‘’ලෝකයේ මිනිසුන් සිටින්නේ වර්ග හතරක් පමණි. උපස්ථාන කළ අය. දැනට උපස්ථාන කරන අය. උපස්ථාන කරන්නන් වන්නෝද, උපස්ථාන කරන්නෙකු අවශ්ය වන්නෝද වෙති’’ – රොසලින් කාටර්, එක්සත් ජනපදයේ හිටපු ජනාධිපති ආර්යාව
“There are only four kinds of people in the world. Those who have been caregivers. Those who are currently caregivers. Those who will be caregivers, and those who will need a caregiver.”
රැකබලා ගන්නෙකු /Caregiver හෝ සහායක සේවකයෙකු / support worker යනු දෛනික ජීවන කටයුතු සඳහා පුද්ගලයෙකුට උපකාර කරන වැටුප් ලබන හෝ නොගෙවූ පුද්ගලයෙකි. රැකවරණය ලබන්නෙකුගේ පවුලක හෝ සමාජ ජාලයක සාමාජිකයින් වන සහ විශේෂිත වෘත්තීය පුහුණුවක් නොමැති රැකවරණ සපයන්නන් බොහෝ විට ‘අවිධිමත් සත්කාරකයින් / informal caregivers’ ලෙස විස්තර කෙරේ. රැකවරණ සපයන්නන් බොහෝ විට මහලු විය, ආබාධිතභාවය, රෝගයක් හෝ මානසික ආබාධයකට සම්බන්ධ ආබාධ සඳහා උපකාර කරයි.
රැකබලා ගන්නෙකුගේ සාමාන්‍ය රාජකාරිවලට නිදන්ගත රෝගයක් / chronic illness හෝ රෝගයක් / disease ඇති අයෙකු රැකබලා ගැනීම ඇතුළත් විය හැකිය. ඖෂධ කළමනාකරණය කිරීම හෝ කෙනෙකු වෙනුවෙන් වෛද්‍යවරුන් සහ හෙදියන් සමඟ කතා කිරීම, දුර්වල හෝ ආබාධිත අයෙකු ස්නානය කිරීමට හෝ ඇඳුම් ඇඳීමට උපකාර කිරීම හෝ මේ දේවල් තනිවම කළ නොහැකි කෙනෙකු සඳහා සෞඛ්‍යයට අදාළ විධිමත් සහ අවිධිමත් ලියකියවිලි යන දෙකම කරදීම, ගෙදර දොරේ වැඩ, ආහාර හෝ දෛනික ක්‍රියාවලි ගැන සැලකිලිමත් වීම සාමාන්‍යයෙන් රැකබලා ගන්නෙකුගෙන් අපේක්ෂා කෙරේ.
සියලුම සංවර්ධිත සමාජයන්හි වයස්ගත ජනගහනය ඉහළ යාමත් සමඟ, රැකබලා ගන්නෙකුගේ භූමිකාව ක්‍රියාකාරී හා ආර්ථික වශයෙන් වැදගත් එකක් ලෙස හඳුනාගෙන ඇත. ආබාධ සහිත පුද්ගලයන් සඳහා ආධාර සපයන බොහෝ සංවිධාන රැකබලා ගන්නන් සඳහා ද විවිධ ආකාරයේ ආධාර ලබා දී ඇත.
- භාවිතය / Uses
ප්‍රාථමික උපස්ථායකයෙකු / primary caregiver යනු තමා හෝ තමා ගැන සම්පූර්ණයෙන් සැලකිලිමත් විය නොහැකි කෙනෙකු වෙනුවෙන් මූලික වගකීම ගන්නා පුද්ගලයාය. ඔහු හෝ ඇය පවුලේ සාමාජිකයෙකු, පුහුණු වෘත්තිකයෙකු හෝ වෙනත් පුද්ගලයෙකු විය හැකිය. සංස්කෘතිය මත පදනම්ව, රැකවරණයෙහි නියැලී සිටින පවුලේ විවිධ සාමාජිකයින් සිටිය හැකිය. මෙම සංකල්පය ඇමුණුම් න්‍යායේ / attachment theory මෙන්ම පවුල් නීතියේ / family law, ද වැදගත් විය හැකිය. (උදාහරණයක් ලෙස භාරකාරත්වය සහ ළමා භාරකාරත්වය සම්බන්ධයෙන්)
- attachment theory / ඇමුණුම් න්‍යාය යනු මිනිසුන් අතර සබඳතා පිළිබඳ මනෝවිද්‍යාත්මක, පරිණාමීය සහ සදාචාරාත්මක න්‍යායකි. වැදගත්ම මූලධර්මය නම් කුඩා දරුවන්ට සාමාන්‍ය සමාජ හා චිත්තවේගීය වර්ධනය සඳහා අවම වශයෙන් එක් ප්‍රාථමික සත්කාරකයකු සමඟ සබඳතාවක් ගොඩනගා ගත යුතු බවයි.
පුද්ගලයෙකුට සෞඛ්යය තත්ත්වය පිරිහීම, මතක ශක්තිය නැතිවීම, රෝගාබාධ ඇතිවීම, වැටීමේ සිදුවීමක් (හෝ අවදානමක්), කාංසාව හෝ මානසික අවපීඩනය, ශෝකය හෝ ආබාධිත තත්වයක් හේතුවෙන් රැකවරණය අවශ්ය විය හැකිය.
- මූලික මූලධර්ම / Basic principles
රැකවරණය ලබා දීමේ මූලික අංගයක් වන්නේ රැකවරණය ලබන පුද්ගලයා සමඟ හොඳ සන්නිවේදකයෙකු වීමයි (a good communicator with the person getting care) රැකවරණය ලබන පුද්ගලයාගේ ගෞරවයට ගරු කරමින් රැකවරණය දෙනු ලැබේ. රැකවරණ සපයන්නා ප්‍රාථමික සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නා, බොහෝ විට වෛද්‍යවරයකු හෝ හෙදියක් සමඟ සම්බන්ධතා පවත්වන අතර, රැකවරණය ලබන පුද්ගලයාට ඔවුන්ගේ සෞඛ්යය සහ ඔවුන්ගේ දෛනික ජීවිතයට බලපාන කරුණු පිළිබඳව තීරණ ගැනීමට උපකාර කරයි.
රැකවරණය ලබා දීමේදී, රැකබලා ගන්නා තම සනීපාරක්ෂාව, රැකවරණය ලබන පුද්ගලයා සහ ජීවත්වන පරිසරය කළමනාකරණය කිරීමේ වගකීම දරයි. රැකබලා ගන්නන් සහ රැකවරණය ලබන පුද්ගලයන් යන දෙපිරිසටම නිතරම අත් සේදීමට සිදුවේ. රැකවරණය ලබන පුද්ගලයා නිතිපතා එන්නත් කිරීමෙන් තියුණු අපද්‍රව්‍ය නිපදවන්නේ නම් , භාරකරු එය කළමනාකරණය කළ යුතුය. ජීවත්වන ප්‍රදේශයේ මතුපිට නිතිපතා පිරිසිදු කර පිසදැමීම සහ රෙදි සෝදන කළමනාකරණය කළ යුතුය.
භාරකරු පුද්ගලයාගේ න්‍යාය පත්‍රයේ සංවිධානය කළමනාකරණය කරයි. විශේෂ වැදගත්කමක් වන්නේ පුද්ගලයාට වෛද්‍ය හමුවීම් වලට උපකාර කිරීමයි. සනීපාරක්ෂක කාර්යයන් කළමනාකරණය කිරීම සහ සෞඛ්‍ය ආරක්ෂණ නිෂ්පාදන ලබා ගැනීම වැනි සාමාන්‍ය දෛනික ජීවන කාර්යයන් ද රැකබලා ගන්නා විසින් සැලසුම් කළ යුතුව ඇත.
- අධීක්ෂණය / Monitoring
භාරකරු රැකවරණය ලබන පුද්ගලයා සමඟ සමීප සම්බන්ධතා පවත්වන අතර සාධාරණ ආකාරයකින් ඔවුන්ගේ සෞඛ්යය නිරීක්ෂණය කළ යුතුය. රැකවරණය ලබන සමහර පුද්ගලයින්ට යමෙකු තම හුස්ම ගැනීම ගැන අවධානය යොමු කළ යුතුය. උපස්ථායකයෙකු හුස්ම ගැනීමේ වෙනස්කම් දකිනු ඇතැයි අපේක්ෂා කරන අතර, වෛද්‍යවරයෙකු උපස්ථායකයෙකුට යමක් නිරීක්ෂණය කරන ලෙස උපදෙස් දුන්නේ නම්, එම පුද්ගලයා නිරීක්ෂණය කිරීමේදී වෛද්‍යවරයාගේ උපදෙස් පිළිපැදීමට භාරකරුට හැකි විය යුතුය.
ප්‍රතිකාර ලබන සමහර පුද්ගලයන්ට භාරකරු තම ශරීර උෂ්ණත්වය නිරීක්ෂණය කිරීම අවශ්ය වේ. මෙය සිදු කිරීමට අවශ්ය නම්, උෂ්ණත්වමානයක් භාවිතා කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව වෛද්‍යවරයෙකු විසින් භාරකරුට උපදෙස් දෙනු ඇත. රුධිර පීඩනය නිරීක්ෂණය කිරීම, රුධිර ග්ලූකෝස් අධීක්ෂණය හෝ වෙනත් නිශ්චිත සෞඛ්‍ය නිරීක්ෂණ අවශ්ය පුද්ගලයින් සඳහා, වෛද්‍යවරයෙකු විසින් මෙය කරන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳව සත්කාර සපයන්නාට උපදෙස් දෙනු ඇත. භාරකරු, අසතුටට පත්වීම, ඉවත් වීම, උනන්දුව අඩු වීම, ව්‍යාකූල වීම හෝ වෙනත් ආකාරයකින් ඔවුන් සිටි තරම් සෞඛ්‍ය සම්පන්න නොවීම ඇතුළුව, පුද්ගලයෙකුගේ මානසික තත්ත්වයෙහි වෙනස්කම් නිරීක්ෂණය කළ යුතුය. සියලුම නිරීක්ෂණ වලදී, භාරකරුගේ රාජකාරිය වන්නේ අසාමාන්‍ය ඕනෑම දෙයක් සටහන් කර ගැනීම සහ එය වෛද්‍යවරයා සමඟ බෙදා ගැනීමයි.
- පුද්ගලයා මානසිකව අවදියෙන් තැබීම / Keeping the person mentally alert
මානසික සෞඛ්යය / mental health සහ ශාරීරික සෞඛ්යය / physical health අතර සම්බන්ධයක් ඇති අතර මනස-ශරීර මැදිහත්වීම් මගින් මානසික සෞඛ්යය වැඩි දියුණු කිරීමෙන් ශාරීරික සෞඛ්යය වැඩි කළ හැකිය. මෙම පරිචයන් පුද්ගලයෙකුගේ ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීමට උත්සාහ කරන්නේ අන් අය සමඟ සමාජගත වීමට, මිත්‍රත්වයන් පවත්වා ගැනීමට, විනෝදාංශ කිරීමට සහ සුදුසු ඕනෑම ශාරීරික ව්‍යායාමයක් භුක්ති විඳීමට උපකාර කිරීමෙනි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ඇතිවන කායික හා මානසික ක්‍රියාකාරකම්වල සෞඛ්‍ය ප්‍රතිලාභ සඳහා තම නිවෙස් හැර යාමට භාරකරුවන් දිරිමත් කරයි. පුද්ගලයෙකුගේ තත්වය අනුව, ඔවුන්ගේම අසල්වැසි ප්‍රදේශයක් හරහා ඇවිදීමට හෝ උද්‍යානයක් නැරඹීමට සැලසුම් කිරීම අවශ්ය විය හැකි හෝ අවදානම් තිබිය හැකි නමුත් හැකි විට එය කිරීම හොඳය.
පුද්ගලයෙකුගේ තත්වය අනුව, ඔවුන්ට සමාන සත්කාර සේවා ලබා ගනිමින් අන් අය හමුවීම ප්‍රයෝජනවත් විය හැකිය. බොහෝ ස්ථාන එක්වීමට ව්‍යායාම කණ්ඩායම් ඉදිරිපත් කරයි. මෙවැනි සමාජ සමාජ කලා පන්ති, සමාජ චාරිකා හෝ ක්‍රීඩා කිරීම සඳහා විනෝදාංශ කණ්ඩායම් පවත්වයි. වැඩිහිටි පුද්ගලයින් සඳහා දිවා චාරිකා සංවිධානය කරන ජ්යෙෂ්ඨ සමාජ ශාලා තිබිය හැකිය.
- ආහාර ගැනීමේ සහාය Eating assistance
රැකබලා ගන්නන් මිනිසුන්ට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් ගැනීමට උපකාර කරයි. මෙම උපකාරයට පෝෂණවේදීන්ගේ නිර්දේශ මත පදනම්ව පෝෂණ යෝජනා ලබා දීම, ශරීරයේ බර නිරීක්ෂණය කිරීම, ගිලීමේ හෝ ආහාර ගැනීමේ අපහසුව විසඳීම, ආහාර සීමා කිරීම්වලට අනුකූල වීම, ඕනෑම ආහාර අතිරේකයක් භාවිතා කිරීමට සහාය වීම සහ ප්‍රසන්න ආහාර වේල සකස් කිරීම ඇතුළත් විය හැකිය.
සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලකට පුද්ගලයෙකුගේ ආහාර ශක්තිය සහ පෝෂණ අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහා සියල්ල ඇතුළත් වේ. මිනිසුන් අක්‍රියව හෝ ඇඳට වැටී සිටින විට සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර වේලක් නොගැනීමේ අවදානමක් ඇත. තනිව ජීවත් වීම, අසනීප, කෑමට අපහසු වීම, ඖෂධ බලපෑම, මානසික අවපීඩනය, ඇසීමට, දැකීමට හෝ රස බැලීමට අපහසු වීම, ඔවුන් භුක්ති විඳින ආහාර ලබා ගැනීමට නොහැකි වීම හෝ සන්නිවේදන ගැටලු තිබේ. දුර්වල ආහාර වේලක් ආසාදනය වීමේ අවදානම වැඩි වීම, ශල්‍යකර්මයෙන් හෝ තුවාල සුව කිරීමෙන් දුර්වල සුවවීමේ කාලය, සමේ ගැටලු, දෛනික ජීවන කටයුතුවල දුෂ්කරතා, තෙහෙට්ටුව සහ කෝපය ඇතුළු සෞඛ්‍ය ගැටලු රාශියකට දායක වේ. වයෝවෘද්ධ පුද්ගලයින්ට පිපාසය හඳුනා ගැනීමට ඇති ඉඩකඩ අඩු වන අතර ජලය පිරිනැමීමෙන් ප්‍රයෝජන ලබා ගත හැකිය.
ආහාර ගැනීමේ අපහසුව බොහෝ විට සිදුවන්නේ ගිලීමේ අපහසුව හේතුවෙනි. මෙම රෝග ලක්ෂණය ආඝාතයෙන් පසු පුද්ගලයන්, පාකින්සන් රෝගය ඇති පුද්ගලයන් හෝ බහු ස්ක්ලේරෝසිස් / multiple sclerosis ඇති පුද්ගලයින් සහ ඩිමෙන්ශියාව ඇති පුද්ගලයින් තුළ බහුලව දක්නට ලැබේ. ගිලීමේ අපහසුතා ඇති පුද්ගලයන්ට උපකාර කිරීමේ වඩාත් පොදු ක්‍රමය නම් ඔවුන්ගේ ආහාරයේ වයනය මෘදු ලෙස වෙනස් කිරීමයි. තවත් ක්‍රමයක් නම් පුද්ගලයාට ආහාර ගැනීම පහසු කිරීම සඳහා විශේෂ ආහාර ගැනීමේ උපකරණ භාවිතා කිරීමයි. සමහර අවස්ථා වලදී, පුද්ගලයාගේ ස්වාධීනත්වයට ගරු කරන ආධාරක පෝෂණය ලබා දීමෙන් රැකබලා ගන්නන්ට සහය විය හැකි අතර භාරකරු ආහාර එහි තබා ඔවුන් සමඟ ඉවසීමෙන් ආහාර ඔවුන්ගේ මුඛයට ගැනීමට උපකාර කරයි.
- ඖෂධ කළමනාකරණය සඳහා සහාය Support with managing medications
නිවසේදී ඔවුන්ගේ ඖෂධ කළමනාකරණය කිරීම සඳහා මිනිසුන්ට උපකාර කිරීමේදී රැකබලා ගන්නන්ට වැදගත් කාර්යභාරයක් ඇත. නිදන්ගත රෝගවලින් පෙළෙන පුද්ගලයෙකුට දවසේ විවිධ වේලාවන්හිදී බහු ඖෂධ සහ මාත්‍රා සමඟ සංකීර්ණ ඖෂධ ක්‍රමයක් තිබිය හැකිය. රැකබලා ගන්නන් බොහෝ ආකාරවලින් ඖෂධ කළමනාකරණය කිරීමට සහාය විය හැකිය. මෙය ඖෂධ ලබා ගැනීමට ෆාමසියට යාම, Webster-pak හෝ dosette box වැනි උපාංග සමඟ උදව් කිරීම හෝ ඇත්ත වශයෙන්ම නිවසේදී ඖෂධ ලබා දීම වැනි පරාසයක පැතිර යා හැකිය. මෙම ඖෂධවලට ටැබ්ලට්, ක්‍රීම්, එන්නත් හෝ දියර ඖෂධ ඇතුළත් විය හැකිය. සායනයේ සිටින සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නන් රැකබලා ගන්නන් දැනුවත් කිරීමට උපකාර කිරීම වැදගත් වන්නේ එම සත්කාරකයන් බොහෝ විට නිවසේ නිදන්ගත රෝගාබාධයකින් පෙළෙන පුද්ගලයෙකුට දිගු කාලීනව ඖෂධ කළමනාකරණය කරන අය වන බැවිනි.
- ජීවන විධිවිධාන Living arrangements
රැකබලා ගන්නෙකු සිටීම සඳහා, පුද්ගලයෙකුට තමන් ජීවත් වන ස්ථානය සහ ඔවුන් සමග ජීවත් වන්නේ කවුරුන්ද යන්න පිළිබඳ වෙනස්කම් තීරණය කිරීමට සිදු විය හැකිය. යමෙකුට උපස්ථායකයෙකු අවශ්ය වූ විට, ඔවුන් දෙදෙනා හමුවිය යුතු අතර, මෙය සාමාන්‍යයෙන් සිදුවන්නේ පුද්ගලයාගේම නිවසෙහි හෝ භාරකරුගේ නිවසේය. [එහි ප්‍රතිඵලයක් වශයෙන්, මෙයින් අදහස් කරන්නේ පුද්ගලයෙකු රැකබලා ගන්නෙකු සමඟ ජීවත් වීමට හෝ භාරකරු පුද්ගලයා සමඟ ජීවත් වීමට චලනය වන බවයි. රැකවරණ දෙන්නා ඉඳහිට පමණක් පැමිණීමට හෝ දුරස්ථව ආධාර සැපයීමට හෝ රැකවරණය අවශ්ය පුද්ගලයාට එය ලබා ගැනීමට භාරකරු වෙත යාමට හැකි විය හැකිය. මෙයට පොදු උදාහරණයක් වන්නේ දෙමාපියන් වයසින් මුහුකුරා ගිය විට සහ කලින් තනිව ජීවත් වූ විටය. දෙමව්පියන්ගේ දරුවන් රැකබලා ගන්නන් විය යුතු නම්, ඔවුන්ට දෙමාපියන් සමඟ හෝ දෙමාපියන් ඔවුන් සමඟ පදිංචියට යාමට හැකිය.
- නිවසේ ආරක්ෂාව Safety in the home
රැකවරණය අවශ්ය පුද්ගලයින්ට ඔවුන්ගේ අවශ්‍යතාවලට ගැලපෙන අයුරින් ප්‍රවේශ විය හැකි නිවාස අවශ්ය අය වේ. රැකවරණ සැලැස්මට නිවස පරීක්ෂා කිරීමට අවශ්ය නම්, සාමාන්‍යයෙන් මෙයට බිම වැටීමට හේතු විය හැකි උපද්‍රව වලින් තොරද යන්න පරීක්ෂා කිරීම ඇතුළත් වේ. ඕනෑම ප්‍රධාන ගැටලුවක අවදානම අවම කිරීම සඳහා, දුම් අනාවරක ස්ථානගත කළ යුතු අතර නිවසේ ආරක්ෂාව සඳහා සුදුසු භෞතික ආරක්ෂණ පියවර ගත යුතුය.
- සංකූලතා Complications
පිළිකා වැනි සමහර රෝග සඳහා, රෝගියාගේ ආයු කාලය දීර්ඝ කිරීමට හෝ රෝගියාගේ ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කිරීමට හැකි වන රෝගයට ප්‍රතිකාර නොතිබිය හැකිය. එවැනි අවස්ථාවන්හිදී, ප්‍රතිකාරයේ අවදානම් සහ ප්‍රතිලාභ පිළිබඳව වෛද්‍යවරයා සමඟ සාකච්ඡා කිරීම සහ සහන සත්කාර හෝ ආගන්තුක සත්කාරය සඳහා විකල්ප සොයා ගැනීම භාරකරුට සහ රෝගියාට සම්මත වෛද්‍ය උපදෙස් වේ.
ජීවිතාන්තය දක්වා රැකවරණය ලබන අතරතුර, තවදුරටත් අවශ්ය නොවන පරීක්ෂාව පිළිබඳ සාකච්ඡා සඳහා භාරකරුට සහාය විය හැකිය. කොලොනොස්කොපි, පියයුරු පිළිකා පරීක්‍ෂණය, පුරස්ථි ග්‍රන්ථි පිළිකා පරීක්ෂාව, අස්ථි ඝනත්ව පරීක්ෂාව, සහ වෙනත් පරීක්‍ෂණ වැනි ජීවිතයේ වෙනත් කාලවලදී පෙන්නුම් කෙරෙන පරීක්‍ෂණ, ජීවිතයේ අවසානයේ දී නොගන්නා පුද්ගලයකුට තිබීම සාධාරණ නොවිය හැකිය. මෙම තත්වයන් සඳහා ප්‍රතිකාර කිරීම සහ ඒවා ඇති බව දැනගැනීමෙන් පමණක් කලබල වන්නේ කවුරුන්ද යන්නයි. එය තිරගත කිරීම් සඳහා ඇති විය හැකි ප්‍රතිලාභ පිළිබඳව සංවාද කිරීමට සහ ඒවායේ ප්‍රයෝජනය පිළිබඳ සාකච්ඡාවලට සහභාගී වීමට රැකබලා ගන්නන්ගේ ස්ථානය විය හැකිය. භාරකරුගේ මැදිහත්වීමේ අවශ්‍යතාවයට උදාහරණයක් නම්, පිළිකා ප්‍රතිකාර කළ නොහැකි සහ පිළිකා පරීක්ෂාවෙන් ප්‍රයෝජනයක් නොලබන, නමුත් පරීක්ෂාව ලබා ගැනීම ගැන සලකා බලන ඩයලිසිස් කරන පුද්ගලයින් සමඟ කතා කිරීමයි.
සාත්තු නිවාසයක මෙන් සත්කාර සේවා භාවිතා කරන දියවැඩියා රෝගීන්ට ස්ලයිඩින් පරිමාණ ඉන්සියුලින් ප්‍රතිකාරය භාවිතා කිරීමේ ගැටලු නිතර ඇති වේ. එනම් පුද්ගලයාගේ රුධිරයේ සීනි මත පදනම්ව විවිධ ඉන්සියුලින් ප්‍රමාණය භාවිතා කිරීමයි. රැකවරණ සේවා ලබා ගන්නා පුද්ගලයන් සඳහා, දිගුකාලීනව ක්‍රියා කරන ඉන්සියුලින් මාත්‍රා විවිධ මාත්‍රාවලින් ඉන්සියුලින් අඩු ප්‍රතිකාරයක් ලෙස පෙන්වා දෙනු ලැබේ. ව්‍යතිරේක කළ යුතු නම්, දිගු ක්‍රියාකාරී ඉන්සියුලින් භාවිතා කර දවසේ විශාලතම ආහාර වේලට පෙර ස්ලයිඩින් පරිමාණ ඉන්සියුලින් කුඩා මාත්‍රාවලින් නිවැරදි කරන්න.
රෝගියෙකු තැන්පත් කළ හැකි කාඩියෝවර්ටර්-ඩිෆිබ්‍රිලේටරයක් (implantable cardioverter-defibrillator – ICD) භාවිතා කරන්නේ නම් සහ එය සක්‍රිය කර තැබීම රෝගියාගේ අරමුණුවලට පටහැනි වන අවස්ථා පිළිබඳව උපදෙස් ලබා දීම කල්තියා සත්කාර සැලසුම් කිරීමේදී සටහන් කළ යුතුය. ICD යනු හෘද රෝගීන්ගේ හෘද රිද්මය වැළැක්වීම සඳහා නිර්මාණය කර ඇති උපකරණයකි. මෙය දිගු කලක් ජීවත් වීමට ඉලක්කයක් ඇති පුද්ගලයින් සඳහා ජීවිතාරක්ෂක උපාංගයකි. නමුත් ජීවිතයේ අවසානයේ දී රෝගියා සහ සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නා සමඟ මෙම උපකරණය අක්‍රිය කිරීම ගැන උපස්ථායකයා සාකච්ඡා කිරීම රෙකමදාරු කරනු ලැබේ. ජීවිතයේ අවසානයේ සිටින රෝගීන් සඳහා, උපකරණය කලාතුරකින් අපේක්ෂිත පරිදි මරණය වළක්වයි. ජීවිතයේ අවසානයේ උපාංගය භාවිතා කිරීමෙන් රෝගියාට වේදනාවක් ඇති විය හැකි අතර රෝගියා මෙය අත්විඳින බව දකින ඕනෑම කෙනෙකුට දුක් විය හැකිය. ඒ හා සමානව, වසරකට වැඩි කාලයක් ජීවත් වීමට අපහසු අය තුළ ICD බද්ධ නොකළ යුතුය.
