හයිඩ්රජන් දහනය කිරීමෙන් තාපය සහ ජලය පමණක් නිපදවන අතර ඩොලර් බිලියන ගණනක ආයෝජන ආකර්ෂණය කරයි
දේශගුණික අර්බුදයට පිළිතුර අනාදිමත් කාලයක සිට අපේ පාද යට සැඟවී ඇත්නම් කුමක් කළ යුතුද? ලොව පුරා සුදු හයිඩ්රජන් විශාල, භූගත තැන්පතු පිළිබඳ සොයාගැනීම් වැඩි කිරීමෙන් මතුවන හැකියාව එයයි.
හයිඩ්රජන් දහනය කිරීමෙන් නිෂ්පාදනය වන්නේ තාපය සහ ජලය පමණක් වන අතර රටවල් පොසිල ඉන්ධනවලින් ඉවත් වීමට තරඟ කරන විට එය ඩොලර් බිලියන ගණනක ආයෝජන ආකර්ෂණය කරයි.
නමුත් සියලුම හයිඩ්රජන් එක සමානව නිර්මාණය නොවන අතර බලශක්ති කර්මාන්තය එහි තිරසාර බව දැක්වීමට වර්ණ කේත සහිත ස්ලයිඩින් පරිමාණයක් භාවිතා කරයි. වඩාත් සුලභ වන්නේ “අළු හයිඩ්රජන් / gray hydrogen”ය. ෆොසිල ඉන්ධන, ස්වාභාවික වායු භාවිතයෙන් ඒවා නිර්මාණය කළ හැකිය. “නිල් හයිඩ්රජන් / Blue hydrogen” එකම ආකාරයෙන් නිර්මාණය කර ඇති නමුත් කාබන් විමෝචනය අල්ලා ගනී. “හරිත හයිඩ්රජන් / green hydrogen” නිෂ්පාදනය කරනු ලබන්නේ ජලය බෙදීමට පිරිසිදු ශක්තිය භාවිතා කිරීමෙනි. නමට අනුව, හරිත හයිඩ්රජන් “හරිතම” වන නමුත් එය මිල අධික වන අතර කුඩා ප්‍රමාණවලින් නිපදවනු ලැබේ.
එවිට සුදු හයිඩ්රජන් / white hydrogen? එය ස්වාභාවික, රන් හෝ භූ විද්‍යාත්මක හයිඩ්රජන් ලෙසද හැඳින්වේ. එය විශාල විදුලි ප්‍රමාණයක් භාවිතා කිරීමෙන් ඔක්සිජන් වැනි අනෙකුත් මූලද්‍රව්‍යවලින් නිදහස් කිරීමට අවශ්‍ය නොවේ.
ඡායාරූපය – හයිඩ්රජන් ගබඩා ටැංකි. රටවල් ෆොසිල ඉන්ධන ඉවත් කිරීමට තරඟ කරන විට බලශක්ති ප්‍රභවය බිලියන ගණනක ආයෝජන ආකර්ෂණය කරයි
දිගු කලක් තිස්සේ බොහෝ විද්‍යාඥයන් සිතුවේ සුදු හයිඩ්රජන් විශාල තැන්පතු කළ නොහැකි බවයි. නමුත් දැන්, සුදු හයිඩ්රජන් මෙගාටොන් මිලියන ගණනක් පෘථිවි පෘෂ්ඨයේ තැන්පත් වී ඇතැයි සැලකේ. මෙය වසර දහස් ගණනක ගෝලීය හයිඩ්රජන් ඉල්ලුම සැපයීමේ හැකියාව ඇති බව සුදු හයිඩ්රජන් පිළිබඳ ප්‍රමුඛ විශේෂඥයකු වන USGS පර්යේෂණ භූ විද්‍යාඥ ජෙෆ්රි එලිස් පැවසීය.
