මෑත කාලීන උෂ්ණ තරංග වලදී, විශේෂයෙන් අඩු සංචලනය ඇති හෝ ප්‍රමාණවත් වායු සමීකරණයක් නොමැති නවාතැන් සහිත නිවාසවල සිටින වැඩිහිටියන් අතර මරණ සංඛ්‍යාව ඉහළ මට්ටමක පවතී. 2015 වසරේ ඉන්දියාවේ සහ පකිස්ථානයේ තාප තරංගයෙන් වැඩිහිටියන් 3,500ක් මිය යාම, 2022 යුරෝපීය තාප තරංගයේ වැඩිහිටි පුද්ගලයින් අතර ඉහළ මරණ අනුපාතයක් වාර්තා වීම සහ 2017 දී ෆ්ලොරිඩාවේ සාත්තු නිවාසයක විදුලිය ඇනහිටීමෙන් පසු නේවාසිකයින් මිය යාම මෙම පත්‍රිකාව විසින් උපුටා දක්වන ලද අවස්ථා අතර වේ.
2050 වන විට ලොව පුරා සිටින වැඩිහිටි පුද්ගලයින්ගේ තාපයට නිරාවරණය වීම දෙගුණයක් වන බව නවතම අධ්‍යයනයකින් හෙළි වී තිබේ. වයස අවුරුදු 69 හෝ ඊට වැඩි වැඩිහිටියන් මිලියන 270ක් සෙල්සියස් අංශක 37.5ක භයානක තාප මට්ටම්වලට ගොදුරු වනු ඇති බව වැඩි දුරටත් පෙන්වා දෙන වාර්තාව මෙම වැඩිහිටියන්ගෙන් බහුතරය ගෝලීය දකුණේ ජීවත් වන පුද්ගලයින් බව ද සඳහන් කරයි.
Nature Communications හි මෙම වාර්තාව ප්‍රකාශයට පත් කර තිබුණේය.
වර්තමානය හා සසඳන විට, 37.5C ලෙස නිර්වචනය කරන ලද අනතුරුදායක මට්ටමේ තාපයට නිරාවරණය වන වයස අවුරුදු 69 හෝ ඊට වැඩි පුද්ගලයින් මිලියන 250ක් පමණ ලෝකය පුරා සිටිනු ඇත. මේ හරහා වැඩිහිටි වැඩිහිටියන් සංඛ්‍යාව වැඩි වීම සහ අධික උෂ්ණත්ව අන්තයන් සමඟ ජීව විද්‍යාත්මක හා සමාජීය අවදානම් සහිත ස්ථාන නිර්මාණය කිරීමට ඉඩ ඇති බව අදාළ වාර්තාව අනතුරු ඇඟවීය.
මෙමගින් සෞඛ්‍ය පද්ධති සහ ගෝලීය අසමානතාවයට ඇති බලපෑම විශාල වනු ඇති බව ද කියන වාර්තාව වැඩි දුරටත් පෙන්වා දෙන්නේ වැඩිහිටි පුද්ගලයින් ඉහළ උෂ්ණත්වයන්ට ගොදුරු වීමේ වැඩි අවදානමක් ඇති බවය.
ගෝලීය ජනගහනය පෙර නොවූ විරූ වේගයකින් වයස්ගත වෙමින් පවතී. ශතවර්ෂයේ මැද භාගය වන විට, වයස අවුරුදු 60 හෝ ඊට වැඩි පුද්ගලයින්ගේ සංඛ්‍යාව බිලියන 2.1 දක්වා දෙගුණයක් වනු ඇතැයි පුරෝකථනය කර ඇත. එය පෘථිවියේ සෑම පුද්ගලයින් පස් දෙනෙකුගෙන් එක් අයෙකුට වඩා වැඩි වනු ඇත.
“ඔවුන්ගෙන් තුනෙන් දෙකක්ම ජීවත් වනු ඇත්තේ ආන්තික දේශගුණික සිදුවීම් වලට බහුලව ලක්වන අඩු සහ මධ්‍යම ආදායම් ලබන රටවලය” යනුවෙන් වාර්තාව අනාවැකි පළ කළේය.
විශාල ජනගහනය සහ උණුසුම් දේශගුණය යන කරුණු ද්විත්වය හේතුවෙන් අනෙකුත් කලාපවලට වඩා හතර ගුණයකින් ආසියානු කලාපයේ වැඩිහිටි තාප නිරාවරණ මට්ටම් අත්විඳිනු ඇත. නමුත් සෑම කලාපයක්ම දැවැන්ත වර්ධනයක් දකිනු ඇත. අද හා සසඳන විට, 2050 වන විට දකුණු ඇමරිකාවේ සහ යුරෝපයේ නිරාවරණය තුන් ගුණයකින් වැඩි වන අතර ඕෂනියා, උතුරු ඇමරිකාව සහ අප්‍රිකාවේ දෙගුණයකට ආසන්න වේ.