- ඩිමෙන්ශියාවට ප්‍රතිචාර දැක්වීම Responding to dementia
ඩිමෙන්ශියාවෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින්ට ඔවුන්ගේ රැකවරණ සපයන්නන්ගේ සහාය අවශ්ය වේ. නමුත් බොහෝ රෝගීන්ගේ මැදිහත්වීම් භාවිතා කිරීම සඳහා රැකබලා ගන්නන්ට සෑම විටම ප්‍රමාණවත් මග පෙන්වීමක් නොමැත. 2021 සාහිත්‍යයේ ක්‍රමානුකූල සමාලෝචනයකින් සොයා ගන්නා ලද සොයාගැනීම් අනුව ඩිමෙන්ශියාව සහිත සාත්තු නිවාසවල සිටින රෝගීන් රැකබලා ගන්නන් ඖෂධ භාවිතය සමඟ ඩිමෙන්ශියාවේ (BPSD) හැසිරීම් සහ මනෝවිද්‍යාත්මක රෝග ලක්ෂණ සඳහා ප්‍රමාණවත් මෙවලම් හෝ සායනික මග පෙන්වීමක් නොමැති බව සොයා ගන්නා ලදී. ඒ අතරම ඩිමෙන්ශියාවෙන් පෙළෙන රැකවරණ නිවාසවල පදිංචිකරුවන්ගේ ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කළ හැකි අතර ඔවුන්ගේ උනන්දුව ගැන මිනිසුන් සමඟ කතා කිරීම වැනි සරල පියවරයන් ගත හැකිය. එවැනි සරල පියවරයන් නිවැසියන්ගේ උද්ඝෝෂණ සහ මානසික අවපීඩනය අඩු කරන බව වැඩසටහනක් පෙන්නුම් කළේය. ඔවුන්ට අඩු GP පැමිණීම් සහ රෝහල් ගතවීම් අවශ්ය වූ අතර, එයින් අදහස් කළේ වැඩසටහන පිරිවැය ඉතිරිකිරීමක් ද විය.
ඩිමෙන්ශියාවෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින් නොසන්සුන් හෝ ආක්‍රමණශීලී විය හැකි නමුත් පුද්ගලයා තමාට හෝ අන් අයට හානි කිරීමට ඉඩ තිබේ නම් මිස මෙම හැසිරීම් වෙනස්වීම් ප්‍රති-සයිකෝටික / antipsychotic ඖෂධ සමඟ ප්‍රතිකාර කිරීම වඩාත් සුදුසු විකල්පයක් නොවේ. ප්‍රති-සයිකෝටික ඖෂධවලට දියවැඩියාව, නියුමෝනියාව, ආඝාතය, සංජානන කුසලතා කඩාකප්පල් වීම සහ ව්‍යාකූලත්වය වැනි අවදානම් වැඩි වීම ඇතුළු අනවශ්‍ය අතුරු ආබාධ ඇති අතර, ඒ නිසා හැකි සෑම විටම වඩා හොඳින් වළක්වා ගත හැකිය. මෙම ඖෂධ භාවිතා කිරීමට ඇති විකල්පයන් වන්නේ කෝපයට සහ කෝපයට යටින් පවතින හේතුව හඳුනාගෙන ප්‍රතිකාර කිරීමට උත්සාහ කිරීමයි. (සමහර විට පුද්ගලයා සමාජගත වීමට හෝ ව්‍යායාම කිරීමට වැඩි කාලයක් ගත කිරීමට කටයුතු කිරීම) වෙනත් විකල්ප උත්සාහ කළ හැකි රැකබලා ගන්නෙකුට රෝගියාගේ ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කළ හැකිය.
ඩිමෙන්ශියාව ඇති පුද්ගලයින්ට මතකයන් සහ සංජානන කුසලතා නැති වීමට ඉඩ ඇත. Donepezil සහ memantine වැනි ඖෂධ මගින් ක්‍රියාකාරීත්වය නැතිවීම මන්දගාමී කළ හැකි නමුත් රෝගියාගේ ජීවන තත්ත්වයට ලැබෙන ප්‍රතිලාභ ස්වල්පයක් වන අතර සමහර අවස්ථාවලදී කිසිවක් නොතිබිය හැකිය. එවැනි ඖෂධවලට බොහෝ අනවශ්‍ය අතුරු ආබාධ ද ඇත. මෙම ඖෂධ භාවිතා කිරීමට පෙර, රෝගියාට ප්‍රතිකාර කිරීමේ ඉලක්ක ගැන රෝගියා සාකච්ඡා කර සලකා බැලිය යුතුය. ඖෂධ භාවිතා කරන්නේ නම්, සති දොළහකට පසුව, ඉලක්ක සපුරා නොමැති බව භාරකරු සොයා ගන්නේ නම්, ඖෂධ භාවිතය නතර කළ යුතුය.
ඩිමෙන්ශියාවෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින්ට ආහාර ගැනීම සහ ගිලීම අපහසු වේ. සමහර විට ඩිමෙන්ශියාවෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින්ට ආහාර ලබා දීමට පෝෂණ නල / feeding tubes භාවිතා කරනු ලැබේ. විශේෂයෙන් ඔවුන් රෝහලේ හෝ සාත්තු නිවාසයක සිටින විට එය සිදුවේ. පෝෂණ නල මිනිසුන්ට බර වැඩි කර ගැනීමට උපකාර කළ හැකි අතර, ඔවුන් රුධිර වහනය, ආසාදනය, පීඩන වණ සහ ඔක්කාරය ඇතුළු අවදානම් දරයි. හැකි සෑම විටම, මනාපයෙන් ආධාරක පෝෂණය භාවිතා කරන්න. පෝෂණ නළයට වඩා ආරක්ෂිත විකල්පයක් වීමට අමතරව, එය සමාජ අන්තර්ක්‍රියා සඳහා අවස්ථාවක් නිර්මාණය කරයි. එය පෝෂණය කරන පුද්ගලයාට සැනසිල්ලක් විය හැකිය.
බොහෝ අවස්ථාවන්හීදී, ඩිමෙන්ශියාවෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින් ඉබාගාතේ යාමට පටන් ගෙන අතරමං වීමට පටන් ගනී. මෙම අවස්ථා වලදී GPS ලුහුබැඳීමේ උපකරණ භාවිතා කළ හැකිය. එවැනි උපකරණ අමතර ආරක්ෂාවක් සපයන අතර, පවුලේ සාමාජිකයින්ට සහ රැකබලා ගන්නන්ට පුද්ගලයා අහිමි වුවහොත් ඉක්මනින් සොයා ගැනීමට ඉඩ සලසයි. කෙසේ වෙතත්, මෙම උපාංග මිල අධික විය හැකිය, එබැවින් මිලදී ගැනීමක් කිරීමට පෙර පවතින විවිධ විකල්ප පිළිබඳව පර්යේෂණ කිරීම වැදගත් වේ. GPS ලුහුබැඳීම පුද්ගලිකත්වය සහ ස්වාධිපත්‍යය වැනි සදාචාරාත්මක ගැටලු ද මතු කළ හැකිය. එබැවින් මෙය විශේෂිත පුද්ගලයෙකුට සුදුසු විකල්පය දැයි තීරණය කිරීමට පෙර සියලු පැති සලකා බැලීම වැදගත් වේ.
වැඩිහිටියන් අපයෝජනයට / elder abuse. ලක්වීමේ අවදානම ගැනද රැකබලා ගන්නන් දැනුවත් විය යුතුය. වැඩිහිටි හිංසනයට ශාරීරික, චිත්තවේගීය සහ මූල්‍ය අපයෝජනයන් මෙන්ම නොසලකා හැරීමද ඇතුළත් විය හැකිය. වැඩිහිටි අපයෝජනයේ සලකුනු අතර මානසික අවපීඩනය, හැසිරීමේ හෝ පෙනුමේ අසාමාන්‍ය වෙනස්කම්, ඇඳ තුවාල සහ පැහැදිලි කළ නොහැකි තැලීම් ඇතුළත් විය හැකිය. යමෙකු වැඩිහිටි අපයෝජනයෙන් පීඩා විඳිය හැකි බවට කිසියම් කනස්සල්ලක් ඇත්නම්, වෛද්‍යවරයෙකු සමඟ සාකච්ඡා කිරීම වැදගත් වේ.
ඩිමෙන්ශියාව පිළිබඳ පුහුණුව පවුලේ සාමාජිකයන් සහ රැකබලා ගන්නන් සඳහා ද ඇත. මෙම පුහුණුවීම් මගින් රෝගී තත්ත්වය, විවිධ පුද්ගලයන්ට එය වෙනස් ලෙස බලපාන ආකාරය සහ ඩිමෙන්ශියා රෝගයෙන් පෙළෙන පුද්ගලයෙකුට රැකවරණය ලබා දීමේ ශිල්පීය ක්‍රම පිළිබඳ තොරතුරු සපයයි. රැකබලා ගන්නන්ට ඔවුන්ගේ අත්දැකීම් බෙදා ගැනීමට සහ හැකි උපරිම සත්කාර සැපයීමට අවශ්ය කුසලතා තවදුරටත් වර්ධනය කර ගැනීමට උපකාරක කණ්ඩායම්වලට සම්බන්ධ විය හැකිය. එපමණක් නොව, පවුලේ සාමාජිකයින්ට පූර්ණ කාලීන රැකවරණය ලබා දීමෙන් විවේකයක් ලබා දෙමින් නිවස තුළට පැමිණීමට සහ රැකවරණය සැපයීමට පැමිණිය හැකි පුහුණු සත්කාරක කණ්ඩායම් ඇත.
ඩිමෙන්ශියාවෙන් පෙළෙන අයෙකු රැකබලා ගැනීමේදී පැන නගින විවිධ ගැටළු වලට ප්‍රතිචාර දැක්වීමේදී, පුද්ගලයා අද්විතීය පුද්ගලයෙකු බව මතක තබා ගැනීම වැදගත්ය. එක් එක් සිද්ධිය තනි පුද්ගල පදනමක් මත තක්සේරු කළ යුතු අතර ඒ අනුව සුදුසු මැදිහත්වීම් සකස් කළ යුතුය. ඉවසීමෙන් සහ අවබෝධයෙන්, රැකබලා ගන්නන්ට තම ආදරණීයයාගේ ජීවන තත්ත්වයෙහි සැබෑ වෙනසක් කළ හැකිය.
ඩිමෙන්ශියා රෝගීන්ගේ පවුලේ සාමාජිකයන් සහ රැකබලා ගන්නන් සඳහා බොහෝ උපකාරක කණ්ඩායම් සහ සම්පත් තිබේ. එවැනි කණ්ඩායම්වලට චිත්තවේගීය සහය මෙන්ම රෝගී තත්ත්වයෙන් පෙළෙන අයව හොඳින් රැකබලා ගන්නේ කෙසේද යන්න පිළිබඳ ප්‍රායෝගික උපදෙස් ලබා දිය හැකිය. තත්වය පිළිබඳ ඔවුන්ගේ හැඟීම් සමඟ කටයුතු කිරීමේදී ඔවුන්ටද සහාය අවශ්ය බවත් අන් අයගෙන් උපකාර ඉල්ලා සිටීම කමක් නැති බවත් රැකබලා ගන්නන් මතක තබා ගත යුතුය.
- හැසිරීම් වෙනස්කම් Behavior changes
රැකබලා ගන්නන්ට මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ හැසිරීමේ වෙනස්කම් තේරුම් ගැනීමට සහ ඒවාට ප්‍රතිචාර දැක්විය හැකිය.
හැකි සෑම විටම නිද්‍ර ඖෂධ / sleep medication භාවිතා කිරීම සඳහා විකල්ප සොයා ගැනීමට මිනිසුන්ට උපකාර කිරීමට රැකබලා ගන්නන් නිර්දේශ කරනු ලැබේ. නිදි බෙහෙත් බොහෝ මිනිසුන්ට ප්‍රතිලාභ ලබා නොදෙන අතර මතක ගැටලු සහ ව්‍යාකූලත්වය ඇති කිරීම, රුධිර කැටි ගැසීමේ අවදානම වැඩි කිරීම සහ බර වැඩිවීම ඇතුළු අතුරු ආබාධ ඇති කරයි. සාමාන්‍ය ව්‍යායාම කිරීම, නින්ද කාලසටහනක් තබා ගැනීම සහ නිදා ගැනීමට නිශ්ශබ්ද ස්ථානයක් සකස් කිරීම වැනි වෙනත් ක්‍රමවලින් රැකබලා ගන්නන්ට මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ නින්දේ සනීපාරක්ෂාව වැඩිදියුණු කිරීමට උපකාර කළ හැකිය.