සුදු හයිඩ්රජන් හි පුරෝගාමීන් ද කියා සිටින්නේ එය එහි ඥාති සහෝදරයින්ට වඩා බෙහෙවින් අඩු පිරිවැයකට නිෂ්පාදනය කළ හැකි බවයි. එක්සත් ජනපදය පදනම් කරගත් ආරම්භයක් වන Natural Hydrogen Energy ට අනුව එය ලාභම හරිත හයිඩ්රජන් මෙන් දෙගුණයක් ලාභදායී වනු ඇත.
මෑතක් වන තුරු, සුදු හයිඩ්රජන් දැනටමත් සැබෑ ලෝකයේ ක්‍රියාකාරීත්වයේ පවතින බව සාපේක්ෂ වශයෙන් අවධානයට ලක් නොවීය. බටහිර අප්‍රිකානු රාජ්‍යයක් වන මාලි හි දුරස්ථ ගම්මානයක් වන Bourakébougou, දශකයකට වැඩි කාලයක් පුරා එහි විදුලි සැපයුම සුදු හයිඩ්රජන් සමඟ බලගන්වා ඇත. කම්කරුවෙකු දුම්වැටියක් දල්වා තිබියදී ගිනි ගත් ජල ළිඳක් පරීක්ෂා කිරීම සඳහා කැනේඩියානු උපදේශන ආයතනයක් ගෙන්වා ගැනීමෙන් පසුව මෙම සොයා ගැනීම සිදු කර ඇත.
හයිඩ්‍රෝමා නම් එම සමාගම පවසන්නේ ප්‍රභවයේ සියයට 98ක් හයිඩ්රජන් වායුව අඩංගු වන අතර සෘජු දහනය හරහා කාබන් විමෝචනයකින් තොරව සුදු හයිඩ්රජන් වලින් ලොව ප්‍රථම විදුලිය නිෂ්පාදනය වන බවයි.
හයිඩ්රජන් ස්වභාවික වායුවට වඩා ගිනිගන්නා සුළු වන අතර, එය නිසියාකාරව හසුරුවා නොගතහොත් ගිනි හා පිපිරීම් ඇති කළ හැකිය. වායුව ඉතා සැහැල්ලු බැවින්, සල්ෆර් අඩංගු ගන්ධයක් ස්වභාවික වායුව සහ ප්‍රොපේන් මත අනතුරු ඇඟවීමක් ඇති කරනවා සේම, විභව කාන්දුවීම් පිළිබඳව මිනිසුන්ට අනතුරු ඇඟවීමට දන්නා ගන්ධයන් එකතු කළ නොහැකිය.
හයිඩ්රජන් වල පාවෙන ගුණයෙන් අදහස් වන්නේ එය පහසුවෙන් කාන්දු වන බවයි. පාරිසරික ආරක්ෂක අරමුදල විසින් මෑතකදී කරන ලද අධ්‍යයනයකින් ඒ ගැන අනතුරු ඇඟවීය. එබැවින් වායුවේ උණුසුම් බලපෑම “පුළුල් ලෙස නොසලකා හැර ඇති අතර අවතක්සේරු කර ඇත”.
“එබැවින්, කාබන්ඩයොක්සයිඩ් උපාය මාර්ගයක් ලෙස හයිඩ්රජන් වල සඵලතාවය, විශේෂයෙන් දශක කිහිපයක කාල පරාසයන් තුළ අපැහැදිලිව පවතී” පර්යේෂකයන් සඳහන් කර ඇත.
මේවා ජයගත යුතු එකම අභියෝග නොවේ. මීළඟට පැමිණෙන්නේ මේ වන විට සොයාගෙන ඇති විශාල තැන්පතු බොහෝමයක් හදිසි අනතුරකට ලක්ව ඇති බැවිනි.
මේ දක්වා විශාලතම සුදු හයිඩ්රජන් සමුච්චය මෙම ග්‍රීෂ්මයේදී ප්‍රංශයේ පතල් ද්‍රෝණියක මීතේන් අධ්‍යයනය කරමින් සිටි විද්‍යාඥයින් විසින් නොදැනුවත්වම සොයා ගන්නා ලදී.
