාරකම් සීමා කරයි; ඇදුම වැනි සෞඛ්‍ය තත්ත්වයන් උග්‍ර කරන අතර ඔවුන්ගේ මානසික සෞඛ්‍යයට බලපායි.
යුරෝපා රටවල් 32ක වත්මන් ප්‍රතිපත්ති අනුව තරුණ තරුණියන්ගේ ජීවිත කාලය තුළ ගෝලීය උණුසුම සෙල්සියස් අංශක 3C කරා ළඟා වීමට ලෝකය ගමන් කරමින් සිටින බවට මෙම නඩුව වෙනුවෙන් පෙනී සිටින නීතිඥයින් සාක්ෂි ඉදිරිපත් කරනු ඇත.
“මෙම ජූලි මාසයේදී ලෙයිරියා හි උෂ්ණත්වය සෙල්සියස් අංශක 40 ට වඩා වැඩි වුණා. අපගේ විශේෂඥයින් පවසන්නේ ගෝලීය උණුසුම සෙල්සියස් අංශක 3C කින් ඉහළ ගියහොත් දැන් මාසයක් හෝ ඊට වැඩි කාලයක් පවතින දැඩි තාප තරංග ඊටත් වඩා පවතිනු ඇති බවයි. මෙය ඇදහිය නොහැකි තත්ත්වයක්. මෙය නැවැත්වීමට ලොව පුරා රජයන්ට බලය තිබෙනවා. යුරෝපීය ආණ්ඩු ඔවුන්ගේ වගකීම් ඉටු නොකරන බව පැහැදිලිව පෙනී යනවා. අපිට මේක බලාගෙන ඉන්න බැහැ.” André dos Santos Oliveira පවසයි.
ලබන සැප්තැම්බර් 27 වන දින ECHR විනිසුරුවන් 17 දෙනෙකු ඉදිරියේ ස්ට්‍රාස්බර්ග් හි පැවැත්වෙන නඩු විභාගයට සහභාගී වීමට Andre පාසලෙන් නිවාඩු ලබා ගනිමින් සිටී. නඩු විභාගය සඳහා ඔහු තම සහෝදර පැමිණිලිකරුවන් සමඟ බස් රථයෙන් සහ දුම්රියෙන් ගමන් කරනු ඇත.
“ මම සිටිය යුතුයි, මට වෙන කොහේවත් සිටිය නොහැකයි. මාව වඩාත්ම බියට පත් කරන දෙය නම්, 2017 දී ඇති වූ ලැව් ගින්නෙන් පසු සියල්ල නරක අතට හැරී තිබීමයි. එදා සිට අපට වාර්තාගත තාප තරංග තිබුණා, අපට අපේ පෘථිවිය අහිමි වෙමින් පවතින අතර එය ඉතා බියජනකයි. පෘතුගාලයේ අපි දරුණුතම බලපෑමට ලක් වූ රටවලින් එකක්. අපි මේ වසරේ සෙල්සියස් අංශක 43 උණුසුමක් දරා ගත්තා. එය ඉතා උණුසුම්. එය ඩුබායි වලට වඩා උණුසුම් තත්ත්වයක්. එය සාමාන්‍ය දෙයක් නොවෙයි. මම මගේ ජීවිතය ගොඩනඟා ගැනීමට, පාසල් යාමට සහ ඉගෙනීමට උත්සාහ කරනවා. නමුත් එවැනි රස්නයේදී අවධානය යොමු කිරීම දුෂ්කර යි, නිදා ගැනීම දුෂ්කර යි, පසුව නැවත පාඩම් කිරීම දුෂ්කර යි. එය මගේ මුළු ජීවිතයටම බලපානවා. ” André dos Santos Oliveira පැවසුවේය.
තරුණයින් හය දෙනාගේ මානව හිමිකම් යුරෝපීය ජාතීන් විසින් තහවුරු නොකරන බව පැමිණිල්ලේ නීතිඥයින් තර්ක කරයි. ඔවුන්ගේ ජීවත් වීමට ඇති අයිතිය, අමානුෂික හෝ අවමන් සහගත සැලකීමෙන් නිදහස් වීමට ඔවුන්ට ඇති අයිතිය, පෞද්ගලිකත්වයට සහ පවුල් ජීවිතයට ඇති අයිතිය යුරෝපා සංගමයේ ආණ්ඩු විසින් උල්ලංඝනය කර ඇත.