ආහාර රුචිය උත්තේජක හෝ ආහාර ශක්තියෙන් ඉහළ ආහාර අතිරේක භාවිතා කිරීම සඳහා විකල්ප සොයා ගැනීමට මිනිසුන්ට උපකාර කිරීමට රැකබලා ගන්නන් නිර්දේශ කරනු ලැබේ. මෙම ප්‍රතිකාර විකල්පවලට වඩා ප්‍රතිලාභ ලබා දෙන බව ඔප්පු වී නැති නමුත් ඒවා විවිධ සෞඛ්‍ය ගැටලු ඇතිවීමේ අවදානම වැඩි කරයි. ආහාර රුචිය උත්තේජක භාවිතා කිරීම සඳහා එක් විකල්පයක් වන්නේ සමාජ සහයෝගය ලබා දීමයි. මන්ද බොහෝ අය අන් අය සමඟ ආහාර වේලක් බෙදා ගන්නා විට වඩාත් සුවපහසු ලෙස ආහාර ගන්නා බැවිනි. ආහාර ගැනීමේ අපහසුතා ඇති පුද්ගලයන්ට තම භාරකරුගෙන් උපකාර ලබා දීම අගය කළ හැකිය. තත්වය මත පදනම්ව, රැකබලා ගන්නෙකු, රෝගියෙකු සහ වෛද්‍යවරයෙකුට අඩු සෝඩියම් ආහාරයක් / low sodium die වැනි ඕනෑම ආහාර සීමා කිරීම් අත්හැරීමටත්, ආහාර රුචිය උත්තේජක වළක්වා ගැනීමට වඩා සුදුසු යැයි හැඟේ නම්, සෞඛ්‍ය ප්‍රතිවිපාක නොතකා ඔවුන් අනුභව කරන දේ පුද්ගලයාට පෝෂණය කිරීමටත් තීරණය කළ හැකිය. (අඩු සෝඩියම් ආහාරයක් යනු දිනකට සෝඩියම් මිලිග්‍රෑම් 1,500 ත් 2,400 ත් අතර ප්‍රමාණයක් අඩංගු ආහාර වේ)
- ස්වයං රැකවරණය ප්‍රවර්ධනය කිරීම / Promoting self-care
ස්වයං රැකවරණය / Self-care යනු “සෞඛ්‍ය ප්‍රවර්ධනය කිරීමේ පිළිවෙත් සහ රෝග කළමනාකරණය තුළින් සෞඛ්යය පවත්වා ගැනීමේ ක්‍රියාවලියක්” ලෙස අර්ථ දක්වා ඇත. රෝග හෝ තුවාල වලට ප්‍රතිචාර වශයෙන්, නිදන්ගත තත්වයන් කළමනාකරණය කිරීමට, සෞඛ්යය පවත්වා ගැනීමට හෝ ආත්මාරක්ෂාව සඳහා හේතු කිහිපයක් නිසා ස්වයං රැකවරණය සිදු කළ හැකිය. දැනුම සහ අධ්‍යාපනික පසුබිම, ශාරීරික සීමාවන්, ආර්ථික තත්ත්වය, සංස්කෘතිය සහ සමාජ සහයෝගය ඇතුළුව ස්වයං රැකවරණයට බලපෑම් කළ හැකි විවිධ සාධක කිහිපයක් තිබේ. අතිරේකව, ස්වයං රැකවරණ ක්‍රියාවලිය තනි තනිව හෝ රැකබලා ගන්නෙකුගේ සහාය ඇතිව සිදු කළ හැකිය.
රැකවරණ-රෝගි අන්තර්ක්‍රියා / Caregiver-patient interactions මගින් රෝග, සහජීවන තත්වයන්, යැපුම් මට්ටම සහ පුද්ගලික සම්බන්ධතා ඇතුළු බහුවිධ සාධක මත පදනම්ව වෙනස්වන ගතික සබඳතා ඇති කරයි. “උපකාර කරන්නා” යන පදය නිදන්ගත රෝගාබාධයකින් පෙළෙන කෙනෙකුව රැකබලා ගන්නා පුද්ගලයින් හෝ වෙනත් පුද්ගලයෙකුගේ ස්වයං රැකවරණ හැසිරීම් වලට / self-care behaviors බලපෑම් කරන ආධාරකරුවෙකුට යොමු විය හැකිය. ජෝඩු බොහෝ විට ඔවුන්ගේ සෞඛ්‍යයට සම්බන්ධ අන්‍යෝන්‍ය සම්බන්ධතාවයක් ගොඩනඟා ගනී. මෙම සබඳතාවල සමීප ගතිකත්වය ස්වයං රැකවරණ හැසිරීමට බලපෑම් කළ හැකි අතර එය ස්වයං කේන්ද්‍රීය හැසිරීමක සිට සබඳතා කේන්ද්‍ර කරගත් හැසිරීමකට පරිවර්තනය කළ හැකිය. සබඳතා කේන්ද්‍ර කරගත් මානසිකත්වයක් අනුගමනය කිරීම හවුල්කරුවන් දෙදෙනාටම ස්වයං රැකවරණ හැසිරීම් සිදු කිරීමට සහ ක්‍රියාවලියේදී එකිනෙකාට සහයෝගය දැක්වීමට වැඩි දියුණු කළ පෙළඹවීමක් ඇති කරයි.
අසනීපයකින් පෙළෙන පුද්ගලයින්ගේ ස්වයං රැකවරණය ප්‍රවර්ධනය කිරීමේදී රැකබලා ගන්නන් විසින් ඉටු කරන වැදගත් කාර්යභාරය බහු අධ්‍යයන මගින් පෙන්නුම් කර ඇත. හෘදයාබාධ ඇති රෝගීන් රැකබලා ගන්නන් සඳහා උපකාරක මැදිහත්වීමක බලපෑම් නිරීක්ෂණය කරන ලද අධ්‍යයනයක් මැදිහත්වීමේ කණ්ඩායම තුළ ඉහළ සහ සංඛ්‍යානමය වශයෙන් වැදගත් ස්වයං රැකවරණ හැසිරීම් ලකුණු සොයාගෙන ඇත. Chen et al විසින් සිදු කරන ලද තවත් පර්යේෂණ අධ්‍යයනයක්. නිදන්ගත බාධාකාරී පුඵ්ඵුසීය රෝග (chronic obstructive pulmonary disease COPD) රෝගීන්ගේ ක්‍රියාකාරීත්වය වැඩිදියුණු කිරීම සහ ඉහළ ජීවන තත්ත්වයකට සම්බන්ධ ප්‍රධාන සාධකයක් ලෙස ඉහළ සමාජ සහයෝගය හඳුනාගෙන ඇත. ඉහළ සමාජ සහයෝගයක් පැවතීම මෙම පුද්ගලයින්ගේ කායික හා මානසික සෞඛ්‍යයට ද ධනාත්මක බලපෑමක් ඇති කළේය. උපස්ථායකයෙකු සමඟ COPD රෝගීන් අඩු මානසික අවපීඩන අනුපාතයක් සහ පෙනහළු පුනරුත්ථාපනය සඳහා වැඩි සහභාගීත්වයක් ඇති බව සොයා ගන්නා ලදී, රෝගියාගේ සාර්ථකත්වයට බලපෑම් කිරීමේදී සත්කාරකයකු ඉටු කරන තීරණාත්මක කාර්යභාරය පෙන්නුම් කරයි.
ඉහත සඳහන් කළ පරිදි, රැකබලා ගන්නන්ට විවිධ ආකාරවලින් ස්වයං රැකවරණය ප්‍රවර්ධනය කළ හැකිය. ලෙබනනයේ සිදු කරන ලද පර්යේෂණ අධ්‍යයනයකින් හෙළි වූයේ පවුල කේන්ද්‍ර කරගත් ස්වයං රැකවරණය හෘදයාබාධයකින් පෙළෙන රෝගීන් නැවත රෝහලට ඇතුළත් වීමේ අවදානම අඩු කිරීමේ හැකියාව ඇති බවයි. මීට අමතරව, පවුලේ සාමාජිකයෙකුගේ සහාය ඇතිව රෝගීන්ට ප්‍රමාණවත් ස්වයං රැකවරණයක් කිරීමට සහ ඔවුන්ගේ ප්‍රතිකාර සැලැස්මට අනුගත වීම වැඩි කිරීමට පෙළඹවිය හැකිය. රෝගියෙකු හා රෝගයක් අවට පරිසරය සායනික ප්රතිඵල වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා වැදගත් සාධකයක් බව ඔප්පු වී ඇත. විශේෂයෙන්ම, විවිධ රෝගවලින් පෙළෙන රෝගීන්ගේ ස්වයං රැකවරණ හැසිරීම් වැඩිදියුණු කිරීමට උපකාරක මැදිහත්වීම් ලබා දීම සඳහා පවුල කේන්ද්‍ර කරගත් උපස්ථායකයින් උපකාර කළ හැකිය. පවුලේ හෝ භාරකරුගේ සහයෝගයේ බලපෑම විස්තර කිරීමට රෝගීන්ගෙන් ඉල්ලා සිටි විට, ඔවුන්ගේ ඖෂධ, ආහාර තෝරා ගැනීම් සහ ව්‍යායාම හැසිරීම් සමඟ මාර්ගයේ රැඳී සිටීම සඳහා මෙම ආධාරකරුවන් විසින් ඉටු කරන ලද තීරණාත්මක කාර්යභාරය ඔවුන් අවධාරණය කළහ.
- සායනික තීරණ ගැනීම Clinical decision-making
ස්වයං රැකවරණ ප්‍රවර්ධනය පිළිබඳ සාක්ෂි තිබියදීත්, සායනික හමුවීම් වලදී රැකබලා ගන්නන් නිරන්තරයෙන් අඩුවෙන් භාවිතා වේ. රෝගියාගේ ස්වාධීනත්වය සහ ස්වයං රැකවරණය ප්‍රවර්ධනය කිරීම ඇතුළුව රෝගීන්ගේ සුවතාවය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා රැකවරණ සපයන්නන්ට සැලකිය යුතු දායකත්වයක් ලබා දිය හැකිය. කෙසේ වෙතත්, රෝගීන්ගේ ස්වයං රැකවරණය සඳහා රැකබලා ගන්නන්ගේ දෛනික සහ ධනාත්මක දායකත්වය සහ සංජානන, තීක්ෂ්ණ බුද්ධිය සහ උත්සුකයන් ඉදිරිපත් කිරීමට ඔවුන්ට ඇති හැකියාව පෙන්නුම් කරන අධ්‍යයනයන් තිබියදීත්, දිගුකාලීන සත්කාර කළමනාකරණය සඳහා තීරණ ගැනීමේ ක්‍රියාවලියේදී සැපයුම්කරුවන් අර්ථවත් ලෙස රැකබලා ගන්නන් සම්බන්ධ කර නොගනී. භාරකරු නොසලකා හැරීමෙන් රෝගී බර රෝගීන්ගේ උරහිස් මත පැටවෙනවා පමණක් නොව සායනිකව ඵලදායි ප්‍රතිකාර ලබා දීමට සහ ස්වයං රැකවරණය ප්‍රවර්ධනය කිරීමට අවශ්ය දැනුම උපස්ථායකයන්ට ලබා ගැනීම වැළැක්විය හැකිය.
භාරකරුවන්ගේ සංජානන සහ අවශ්‍යතා නොගැලපෙන අතර මැදිහත්වීම් සැලසුම් කිරීමේදී සහ ක්‍රියාත්මක කිරීමේදී කලාතුරකින් ඇතුළත් වේ. උපකාරක පර්යේෂණ නිගමනයකට අනුව, රැකවරණ සපයන්නන් සපයන්නා-රෝගී හමුවීම් වල නිරත වන විට, රෝගීන් සායනික අත්දැකීම් සමඟ ඉහළ තෘප්තියක් වාර්තා කරයි. සායනික තීරණ ගැනීමේ ක්‍රියාවලිය තුළ භාරකරුවන් සම්බන්ධ කර ගැනීමේ ප්‍රතිලාභවලට ඇතුළත් වන්නේ (සහ ඒවාට පමණක් සීමා නොවී) සපයන්නන්ගේ උපදෙස් පිළිබඳ වඩා හොඳ අවබෝධයක්, රෝගියා (සපයන්නාගේ සන්නිවේදනය වැඩි දියුණු කිරීම) රෝගියාගේ සැලකිල්ල සඳහා වඩා හොඳ ප්‍රමුඛතාවයක් සහ රෝගියා සඳහා චිත්තවේගීය සහයෝගය මතය. මෙම ප්‍රතිලාභ ස්වයං රැකවරණ කාර්ය සාධනය සඳහා අත්‍යවශ්‍ය වේ.
- භාරකරුගේ ආතතිය Caregiver stress
නිදන්ගත රෝගාතුර වූ පවුලේ සාමාජිකයන් රැකබලා ගැනීම හා සම්බන්ධ ආතතිය, භාරකරුගේ ආතතියට හේතු විය හැකිය. මෙම සත්කාරක ආතතිය මානසික සහ ශාරීරික සෞඛ්‍ය ගැටලු, දුර්වල ප්‍රතිශක්තිය සහ ඉහළ රුධිර පීඩනය සමඟ සම්බන්ධ වී ඇත. එක්සත් රාජධානිය පදනම් කරගත් අධ්‍යයනයකට අනුව, ඩිමෙන්ශියාවෙන් පෙළෙන පුද්ගලයින් රැකබලා ගන්නන් තිදෙනෙකුගෙන් දෙදෙනෙකුට පාහේ තනිකමක් දැනේ. අධ්‍යයනයට සම්බන්ධ වූ බොහෝ දෙනා මිතුරන්ගේ පවුලේ සාමාජිකයන්ය.