“විද්‍යාවේ සෑම විටම නැවත නැවතත්, යමෙකු බලාපොරොත්තු නොවූ දෙයක් අහම්බෙන් ලබා ගනී. ඉඳහිට, එම සොයාගැනීම මුලින් එකකට වඩා වැඩි වටිනාකමක් ඇත.” ලොරේන් විශ්ව විද්‍යාලයේ Jacques Pironon සහ Philippe de Donato ලිවීය.
හයිඩ්රජන් පැවතීම බොහෝ විට සුරංගනා කවයන් විසින් සලකුණු කරනු ලබන අතර එය තෘණ බිම්වල සහ අනෙකුත් වෘක්ෂලතාදිය තුළ වර්ධනය වන අතර ගෑස් කාන්දුවීම් ශාක විනාශ කරයි.
ඔබ එය එහා මෙහා ගෙන යාමට උත්සාහ කිරීම ආරම්භ කරන විට හයිඩ්රජන් වල සැහැල්ලු බව ද ගැටලුවක් බවට පත් වේ. විශාල ප්‍රමාණයක් කාන්දු වන බැවින් එය මිල අධික වේ. මාලි ව්‍යාපෘතියේ දී මෙන්, සුදු හයිඩ්රජන් දේශීයකරණය වූ ප්‍රදේශවල අර්ථවත් විය හැකි නමුත් දිගු දුර ප්‍රවාහනය සඳහා ඉතා මිල අධික වේ.
කෙසේ වෙතත්, පිරිසිදු බලශක්තියේ අසීමිත ප්‍රභවයක් ලෙස සුදු හයිඩ්රජන් කෙරෙහි ඇති උනන්දුවෙහි අඩුවක් නැත. ඩොලර් ගලා එයි. Bill Gates ගේ Breakthrough Energy Venture ඇතුළු කණ්ඩායමකින් Denver-පාදක Koloma ඩොලර් මිලියන 91ක ආයෝජනයක් දිනා ගත්තේය. එක් ආයෝජන සමාගමක් 2030 වන විට ඩොලර් බිලියන 75ක කර්මාන්තයක් ලෙස සුදු හයිඩ්රජන් අගය කළේය.
ඔස්ටින්හි ටෙක්සාස් විශ්ව විද්‍යාලයේ මයිකල් ඊ වෙබ්බර්, සුදු හයිඩ්රජන් සහ ෆ්‍රැකින් උත්පාතයේ ආරම්භය අතර සමානකම් ඇති කළේය, එහිදී “එය බොහෝ දුරට වඩා හොඳ තාක්‍ෂණයන්, ප්‍රතිපත්ති සහ වෙළඳපළ තත්ත්වයන් සමෘද්ධිමත් වීමට බලා සිටින අදහසක්. එය කරන්නේ නම්, සමහර විට තෙල් හා ගෑස් කර්මාන්තයට එහි හැකියාවන් අඩු කාබන් ඉන්ධනවල නව යුගයක් පාලනය කරමින්, භූගෝලීය භූ විද්‍යාත්මක ක්‍රියාවලීන් මගින් නිපදවන හයිඩ්රජන් නිස්සාරණයට හැරවිය හැකියි. එමගින් හයිඩ්රජන් ඉක්මනින් ඉහළ නැංවීමට ගෝලීය පරිමාණයේ නිපුණතා භාවිතා කරන අතරම රැකියා කඩාකප්පල් වීම වළක්වා ගත හැකියි. එය හයිඩ්රජන් කතාවට ලැබිය යුතු සතුටුදායක අවසානයක් ලබා දිය හැකියි” ඔහු ලිවීය.
https://www.independent.co.uk/climate-change/news/hydrogen-white-gold-us-renewables-b2440021.html