උසාවියට ඉදිරිපත් කරන ලද ලේඛනවල, දේශගුණික විපර්යාස මානව යහපැවැත්මට තර්ජනයක් බව බොහෝ අවස්ථාවලදී ප්‍රතික්ෂේප කරමින් ආණ්ඩු විසින් හිමිකම් ප්‍රතික්ෂේප කරයි. මෙම ගිම්හානයේදී මාරාන්තික ලැව්ගිනි සහ ගංවතුර සිය ගණනක විනාශකාරී බලපෑම සමඟ සටන් කර ඇති ග්‍රීක රජය, එහි ආරක්ෂාව සඳහා මෙසේ පැවසීය: “මෙතෙක් වාර්තා වී ඇති පරිදි දේශගුණික විපර්යාසවල බලපෑම් මිනිස් ජීවිතයට හෝ මිනිස් සෞඛ්‍යයට සෘජුවම බලපාන්නේ නැහැ”
දේශගුණික විපර්යාස සහ සිවිල් ආරක්ෂාව පිළිබඳ ග්‍රීක අමාත්‍ය Vassilis Kikilias මෙම ගිම්හානයේදී මෙසේ පැවසීය: “මෙම පෙර නොවූ විරූ තාප තරංගයක් අපට ගෙන ආ දේශගුණික අර්බුදය මෙන්න. එය න්‍යායක් නොවේ. එය අපගේ සැබෑ අත්දැකීමයි.”
එහෙත් ඔහුගේ ආණ්ඩුවේ නීතිමය නඩුවේ විත්තිකරු මෙසේ සඳහන් කරයි: “දේශගුණික විපර්යාස සහ මිනිස් සෞඛ්‍යයට ඇති බලපෑම අතර නිරපේක්ෂ හේතුව සහ ඵල සම්බන්ධයක් ස්ථාපිත කළ නොහැකියි … අවසාන මරණ අනුපාතය ධනාත්මක ද ඍණාත්මක ද යන්න පිළිබඳව විශාල අවිනිශ්චිතතාවයක් පවතිනවා.”
අයර්ලන්ත රජය හිමිකම් කරුවන්ගේ තර්කය ප්‍රතික්ෂේප කළේ ඔවුන් තම ජීවිතවලට ආසන්න හෝ ක්ෂණික අවදානමක් ඇති කර නොමැති බව පවසමිනි.
පෘතුගීසි රජය පැවසුවේ මෙම ප්‍රකාශය සමන්විත වන්නේ “හුදු උපකල්පන හෝ සාමාන්‍ය සම්භාවිතාවන් පමණක් සමන්විත අනාගත භීතීන් මගින් බවයි”
GLAN හි ජ්‍යෙෂ්ඨ නීතීඥ Gerry Liston පැවසුවේ යුරෝපයේ ජාතීන් 32ට එරෙහිව මෙම ක්‍රියාමාර්ගය ගන්නා ලද්දේ ඔවුන් සියල්ලෝම දේශගුණික අර්බුදයට දායක වූ නිසා බවත් තරුණ තරුණියන්ගේ අනාගතය සුරක්ෂිත කිරීමට ඔවුන් සියලු දෙනාම ක්‍රියා කළ යුතු බවත්ය.
“මෙම යෞවනයන් මුහුණ දෙන්නේ දරාගත නොහැකි උණුසුමක අනාගතයකටයි. නවතම IPCC වාර්තාව මෙම තත්වයන් ජීවත්විය නොහැකි ලෙස විස්තර කරනවා. එහෙත් මේ ආණ්ඩු ඔවුන්ගේ ප්‍රකාශ දුර්වල කරනවා. උසාවියේ සිටින සියලුම ජාතීන්ගෙන් ඊට වඩා සමාන දේ ඇසීමට අපි බලාපොරොත්තු වෙනවා. නමුත් අපගේ නඩුව ඇත්තෙන්ම ඉතා සරලයි. දේශගුණික විපර්යාසයන් මෙම යෞවනයන්ගේ මානසික හා ශාරීරික සෞඛ්‍යයට සහ ඔවුන්ගේ යහපැවැත්මට ඇති කරන හානිය, ඔවුන්ගේ මානව හිමිකම් පැහැදිලිවම උල්ලංඝනය කිරීමක්” ලිස්ටන් පැවසීය.
මෙම නඩුවේ විත්තිකරුවන් ලෙස නම් කර ඇති රටවල් වන්නේ යුරෝපා සංගමයේ සාමාජිකයින් 27 (ඔස්ට්‍රියාව, බෙල්ජියම, බල්ගේරියාව, ක්‍රොඒෂියාව, සයිප්‍රසය, චෙක් ජනරජය, ඩෙන්මාර්කය, එස්තෝනියාව, ෆින්ලන්තය, ප්‍රංශය, ජර්මනිය, ග්‍රීසිය, හංගේරියාව, අයර්ලන්තය, ඉතාලිය, ලැට්වියාව, ලිතුවේනියාව, ලක්සම්බර්ග් ය. , මෝල්ටාව, නෙදර්ලන්තය, පෝලන්තය, පෘතුගාලය, රුමේනියාව, ස්ලෝවැකියාව, ස්ලෝවේනියාව, ස්පාඤ්ඤය සහ ස්වීඩනය) මෙන්ම නෝර්වේ, රුසියාව, ස්විට්සර්ලන්තය, එක්සත් රාජධානිය සහ තුර්කියයි.
https://www.theguardian.com/environment/2023/sep/14/young-people-to-take-32-european-countries-to-court-over-climate-policies