ගෘහ රැකවරණ සපයන්නන් (උදා. කලත්‍රයන්, වැඩිහිටි දෙමාපියන්ගේ දරුවන් සහ දෙමාපියන්) ජාතික ආර්ථිකයට විශාල මුදලක් දායක වේ. බොහෝ කොටස්වල, නිවාස රැකවරණ සපයන්නන්ගේ ආර්ථික දායකත්වය හෝ ප්‍රමාණය ගණනය නොකෙරේ. කෙසේ වෙතත්, නොදුටු සහ ගණන් නොගත් ආර්ථික දායකත්වය සමඟ, රැකියා සංඛ්‍යාව සහ අවස්ථාව අහිමි වීම සහ ශාරීරික හා මානසික වෙහෙස ද සැලකිය යුතු ය. සමහර විට රෝගී පුද්ගලයින්ට උපකාර කිරීම විශාල ශාරීරික හා මානසික ආතතියක් බව ඔප්පු වේ. වෘත්තීය රැකවරණ සපයන්නන් සම්බන්ධයෙන් ගත් කල, මෙම මානසික ආතතිය පවුලේ සාමාජිකයින්ට රැකවරණය සපයන අයට වඩා බෙහෙවින් වැඩි බව පසුගිය දශක කිහිපය තුළ හොඳින් පර්යේෂණ කර ලේඛනගත කර ඇත. පවුලේ සාමාජිකයන් සඳහා රැකවරණය සපයනු ලැබේ. විශේෂයෙන් බුද්ධිමය වශයෙන් ආබාධිත හෝ ශාරීරික නොවන ආබාධ ඇති හවුල්කරුවන් අතර මානසික ආතතියේ මට්ටම ඉහළ මට්ටමක පවතින අතර, රැකබලා ගන්නන් විසින්ම මානසික වශයෙන් හානිවීමේ අවදානමක් ඇත.
පවුලේ භාරකරුට ශාරීරික, චිත්තවේගීය සහ මූල්‍යමය ප්‍රතිවිපාක අතිමහත් විය හැකිය. මනෝචිකිත්සක ආබාධයකින් පෙළෙන පුද්ගලයෙකුට වගකිව යුතු රැකබලා ගන්නන් ප්‍රචණ්ඩත්වයට ලක් විය හැකිය. වැඩිහිටි රැකවරණ සපයන්නන් විශේෂ අවදානමක සිටින බව පෙනේ. විවේකය මගින් පවුලේ භාරකරු මුහුණ දෙන බොහෝ වෙහෙසකර අභියෝගවලට ඉතා අවශ්ය තාවකාලික විවේකයක් ලබා දිය හැකිය.
විවේකය යනු පවුලේ රැකබලා ගන්නන් විසින් බොහෝ විට ඉල්ලා සිටින සේවාව වන නමුත්, සහය අවශ්ය පුද්ගලයාගේ වයස හෝ ආබාධිත තත්ත්වය කුමක් වුවත් එය තීරණාත්මක ලෙස හිඟ, ප්‍රවේශ විය නොහැකි හෝ දැරිය නොහැකි ය. පවුල්වලට නිවසේ රැකවරණය සැපයීමේ විකල්පය සහතික කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇති අතර, මෙය කළ හැකි පවුල් රැකබලා ගන්නන්ගේ අවශ්‍යතා කෙරෙහි අඩු අවධානයක් යොමු කර ඇත.
විවේකයක් නොමැතිව, පවුල්වලට ආර්ථික හා චිත්තවේගීය වශයෙන් දුක් විඳීමට පමණක් නොව, අඛණ්ඩ රැකවරණය හා සම්බන්ධ ආතතිය හේතුවෙන් රැකබලා ගන්නන් බරපතල සෞඛ්‍ය හා සමාජ අවදානම් වලට මුහුණ දිය හැකිය. පොදුරාජ්‍ය මණ්ඩලීය අරමුදල විසින් මෑතකදී සමීක්ෂණය කරන ලද වයස අවුරුදු 19-64 පවුල් භාරකරුවන්ගෙන් පහෙන් තුනක් සාධාරණ හෝ දුර්වල සෞඛ්‍යයක්, නිදන්ගත තත්වයන් එකක් හෝ කිහිපයක් හෝ ආබාධිත තත්ත්වයන් වාර්තා කර ඇති අතර, රැකබලා නොගන්නා අයගෙන් තුනෙන් එකක් පමණි.
අද එක්සත් ජනපදයේ, වැඩිහිටි දෙමාපියන්, සහ/හෝ නිදන්ගත රෝගාබාධ සහිත කලත්‍රයින් සහ දරුවන් ඇතුළු පවුලේ සාමාජිකයන් සඳහා නිවෙස් බලා සිටින (ඉහත සඳහන් කර ඇති) පුද්ගලයින් මිලියන 61.6ක් පමණ සිටිති. මෙම නිවාස රැකවරණය නොමැතිව, මෙම ආදරණීයයන් රැකබලා ගන්නා බොහෝ දෙනෙකුට සමාජයට විශාල වියදමක් දරා ආයතනවල හෝ සෞඛ්‍ය සේවා පහසුකම්වල ස්ථිර ස්ථානගත කිරීම අවශ්ය වේ.
2021 Cochrane සමාලෝචනයකින් සොයා ගන්නා ලද්දේ සහාය, පුහුණුව සහ තොරතුරු ඇතුළුව දුරස්ථව ලබා දෙන මැදිහත්වීම් අවිධිමත් සත්කාරකගේ බර අඩු කර ඔවුන්ගේ මානසික අවපීඩන රෝග ලක්ෂණ වැඩිදියුණු කළ හැකි බවයි. කෙසේ වෙතත්, ඒවා සෞඛ්‍ය හා සම්බන්ධ ජීවන තත්ත්වය වැඩිදියුණු කරන බවට නිශ්චිත සාක්ෂි නොමැත. සොයාගැනීම් පදනම් වී ඇත්තේ අධ්‍යයන 26 කින් මධ්‍යස්ථ නිශ්චිත සාක්ෂි මත ය.
- රැකවරණ සහ වෘත්තීය චිකිත්සාව Caregivers and Occupational Therapy
වැඩිහිටි දරුවන් හෝ කලත්‍රයන් වැනි වැටුප් නොලබන භාරකරුවන් විශේෂයෙන් ආතතිය වැඩි වීමේ අවදානමක් ඇත. රැකවරණ කාර්යයන් සඳහා 24/7 අවධානය සහ අධීක්ෂණය අවශ්ය විය හැකි අතර, එමඟින් වැටුප් සහිත වැඩ සහ විවේක ක්‍රියාකාරකම් වැනි වෙනත් අර්ථවත් රැකියාවලට සහභාගී වන කාලය අඩු කරයි. ආඝාතයෙන් දිවි ගලවා ගත් අය සඳහා සහකරු හෝ සහකාරියගේ කාර්ය භාරය පරීක්ෂා කිරීමේ අධ්‍යයනයක දී, බොහෝ වැටුප් නොලබන රැකවරණ සපයන්නන් ඔවුන්ගේ අත්දැකීම් අතිශයින් වෙහෙසකර සහ අභියෝගාත්මක බව වාර්තා කළහ. තවද, සහකරු හෝ සහකාරිය සහ අනෙකුත් වැටුප් නොගෙවන රැකවරණ සපයන්නන් සාමාන්‍ය ජනගහනයට වඩා කායික හා මානසික සෞඛ්‍ය ගැටලු ඇතිවීමේ වැඩි අවදානමක් ඇත. බ්‍රිතාන්‍ය ජීපී රෝගී සමීක්ෂණය පෙන්නුම් කරන්නේ වැටුප් නොලබන රැකබලා ගන්නන්ගේ සෞඛ්යය ඔවුන්ගේ නොසැලකිලිමත් සම වයසේ මිතුරන්ට වඩා සැලකිය යුතු ලෙස දුර්වල බවයි.
සමාජ සේවකයින්ගේ සහ වෘත්තීය චිකිත්සකයින්ගේ මගපෙන්වීම වැටුප් නොලබන භාරකරුවන් අතර කාංසාව සහ බර අඩු කිරීම සඳහා ප්‍රයෝජනවත් බව ඔප්පු වී ඇත. වෘත්තීය චිකිත්සකයින් ස්වයං රැකවරණය සහ පරිපූර්ණ සුවතාවය, වැටීම වැළැක්වීම, නිවස වෙනස් කිරීම සහ වයස්ගත වීම ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා රැකවරණ පුහුණුව ලබා දෙයි. වෘත්තීය චිකිත්සක මැදිහත්වීමේ අරමුණ වන්නේ භාරකරුගේ රැකවරණයේ බර අඩු කිරීමයි. සාමාන්‍ය සත්කාර සැලැස්මක් ආරම්භ වන්නේ ප්‍රශ්නාවලියකින් (උපස්ථායක බර පරිමාණය), නිවසේ පාරිසරික අවදානම් තක්සේරුවකින් සහ සත්කාරක ආතතිය අවම කිරීම සඳහා සම්පත් හඳුනා ගැනීම සඳහා රෝගියාගේ ස්වාධීන මට්ටම තීරණය කිරීමෙනි. වෘත්තීය චිකිත්සාවේ යටි රාමුව පදනම් වී ඇත්තේ මානසික, ශාරීරික සහ චිත්තවේගීය සෞඛ්යය ප්‍රවර්ධනය කිරීම සඳහා අර්ථවත් කාර්යයන් සඳහා සහභාගී වීම මත ය.
වෘත්තීය චිකිත්සකයින්ට ටෙලිහෙල්ත් හරහා දුරස්ථව ඇගයීම්, ඇතැම් මැදිහත්වීම් සහ උපදේශන සේවා සිදු කළ හැකිය. දුරස්ථව ජීවත් වන, නිවසේ සිට වැඩ කරන හෝ වෙනත් ආකාරයකින් සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා සීමිත ප්‍රවේශයක් ඇති රැකබලා ගන්නන් සඳහා මෙය ඉතා වැදගත් සේවාවකි. අනෙකුත් සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නන් මනෝවිද්‍යාඥයින් සහ සමාජ සේවකයන් වැනි රැකබලා ගන්නන් සඳහා වැඩි වැඩියෙන් සේවා සපයයි.
- රැකවරණ සහතිකය Caregiving certification
සාත්තු නිවාස සහ සහායක ජීවත්වන ප්‍රජාවන් වැනි සමහර ආයතනවලට රැකියා සඳහා කොන්දේසියක් ලෙස රැකවරණ සහතිකය / caregiver certification අවශ්ය වේ. බොහෝ එක්සත් ජනපද ප්‍රාන්තවල කීර්තිමත් පුහුණු පන්තියක් ස්ථානගත කිරීමට සහාය විය හැකි සත්කාරක සම්පත් මධ්‍යස්ථාන ඇත. බොහෝ අවස්ථාවන්හිදී, දේශීය විද්‍යාල, වෘත්තීය පාසල්, ඇමරිකානු රතු කුරුස වැනි සංවිධාන සහ ප්‍රාදේශීය සහ ජාතික භාරකාර සංවිධානවල පුහුණුව ලබා ගත හැකිය. ජාතික සංවිධානවලට ගෘහ රැකවරණය සහ ආගන්තුක සත්කාරය සඳහා වූ ජාතික සංගමය, පවුල් භාරකරුවන්ගේ සන්ධානය සහ ජාතික පවුල් රැකවරණ සංගමය ඇතුළත් වේ.
- රැකවරණය පිළිබඳ සමාජ මනෝවිද්‍යාව / The social psychology of caregiving
ඡන්ම ආබාධ සහිත අයෙකු සඳහා අවිධිමත් රැකවරණයක් දුෂ්කර විය හැකි භූමිකාව වෙනස් කරයි. ආබාධිත පුද්ගලයා රැකවරණය ලබන්නෙකු බවට පත් වේ. ඔහු බොහෝ විට ස්වාධීනත්වය සඳහා අරගල කරන අතර අපකීර්තියට පත් වීමේ අවදානමක් ඇත. ඊට සමගාමීව, පවුලේ අය සහ මිතුරන් අවිධිමත් රැකවරණ සපයන්නන් බවට පත් වේ. එය ඉල්ලා සිටින සහ සාමාන්‍යයෙන් නුහුරු භූමිකාවකි. මෙම භූමිකාවේ වෙනස්කම් වලට අනුවර්තනය වීම සංකීර්ණ වේ. අපකීර්තියෙන් වැළකී සිටීමට සහ ආබාධිත තත්ත්වයට වන්දි ගෙවීමට රැකබලා ගන්නන් සහ රැකබලා ගන්නන් බොහෝ විට එකට වැඩ කරති. කෙසේ වෙතත්, සෑම පාර්ශ්වයක්ම එකිනෙකට වෙනස් ප්‍රායෝගික, සමාජීය සහ චිත්තවේගීය ඉල්ලීම් අත්විඳින අතර එමඟින් සම්බන්ධතාවය බිඳී යා හැකි අතර එකඟ නොවීම් සහ වැරදි වැටහීම් ඇති කරයි.
රැකවරණ අවශ්‍යතා, අවදානම් සහ ආතතිය, සහ දැනුමේ මට්ටම ඇතුළුව බොහෝ දේ සම්බන්ධයෙන් භාරකරුවන් සහ රැකවරණ ලබන්නන් එකඟ නොවන බව සොයාගෙන ඇත. රැකවරණ ලබන්නන් තමන්ව ඇගයීමට ලක් කරනවාට වඩා රැකවරණ ලබන්නන් ‘ආබාධිතයන්’ ලෙස තක්සේරු කරන බව ද සොයාගෙන ඇත. නෝබල් සහ ඩග්ලස් සොයාගත්තේ පවුලේ සාමාජිකයින්ට උපකාරය කේන්ද්‍ර කරගත් දැඩි මැදිහත්වීම් අවශ්ය වූ අතර, රැකවරණය ලබන්නන් ස්වාධීනත්වය පෝෂණය කරන මැදිහත්වීම් කෙරෙහි අවධාරණය කර ඇත. බොහෝ නොඑකඟතාවයන් රැකබලා ගන්නන්ගේ අනන්‍යතාවය, විශේෂයෙන් ඔවුන්ගේ අධික ආරක්ෂාව, අපහසුතාව, ස්වාධීනත්වය සහ විශ්වාසය මත කේන්ද්‍රගත වේ.
මෙම එකඟ නොවීම් සහ වරදවා වටහාගැනීම්, සත්කාරක ඉල්ලීම් සඟවා තැබීමෙන් අර්ධ වශයෙන් පැන නගින බව තර්ක කර ඇත. රැකවරණය ලබන පුද්ගලයාට වඩා ස්වාධීන හැඟීමක් ඇති කිරීම සඳහා රැකවරණ සපයන්නන් බොහෝ විට රැකවරණයේ ඉල්ලීම් සඟවයි. නමුත්, මෙමගින් රැකවරණය ලබන පුද්ගලයාට වඩා ස්වාධීන හැඟීමක් ඇති විය හැකි අතර, පසුව වැරදි වැටහීම් පරාසයක් ඇති විය හැකිය. ධනාත්මක අනන්‍යතාවයක් ඇති කර ගැනීමට අවශ්ය සමාජ පිළිගැනීම නොලැබෙන නිසා (ඔවුන්ගේ වෙහෙස නොපෙනී යන බැවින්) රැකවරණයේ බර සඟවා රැකබලා ගන්නන් අවසානයේ ඔවුන්ගේම අනන්‍යතාවය හෑල්ලූවට ලක් විය හැකි බවට ද තර්ක කර ඇත. මෙය ‘රැකගැනීමේ බැඳීම / caregiving bind’ ලෙස නම් කර ඇත. එනම්, රැකවරණ ලබන්නාගේ අනන්‍යතාවය ආරක්ෂා කිරීමට සහ සහාය දැක්වීම සඳහා රැකවරණ ඉල්ලීම් සඟවා ගැනීම, ඔවුන්ගේම රැකවරණ අනන්‍යතාවයට වල කැපීමට හේතු විය හැකිය.
- ආර්ථික විද්‍යාව Economics
වැටුප් නොලබන කාර්යයක් ලෙස සිදු කරනු ලබන රැකවරණ ප්‍රමාණය කුලී වැඩ ලෙස කරන ප්‍රමාණය ඉක්මවයි. උදාහරණයක් ලෙස, එක්සත් ජනපදයේ, 1997 අධ්‍යයනයක් මගින් නොගෙවූ සත්කාරක ශ්‍රම වටිනාකම ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 196ක් ලෙස ඇස්තමේන්තු කර ඇති අතර, විධිමත් ගෘහ සෞඛ්‍ය සේවා අංශයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 32ක් සහ සාත්තු නිවාස සත්කාරයෙන් ඇමරිකානු ඩොලර් බිලියන 83ක් උපයා ඇත. ඇඟවුම නම්, මෙම අංශය තුළ මෙතරම් පුද්ගලික ආයෝජනයක් සිදු කර ඇති බැවින්, රැකබලා ගන්නන්ගේ කාර්යක්ෂමතාව සහ කාර්යක්ෂමතාව ඉහළ නැංවීම සඳහා සමාජ වැඩසටහන් ඔවුන් වෙත ප්‍රවේශ වීමට සහ භාවිතා කිරීමට පහසු නම් සමාජයට විශාල ප්‍රතිලාභයක් ගෙන එනු ඇත.
- පාරිභාෂිතය Terminology
එක්සත් ජනපදයේ සහ කැනඩාවේ “රැකබලා ගන්නා / caregiver ” යන පදය වැඩි වශයෙන් භාවිතා වන අතර, එක්සත් රාජධානියේ, නවසීලන්තයේ සහ ඕස්ට්‍රේලියාවේ “carer” යන පදය බහුලව භාවිතා වේ. විවිධ සත්කාර තත්වයන් අතර වෙනස හඳුනා ගැනීමට සහ ඒවා වෙන්කර හඳුනා ගැනීමට “උපස්ථායක / caregive ” යන පදය “පවුල”, “කලත්‍රයා”, “දරුවා”, “දෙමව්පියන්”, “තරුණ” හෝ “වැඩිහිටි” යන උපසර්ගයන් විය හැකිය. නිශ්චිතවම රැකබලා ගන්නෙකුගේ ගෙවන ලද අනුවාදයෙන්, පුද්ගලික සත්කාර සහකාර හෝ පුද්ගලික රැකවරණ සහායක (Personal Care Assistant – PCA) නම් වේ. අවදානමට ලක්විය හැකි ඥාතියෙකු හෝ මිතුරෙකු රැකබලා ගැනීමේ දැඩි ඉල්ලීම් සහ වගකීම් හරහා සියලුම රැකබලා ගන්නන්ගෙන් අඩක් පමණ වෙනත් වැටුප් ලබන රැකියාවෙන් ඵලදායී ලෙස බැහැර කරනු ලැබේ. ගෙවන ලද, රැකියාවක නිරත වූ, ගිවිසුම්ගත PCA හැඳින්වීමට “carer” යන පදය ද භාවිතා කළ හැකිය.
යැපුම් රැකවරණය / dependent care (එනම් යැපෙන්නෙකුගේ රැකවරණය) යන සාමාන්‍ය පදය ද සපයන ලද උපකාර සඳහා භාවිතා වේ. “ස්වේච්ඡා උපස්ථායක / voluntary caregiver ” සහ “විධිමත් රැකවරණ / informal carer” වැනි යෙදුම් ද ඉඳහිට භාවිතා වේ. නමුත් මෙම නියමයන් සාවද්‍ය නම් ලෙස රැකබලා ගන්නන් විසින් විවේචනයට ලක් කර ඇත. මන්ද ඒවා සැලකිලිමත් වීම පුද්ගලයෙකුගේ ජීවිතයට ඇති කළ හැකි විශාල බලපෑම, යථාර්ථවාදී විකල්ප නොමැතිකම හෑල්ලු කිරීමක් ලෙස සැලකේ.
වඩාත් මෑතක දී, Carers UK විසින් රැකබලා ගන්නන් නිර්වචනය කර ඇත්තේ “අසනීප, දුර්වල හෝ ආබාධිත පවුලේ සාමාජිකයෙකු, මිතුරෙකු හෝ සහකරුවෙකු රැකබලා ගැනීමෙන් නොගෙවූ රැකවරණය සපයන” පුද්ගලයන් ලෙසය. තම දරුවන් සහ ඔවුන්ගේ දෙමාපියන් යන දෙදෙනාම රැකබලා ගන්නන් ලෙස ක්‍රියා කරන වැඩිහිටියන් ‘සැන්ඩ්විච් පරම්පරාව / Sandwich Generation. ලෙස හඳුන්වනු ලැබේ. සැන්ඩ්විච් පරම්පරාව යනු තම දරුවන්ට උපකාර කරන අතරම තම වයස්ගත දෙමාපියන්ට උපස්ථාන කරන මිනිසුන්ගේ පරම්පරාවයි.
රැකවරණය පිළිබඳ දළ විශ්ලේෂණය
Caregiver Action Network බොහෝ විට අතිච්ඡාදනය වන මූලික සත්කාරක වර්ග හතරක් විස්තර කරයි.
- අර්බුද සත්කාර කරන්නන් Crisis caregivers:: උග්‍ර රෝගාබාධ හෝ හදිසි අවස්ථාවකදී ඔවුන් හදිසියේම භූමිකාවට තල්ලු වේ.
- දිගුකාලීන රැකවරණ දෙන්නන් / Long-term caregivers: නිදසුනක් වශයෙන්, නිදන්ගත රෝගාබාධයකින් හෝ ඩිමෙන්ශියාවෙන් පෙළෙන අයෙකු රැකබලා ගැනීම.
- දිගු දුර රැකවරණ කරන්නන් Long-distance caregivers: තම දියණියන්, පුතුන් සහ වෙනත් අය දුර බැහැර ජීවත් වන නමුත් රැකවරණය පිළිබඳ හැඟීම සහ වගකීම දරයි
- සැන්ඩ්විච් භාරකරුවන් Sandwiched caregivers: ඉල්ලුම් කරන රැකියාවක් හෝ කුඩා දරුවන් වැනි වෙනත් පූර්ණ කාලීන බැඳීම් ඇති අය, ඒ නිසා කාලය සඳහා විශේෂයෙන් පීඩනයට ලක් වේ.
එක් භූමිකාවක් කාලයත් සමඟ තවත් භූමිකාවක් බවට පත් විය හැකිය.
රැකවරණය සම්බන්ධව පහත දැක්වෙන ක්‍රියාකාරකම් ඇතුළත් වේ:
ශාරීරික රැකවරණය, චිත්තවේගීය රැකවරණය (උදාහරණයක් ලෙස සවන් දීම, කතා කිරීම, සහතික කිරීම) සහ ආහාර සඳහා සාප්පු යාම හෝ වෛද්‍යවරුන්ගේ හමුවීම්වලට රිය පැදවීම වැනි ශාරීරික හා චිත්තවේගීය අවශ්‍යතා සපුරාලීමට උපකාර කිරීම ඇතුළුව පුද්ගලයෙකු සඳහා සෘජු සත්කාර.
පුද්ගලයා ජීවත් වන ක්ෂණික භෞතික පරිසරය පවත්වා ගැනීම – ඇඳ ඇතිරිලි සේදීම, පිරිසිදු කිරීම, මිදුලේ වැඩ, බිල්පත් සහ බදු ගෙවීම.
පුද්ගලයාගේ සම්බන්ධතා සහ සබඳතා පෝෂණය කිරීම – පවුලේ අය සහ මිතුරන් සමඟ සන්නිවේදනය කිරීම, මිනිසුන්ට ආරාධනා කිරීම සහ දුරකථන ඇමතුම් සඳහා පහසුකම් සැලසීම.
පරිපාලන රැකවරණ Administrative caregiving – රක්ෂණ සමාගම්, සෞඛ්‍ය සේවා පද්ධති සහ වෛද්‍යවරුන්ගේ කාර්යාල සමඟ ගනුදෙනු කිරීමට (රැඳවා තබා ඇති සහ වෙනත් ආකාරයකින්) ගත කරන සියලුම පැය.
ස්වයං රැකවරණය Selfcare – , සාමාන්‍යයෙන් සත්කාරක ක්‍රියාකාරකම් ලැයිස්තුවට ඇතුළත් නොවේ, නමුත් බොහෝ ආකාරවලින් අනෙක් ඒවා සක්‍රීය කරයි.
- රැකවරණ වළලු / The Rings of Caregiving
බොහෝ විට රෝගියා මධ්‍යයේ, පවුලේ/අභ්‍යන්තර කවයේ සිටින සත්කාරක වළලු සහ රෝගියාට ඊළඟට ළඟම සිටින තැනැත්තාට ආධාර කරන අනුප්‍රාප්තික මුදු ඇත. ඔබ ගැළපෙන තැන ගැන මොහොතක් සිතා බලා සියලු දෙනා වැදගත් බව දැන ගන්න.
රැකබලා ගැනීම වෙහෙසකර, කලකිරවන සහ සරලවම දුෂ්කර විය හැකිය. ඔබට ගැඹුරු තෘප්තියක්, අනපේක්ෂිත ප්‍රීතියක්, හවුල් හාස්‍යයක් සහ සුන්දර සමීපතාවයේ අවස්ථා ද සොයා ගත හැකිය. ඒ සියල්ල සහජීවනයෙන් පවතී.
- භාරකරුවෙකු ලෙස වෘත්තීය ජීවිතය ආරම්භ කිරීමGetting Started as a Caregiver
ආරම්භ කිරීම සඳහා සරල, ප්‍රායෝගික යෝජනා කිහිපයක් මෙන්න:
ඔබ රැකබලා ගන්නා පුද්ගලයාට සහ වෛද්‍යවරුන්ට සවන් දීමට යම් කාලයක් ගත කරන්න. ඔබට හැකි උපරිමයෙන්, ඔබෙන් අසන දේ සහ ඔබට ප්‍රතිචාර දැක්විය හැක්කේ කෙසේද යන්න තේරුම් ගන්න. තත්වයන් වෙනස් වන විට වරින් වර නැවත තක්සේරු කිරීම ප්‍රයෝජනවත් වේ.
ඔබටම ඇහුම්කන් දී සහාය සහ තොරතුරු සඳහා ළඟා වන්න. බොහෝ අවස්ථාවන් සඳහා සබැඳි සහ පුද්ගල සහායක කණ්ඩායම් ඇත-එය එකම දේ හරහා යන අන් අයට කතා කිරීමට බොහෝ සෙයින් උපකාරී වේ. ඔවුන් දෙදෙනාම සහයෝගය ලබා දෙන අතර ප්රඥාව බෙදා හරිනු ඇත.
සංවිධානය වෙන්න. කළ යුතු දේවල් ගණන සම්පූර්ණයෙන්ම අතිමහත් බව පෙනේ – ලැයිස්තුවක් සියල්ල කළමනාකරණය කිරීමට උපකාරී වේ. කාටද උදව් කරන්න පුළුවන් කියලා හිතන්න. යමෙක් මුදල් සමඟ ඉතා හොඳද, නැතහොත් රක්ෂණ සමාගම් සමඟ සටන් කරනවාද, නැතහොත් ආහාර සාප්පු සවාරි යාම සහ ආහාර පිසීමද?
උපකාර කළ හැකි සියලු සම්පත් ගැන ඉගෙන ගන්න.
මූලාශ්‍රය – https://www.caringinfo.org/planning/caregiving/what-is-caregiving/
ඔබ රැකබලා ගන්නෙකු නිර්වචනය කරන්නේ කෙසේද? How Do You Define Caregiver?
ඔබ අවශ්‍යතා ඇති වෙනත් පුද්ගලයෙකුට උපකාර කරන්නේ නම් , ඔබ රැකබලා ගන්නෙකු වේ. හේතූන් ගණනාවක් නිසා ඔවුන්ට ප්‍රවේශ විය නොහැකි දෛනික ජීවිතයට අවශ්ය කාර්යයන් සහ කාර්යයන් සාක්ෂාත් කර ගැනීමට රැකබලා ගන්නන් පුද්ගලයන්ට උපකාර කරයි.
රැකබලා ගන්නා පුද්ගලයා මිතුරෙකු, පවුලේ සාමාජිකයෙකු, ප්‍රජා සාමාජිකයෙකු හෝ ආදරණීය සත්ව මිතුරෙකු වුවද, රැකබලා ගන්නෙකු නිර්වචනය කරන්නේ ඔවුන් ඉටු කරන නිශ්චිත රාජකාරිවල ස්වභාවය සමඟ සේවය කිරීමට ඇති ආශාවයි. පවුලක් තුළ බොහෝ රැකබලා ගන්නන් වැටුප් නොලබන නමුත්, ගෙවන වෘත්තීය, බලපත්‍රලාභී රැකවරණ සේවා සඳහා ආකෘති කිහිපයක් පවතී.
භාරකරු සමාන පද
“රැකවරණය කරන්නා / caregiver,” යන අර්ථයෙන් සමාන වෙනත් වචන සලකා බැලීමේදී, synonym.com සහ Merriam-Webster මෙම වචන නිතර භාවිතා කරන උපස්ථායක සමාන පද අතරට ඇතුළත් වේ:
- භාරකරු / Guardian
- රැකබලා ගන්නෙක් / Carer
- භාරකරු / Caretaker
- සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයා / Health Professional
- වෛද්‍ය සහකාර / Medical Assistant
- වෛද්‍ය මිනිසා / Medical Man
- ප්‍රාථමික සත්කාර සපයන්නා / Primary Care Provider
- හෙදිය / Nurse
- වෛද්‍ය වෘත්තිකයා / Medical Practitioner
- සෞඛ්‍ය සේවා සපයන්නා / Health Care Provider
පුද්ගලික භාරකරුවෙකු රැකවරණය සපයන්නේ කාටද?
- රැකවරණය ලබන වඩාත් පොදු ලබන්නන්ගෙන් සමහරක් ගනුදෙනු කරන පුද්ගලයන් වේ:
- දෛනික ජීවන ක්‍රියාකාරකම් (Activities of Daily Living – ADLs) සමඟ වැඩිහිටි අත්දැකීම්වලට අභියෝග කරයි
- ශල්‍යකර්මයකින් හෝ රෝහල්ගත වීමෙන් සුවය ලැබීම
- නිදන්ගත රෝග සහ මාරාන්තික රෝග (ආගන්තුක සත්කාරක සේවා සපයන්නා)
- ඩිමෙන්ශියාව සහ/හෝ ඇල්සයිමර් රෝගය
- පිළිකා
- දුර්වල තුවාල
රැකවරණය ලබන බොහෝ දෙනෙක් ස්වාධීනව ස්වයං රැකවරණය සඳහා තම හැකියාවෙන් ඔබ්බට වයස්ගත වූවන් වන අතර රැකබලා ගන්නෙකුගේ සහාය ඇතිව වඩාත් හොඳින් සේවය කරනු ලැබේ.
රැකවරණ පාරිභාෂික ශබ්දකෝෂය: රැකබලා ගන්නන් වර්ග මොනවාද?
රැකබලා ගන්නන් විවිධ ආකාරවලින් පැමිණෙන අතර වඩාත් පොදු වර්ග කිහිපයක් ඇතුළත් වේ:
ADL භාරකරු / ADL Caregiver – බොහෝ විට ආහාර පිළියෙළ කිරීම සහ ආහාර ගැනීම, ස්නානය කිරීම, රෝගියා මාරු කිරීම (උදා: පුටුවේ සිට ඇඳට), ඇඳුම් ඇඳීම, වැසිකිළි කිරීම සහ අනෙකුත් පොදු එදිනෙදා කාර්යයන් ඇතුළුව දෛනික ජීවන ක්‍රියාකාරකම් සඳහා (ADL) සහාය ලබා දීම .
නියෝජිතායතන භාරකරු Agency Caregiver– සාමාන්‍යයෙන් සපයන්නන්, වෛද්‍යවරුන්, හෙදියන් සහ සෞඛ්‍ය සේවා කාර්යමණ්ඩල ජාලයක් සමඟ ක්‍රියා කරන නියෝජිතායතනයක් විසින් කුලියට ගෙන කළමනාකරණය කරනු ලබන නිවාස සේවා සපයන්නෙකි. නියෝජිතායතන භාරකරුවන් බොහෝ විට බලපත්‍රලාභී, බැඳීම් සහ රක්ෂණය කර ඇති අතර, අපරාධ පසුබිම් චෙක්පත්වල අමතර ආරක්ෂාවක් සහ සේවකයින් සඳහා සේවක වන්දි ආවරණයක් ලබා දෙන වෘත්තීය සේවා රැසක් ලබා දෙයි.
සත්ව රැකවරණ කරන්නා Animal Caregiver – මෙය සාමාන්‍යයෙන් අදහස් කරන්නේ අවශ්‍යතා ඇති සතුන් රැකබලා ගන්නා අයට, ප්‍රතිකාර සහ චිත්තවේගීය සහය ලබා දෙන සතුන්ට සහාය වීමට හෝ විශේෂිත ආබාධයකට සහාය වන සතුන්ට ප්‍රතිවිරුද්ධව ය.
නිවස භාරකරු At Home Caregiver– තෝරාගත් රෝගියෙකුගේ නිවසක සේවා සැපයීම සහ බොහෝ විට “ගෘහ සෞඛ්‍ය” සේවා ලෙස හඳුන්වන වෛද්‍ය සේවා ඇතුළුව.
Autism Caregiver – ඔටිසම් රෝගයෙන් පෙළෙන ළමුන් සහ වැඩිහිටියන් සඳහා සහය ලබා දීම සහ බොහෝ විට සමාජ කුසලතා සහ සන්නිවේදනය තවදුරටත් වර්ධනය කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කරයි.
ඩිමෙන්ශියා සත්කාරක Dementia Caregiver – ඇල්සයිමර් රෝගයෙන් පෙළෙන අය ඇතුළුව.
ආබාධිත භාරකරු / Disability Caregiver – ALS, මස්තිෂ්ක අංශභාගය, පාකින්සන් රෝගය, බහු ස්ක්ලේරෝසිස් සහ තවත් බොහෝ අවශ්‍යතා ආවරණය කරයි.
ගෘහ රැකවරණ භාරකරු / Home Care Caregiver – අවශ්‍යතා ඇති අය සඳහා සපයනු ලබන වෛද්‍ය නොවන ස්වභාවයේ විවිධ සේවාවන් වන අතර ඒවාට සනීපාරක්ෂක සහාය, ඇසුර, ඖෂධ මතක් කිරීම් සහ තවත් දේ ඇතුළත් වේ.
ගෘහ සෞඛ්‍ය භාරකරු /Home Health Caregiver – රෝගියෙකුගේ නිවසේ හෝ නම් කරන ලද වාසස්ථානයේ වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර සපයනු ලැබේ. එයට සමාජ සේවා වැනි වෛද්‍ය නොවන දීමනා ඇතුළත් විය හැකි වුවද, ගෘහ සෞඛ්‍යයට සාමාන්‍යයෙන් බලපත්‍රලාභී හෙදියන්, වෛද්‍යවරුන් සහ සෞඛ්‍ය සේවා වෘත්තිකයන් නිවසේ රෝහල් සත්කාර රාජකාරි ඉටු කරයි.
ආගන්තුක සත්කාරක සත්කාරය / Hospice Caregiver – මාරාන්තික රෝගවලින් පෙළෙන රෝගීන්ට සේවා සැපයීම සහ වේදනා කළමනාකරණය සහ රෝග ලක්ෂණ පාලනය කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම.
ස්වාධීන භාරකරු Independent Caregiver – ආයතනයක් විසින් කළමනාකරණය නොකරන පුද්ගලිකව කුලියට ගත් භාරකරුවෙකි. IRS විසින් වසරක් තුළ ඩොලර් 2,000 ඉක්මවන ඕනෑම ස්වාධීන භාරකරුවෙකු තවදුරටත් ස්වාධීන කොන්ත්‍රාත්කරුවෙකු ලෙස නොසැලකෙන අතර රෝගියාගේ සේවකයෙකු බවට පත් වේ.
වෛද්‍ය භාරකරුවන් /Medical Caregivers – සාමාන්‍යයෙන් “ගෘහ සෞඛ්‍ය සේවා” සපයන වෛද්‍යවරුන්, හෙදියන් සහ පුහුණු වෛද්‍ය කාර්ය මණ්ඩලය වෙත යොමු කරයි.
එක රැයකින් රැක බලා ගන්නෙකු – එක් රැකවරණකරුවෙකු විසින් සජීවීව රැකබලා ගන්නෙකු ලෙස හෝ කාර්ය මණ්ඩලය කිහිප දෙනෙකු විසින් බෙදා වෙන් කරන ලද මාරුවීම් සහිත පැය 24 ක රැකවරණ සපයන්නෙකු ලෙස සැපයිය හැකිය.
විවේක රැකවරණ සපයන්නා Overnight Caregiver – ප්‍රාථමික සත්කාරක සහනය සඳහා පියවර ගන්නා කෙටි කාලීන සැපයුම්කරුවෙකි.
Robot Caregivers – දැනට සමාගම් කිහිපයක් විසින් අන්තර්ක්‍රියා සහ සමාජ ක්‍රියාකාරකම් සැපයීම සඳහා “සමාජමය වශයෙන් සහය වීමට” සැලසුම් කර ඇත.
ස්වේච්ඡා භාරකරුවන් Volunteer Caregivers – වැඩිහිටියන්ට සහ අවශ්‍යතා ඇති අයට සීමිත නමුත් නොමිලේ සේවා සැපයීම සඳහා මොවුන් සාමාන්‍යයෙන් සංවිධානයක් හෝ විශේෂිත ප්‍රජාවක් සමඟ සම්බන්ධ වේ.
භාරකරුවෙකු කිරීමට වගකිව යුත්තේ කුමක්ද?
ඕනෑම කෙනෙකුට, ජීවිතයේ ඕනෑම අවස්ථාවක, රැකබලා ගන්නෙකු විය හැකිය. රැකබලා ගන්නෙකු වීම යනු කෙනෙකුගේ ජීවිතය පහසු, ආරක්ෂිත සහ වඩාත් සුවපහසු කිරීමයි. භාරකරු වැටුප් ලබන වෘත්තිකයෙකු හෝ හුදෙක් පවුලේ සාමාජිකයෙකු හෝ ආදරය කරන කෙනෙකු වුවද, රැකවරණය සැපයීම සමඟ එන වඩාත් පොදු වගකීම් කිහිපයක් ඇතුළත් වේ:
- ස්නානය සහ සනීපාරක්ෂක සහාය
- ඖෂධ: මතක් කිරීම් සැපයීම, සකස් කිරීම සහ පරිපාලනය කිරීම
- ආහාර පිළියෙළ කිරීම සහ පෝෂණය කිරීම
- සැහැල්ලු ගෘහ පාලනය
- සාප්පු සවාරි සහ රාජකාරි
- ඩිමෙන්ශියා සත්කාර
- අසහනය කළමනාකරණය
- ඇසුර
- මාරු කිරීම සහ ප්‍රවාහනය
රැකබලා ගන්නෙකු වීම – එහි සැබෑ අර්ථය
එදිනෙදා ජීවිතයේ අභියෝග කෙනෙකුගේ ස්වාධීනත්වයට තර්ජනයක් වීමට පටන් ගත් විට, මූලික ක්‍රියාකාරිත්වයට සහ යමෙකුට “ඉක්මවීමට” අවශ්ය දේ කිරීමට උපකාර කරන්නෙකු අත්‍යවශ්‍ය වේ. රැකබලා ගන්නෙකුගේ භූමිකාව නිවසේ සිටින රැකවරණ දෙන්නන් හෝ වැඩ කරන පවුලේ සාමාජිකයන් මත වැටෙන විට (සමහරවිට දරුවන් සහ අමතර පවුලක් රැකබලා ගැනීමට පවා), මෙම බර ඉතා අභියෝගාත්මක විය හැකිය. භාරකරු දැවීම යනු පවුලේ අයට සහ මිතුරන්ට ඒ සියල්ල තමන් වෙත පවරා ගැනීම සඳහා ඉතා සැබෑ සංසිද්ධියකි.
වෘත්තීය රැකවරණ සපයන්නන් ඉතා ජනප්‍රිය විකල්පයක් වන අතර එය බොහෝ දෙනා තම ආදරණීයයන් සඳහා ලබා දීමට උත්සාහ කරන දයාව සහ රැකවරණය සඳහා අවශ්ය සහාය ලබා දිය හැකිය.
https://luxehomecare.com/what-is-a-caregiver/
භාරකරුවෙකුගේ යුතුකම් සහ වගකීම් මොනවාද?
අපගේ වැඩිහිටි ජනගහනයට වඩා හොඳින් සේවය කිරීම සඳහා ජ්යෙෂ්ඨ භාරකරුවෙකුගේ යුතුකම් සහ වගකීම් අවබෝධ කර ගැනීම වැදගත් වේ.
භාරකරුවෙකු යනු කවුද ?
සරලව කිවහොත්, රැකවරණ රැකියා විස්තරය යනු වෙනත් පුද්ගලයෙකුට රැකවරණය සපයන ඕනෑම අයෙකු වේ. එම සත්කාරය වෛද්‍ය ප්‍රතිකාර තරම්ම සංකීර්ණ සේවාවන් සඳහා සහකාරියක් සේ සරල විය හැකිය. ඇත්ත වශයෙන්ම ස්ථිතික නිර්වචනයක් නොමැත, මන්ද භාරකරුවෙකුගේ රැකියාවේ කාර්යභාරය සහ රාජකාරි ඔවුන්ගේ භාරයේ සිටින අයගේ අවශ්‍යතා අනුව වෙනස් විය හැකිය.
එසේ පැවසීමත් සමඟ, අපගේ වැඩිහිටි ජනගහනය සඳහා විවිධ රැකවරණ රාජකාරි සහ වගකීම් පිළිබඳ සාමාන්‍යකරණය කළ විස්තරයක් එම රැකියාව පුරවා ගත හැකි හෝ දැනට සිටින ඕනෑම කෙනෙකුට පැහැදිලි බවක් සහ සහතිකයක් ලබා දෙනු ඇත.
භාරකරුවෙකු කරන්නේ කුමක්ද? WHAT DOES A CAREGIVER DO?
භාරකරුවෙකුගේ රැකියාව මොහොතකින් වෙනස් විය හැකිය. සිකුරාදා, ඔබ ජ්‍යෙෂ්ඨයා සමඟ සිල්ලර බඩු සඳහා සාප්පු යනවා විය හැකි අතර, ඊළඟ සතියේ, මොහොතක් සිටගෙන සිටීම පවා ඕනෑවට වඩා වැඩි බැවින් ඔවුන්ගේ ඇඳේ සිට පුටුවකට යාමට ඔබට උදව් කිරීමට අවශ්ය විය හැකිය. මේ නිසා, ඔබ රැකබලා ගන්නෙකු ලෙස ඔබේ කාලය තුළ ඔබට භාර ගත යුතු කාර්යභාරයන් සහ වගකීම් පරාසය තේරුම් ගැනීම වඩාත් වැදගත් වේ.
භාරකරුවෙකුගේ ප්‍රධාන යුතුකම් සහ වගකීම්
- ආහාර පිළියෙල කිරීම Meal Preparation
භාරකරුගේ යුතුකම් සහ වගකීම්වල වැදගත් අංගයක් වන්නේ ආහාර පිළියෙළ කිරීමයි. වැඩිහිටියන් සඳහා මූලික ආහාර පිළියෙළ කිරීම සඳහා ඔබ ඉහළ පෙළේ සූපවේදියෙකු වීමට අවශ්ය නැත. මූලික ඉවුම් පිහුම් කුසලතා ඔවුන්ට නිවසේ සිටියදී ජීවත් විය හැකි කෙටි ආහාර සහ ආහාර ලබා දෙනු ඇත. ඔවුන් විසින්ම ආහාර පිළියෙල කිරීමට සිදු නොවන බැවින් ආහාර පිළියෙළ කිරීමෙන් තුවාල වළක්වා ගත හැකිය.
- පෝෂණය Nutrition
නිශ්චිත ආහාර සීමාවන් නොමැති වුවද, සෞඛ්‍ය සම්පන්න සහ සමබර ආහාර වේලක් අනුගමනය කිරීම වැඩිහිටියන්ට ඇදහිය නොහැකි තරම් වැදගත් වේ. රැකවරණ රාජකාරිවලට බොහෝ විට ඔවුන්ගේ ආහාර අවශ්‍යතා සපුරාලන බවට වග බලා ගැනීම ඇතුළත් විය හැකිය.
- ගෙදර දොරේ වැඩ Household Chores
රෙදි සේදීම, පිඟන් කෝප්ප, පිසදැමීම සහ අතුගා දැමීම අපෙන් බොහෝ දෙනෙක් නිතිපතා පහසුවෙන් කරන වැඩකි. වැඩිහිටියන් සඳහා, මෙම සරල කාර්යයන් ඇදහිය නොහැකි තරම් අභියෝගාත්මක වේ.
- සුරතල් සතුන්ගේ සත්කාර Pet Care
අසල්වැසි ප්‍රදේශය වටා මිහිරි බල්ලෙකු ඇවිදීම හෝ බළලෙකුගේ ආහාර බඳුනක් සොලවා ගැනීම ජ්‍යෙෂ්ඨයෙකුගේ ජීවිතයට තීරණාත්මක ක්‍රියාවක් විය හැකිය. නිවසේ සුරතල් සතෙකු සිටීම ඔබේ ජීවන තත්ත්වය සැලකිය යුතු ලෙස වැඩි කිරීමට සහ මානසික අවපීඩනයට එරෙහිව සටන් කිරීමට උපකාරී වේ. කුඩා ලොම් ළදරුවෙකු වැඩිහිටි හුදකලාවේ බලපෑම් වළක්වා ගැනීමට උපකාර කළ හැකි බැවින් අපගේ ජ්යෙෂ්ඨ ජනගහනය සඳහා මෙය විශේෂයෙන්ම සත්ය වේ. මෙය වක්‍ර විය හැකි වුවද, එය භාරකරුගේ යුතුකම් සහ වගකීම්වල වටිනා කොටසක් විය හැකිය
- සනීපාරක්ෂක සත්කාර Hygiene Care
සනීපාරක්ෂාව ඇදහිය නොහැකි තරම් පෞද්ගලික ය. ඔබේ භාරකරුගේ රාජකාරිවල කොටසක් වනුයේ ජ්‍යෙෂ්ඨයන්ට නෑමට, ඇඳුම් ඇඳීමට සහ අවශ්ය විටදී විවේකාගාරයට පවා උපකාර කිරීමයි. පුද්ගලයාගේ අභිමානය රැකීමට මෛත්‍රී සහගතව කටයුතු කිරීම ඉතා වැදගත් වේ.
- සාප්පු සවාරි Shopping
බොහෝ මිනිසුන් සඳහා, සාප්පු සවාරි යනු විනෝදජනක ක්‍රියාකාරකමකි. වැඩිහිටියන් සඳහා, සමහර විට එය තනිවම හෝ කිසිසේත් කළ නොහැකි තරම්ය. සිල්ලර බඩු හෝ සාමාන්‍ය වැඩකටයුතු ඔවුන් සඳහා වැදගත් අවශ්‍යතා සපුරාලීමට උපකාරී වේ.
- ඇසුර Companionship
රැකබලා ගන්නන් වෙනුවට “සහචරයන්” ලෙස ලේබල් කිරීමේ ව්‍යාපාරයක් තිබේ. අවංකවම, එය සම්පූර්ණයෙන්ම අර්ථවත් කරයි, මන්ද ඔවුන් සමඟ සිටීම වැඩිහිටි පුද්ගලයෙකුගේ සෞඛ්‍යයට අන් සියල්ලටම වඩා වැඩි යමක් කරයි. ඕපාදූප කීමේ සිට එකට රූපවාහිනිය නැරඹීම දක්වා, ඔබට තවත් පුද්ගලයෙකු සමඟ ඉතා ගැඹුරු මට්ටමකින් සම්බන්ධ වීමට අවස්ථාව ලැබේ.
- සංචලනය Mobility
එක් එක් පුද්ගලයාගේ අවශ්‍යතා අනුව පුද්ගලික සත්කාර අවශ්‍යතා වෙනස් වේ, නමුත් ඒවා සතිපතා හෝ දිනපතා වෙනස් විය හැකිය. ජ්‍යෙෂ්ඨයා සඳහා සීමිත සංචලනය, ඔවුන්ට අභියෝග කරන අතරම, භාරකරුට ශාරීරිකව අභියෝගාත්මක විය හැකිය. ශාරීරික රැකවරණ අවශ්‍යතා පිළිබඳ සම්පූර්ණ තොරතුරු දැන ගැනීමෙන් ඔබට සහ ඔබේ භාරකරුගේ රැකියාවේ රාජකාරි ඉටු කරන අතරතුර ඔබට හොඳම තීරණ ගැනීමට උපකාරී වේ.
- වෛද්‍ය අධීක්ෂණය Medical Monitoring
සෑම වැඩිහිටියෙකුටම පාහේ දිනපතා ඖෂධ වර්ගයක් අවශ්ය වනු ඇත. ඔබේ භාරකරුගේ යුතුකම් සහ වගකීම්වලින් එකක් විය හැක්කේ ඔවුන් සතුව සුදුසු ඖෂධ ප්‍රමාණයක් ඇති බවට වග බලා ගැනීම සහ සෞඛ්‍ය වෘත්තිකයෙකු විසින් යොමු කරන විට ඖෂධ ලබා ගැනීමට ඔවුන් දිරිමත් කිරීමයි.
- වෛද්‍ය උපදේශනය Medical Advocacy
භාරකරුවෙකුගේ රැකියාවේ අඩු ප්‍රසිද්ධ අංගයක් වන්නේ ජ්යෙෂ්ඨ සෞඛ්‍ය සේවයේ විවිධ පැති පරීක්ෂා කිරීම කෙරෙහි අවධානය යොමු කළ හැකිය. අවශ්ය වූ විට ඔවුන්ගේ විශේෂඥයා හමුවීමක් නැවත සැලසුම් කරන්නේ නැද්ද? ඔවුන්ගේ ඖෂධ වැරදි මාත්‍රාවද? ඔබට මැදිහත් වී ඔබේ රැකවරණයේ සිටින අයට හැකි උපරිම ප්‍රතිකාර ලබා ගැනීම සහතික කිරීමට සහ ජීවිතයට තර්ජනයක් වන ගැටලුවක් වළක්වා ගැනීමට ඔවුන් වෙනුවෙන් කතා කළ හැකිය.
- සෞඛ්යය සහ යෝග්‍යතාවය Health & Fitness
ජ්‍යෙෂ්ඨයෙකුගේ සංචලනය යම් යම් ක්‍රියාකාරකම් වලට සහභාගී වීමෙන් වළක්වා ගත හැකිය. කෙසේ වෙතත්, විසිත්ත කාමරය වටා ඇවිදීම හෝ ඔවුන්ගේ අන්ත චලනය කිරීම පවා ඔවුන්ගේ සමස්ත සෞඛ්යය වැඩිදියුණු කළ හැකිය. ඔබ එක් එක් පුද්ගලයාගේ සීමාවන් තුළ වැඩ කරන අතර සුදුසු චලනයන් සහ ව්‍යායාම ලබා දෙනු ඇත.
උපස්ථායකයෙකු විසින් සපයනු ලබන සේවාවන් අපගේ ජ්යෙෂ්ඨ ජනගහනයට ජීවිතය වෙනස් කරන සුළු දෙයක් නොවන අතර ඔවුන්ට ඔවුන්ගේම නිවෙස්වල සතුටින් සිටීමට ඉඩ සලසයි.