2050 වන විට මිනිසුන්ගෙන් 25%ක් වයස අවුරුදු 69 ඉක්මවන යුරෝපයේ සහ එම සංඛ්‍යාව 20%ක් වන උතුරු ඇමරිකාවේ වයස්ගත වීමේ ප්‍රවණතා වඩාත් කැපී පෙනේ. නමුත් නිරපේක්ෂ සංඛ්‍යා අනුව, ආසියාවේ සහ අප්‍රිකාවේ ජනගහනය වඩා විශාල බැවින් විශාල වැඩිවීමක් දකිනු ඇත. මෙම මහාද්වීප ද උණුසුම් හා දුප්පත් වන බැවින් ඔවුන් සැලකිය යුතු ලෙස විශාල බරකට මුහුණ දෙනු ඇත.
මිනිස් සිරුර වයසට යන විට තාප නියාමනය කිරීමේ හැකියාව අඩු වේ. වැඩිහිටි පුද්ගලයින්ට හෘදය සහ ශ්වසන ආබාධ වැනි නිදන්ගත රෝග ඇතිවීමේ සම්භාවිතාව වැඩි වන අතර එමඟින් තාපයට නිරාවරණය වීමේ අවදානම නරක අතට හැරේ. ඔවුන්ගෙන් වැඩි ප්‍රතිශතයක් ශාරීරිකව දුර්වල අතර තනිව ජීවත් වේ. එසේම ඔවුන්ගෙන් බහුතරය විජලනය ඇති කරන diuretics, laxatives සහ bumetanid (ශරීරයේ අමතර තරල අඩු කරන) වැනි ඖෂධ මත රඳා සිටිති.
මිනිස් සිරුර වයසට යන විට තාප නියාමනය කිරීමේ හැකියාව අඩු වේ. වැඩිහිටි පුද්ගලයින්ට හෘදය සහ ශ්වසන ආබාධ වැනි නිදන්ගත රෝග ඇතිවීමේ සම්භාවිතාව වැඩි වන අතර එමඟින් තාපයට නිරාවරණය වීමේ අවදානම නරක අතට හැරේ. ඔවුන්ගෙන් වැඩි ප්‍රතිශතයක් ශාරීරිකව දුර්වල අතර තනිව ජීවත් වේ. එසේම ඔවුන්ගෙන් බහුතරය විජලනය ඇති කරන diuretics, laxatives සහ bumetanid (ශරීරයේ අමතර තරල අඩු කරන) වැනි ඖෂධ මත රඳා සිටිති.
මෑත කාලීන උෂ්ණ තරංග වලදී, විශේෂයෙන් අඩු සංචලනය ඇති හෝ ප්‍රමාණවත් වායු සමීකරණයක් නොමැති නවාතැන් සහිත නිවාසවල සිටින වැඩිහිටියන් අතර මරණ සංඛ්‍යාව ඉහළ මට්ටමක පවතී. 2015 වසරේ ඉන්දියාවේ සහ පකිස්ථානයේ තාප තරංගයෙන් වැඩිහිටියන් 3,500ක් මිය යාම, 2022 යුරෝපීය තාප තරංගයේ වැඩිහිටි පුද්ගලයින් අතර ඉහළ මරණ අනුපාතයක් වාර්තා වීම සහ 2017 දී ෆ්ලොරිඩාවේ සාත්තු නිවාසයක විදුලිය ඇනහිටීමෙන් පසු නේවාසිකයින් මිය යාම මෙම පත්‍රිකාව විසින් උපුටා දක්වන ලද අවස්ථා අතර වේ.
පෙර දේශගුණ – ජනවිකාස අවදානම් අධ්‍යයනයන් ජාතික මට්ටමේ සංඛ්‍යා දෙස බැලීය. නව පත්‍රිකාව උප ජාතික මට්ටමින් සංඛ්‍යා පිළිබඳ වඩාත් පුළුල් විශ්ලේෂණයක් ඉදිරිපත් කළේය. මෙය වැදගත් වන්නේ දේශගුණික බලපෑම් රටවල් තුළ කලාපයෙන් කලාපයට, විශේෂයෙන්ම චීනය, ඉන්දියාව සහ ඉන්දුනීසියාව වැනි භූගෝලීය වශයෙන් විශාල, ජනාකීර්ණ ජාතීන් තුළ විශාල ලෙස වෙනස් වන බැවිනි. අධ්‍යයනයේදී දිගු කාලීන ඉහළ උෂ්ණත්වයන්ට සමුච්චිත නිරාවරණය සහ කෙටි කාල පරිච්ඡේද අධික උෂ්ණත්වයට දැඩි ලෙස නිරාවරණය වීම යන දෙකම මනින ලදී.
ඉතාලියේ වැනීසියේ CMCC පදනමේ කතුවරුන්ගෙන් එක් අයෙකු වන Giacomo Falchetta පැවසුවේ “මෙය අන්තර් පරම්පරා අසමානතාවයේ ප්‍රශ්නයක් ලෙස සැලකිය හැකියි. අනෙක් ප්‍රධාන පණිවිඩය අසමානතා කතාවයි. ගෝලීය උතුරේ සහ ගෝලීය දකුණේ රටවල් මෙම අභියෝගයට මුහුණ දීමට බෙහෙවින් වෙනස් ලෙස සන්නද්ධ වේ. වැඩි යටිතල පහසුකම් සහ දැනුමක් ඇති සමාජයන් බොහෝ සෙයින් ආරක්ෂාකාරී වේ. මෙම බලපෑම් අධ්‍යයනයෙන් පැහැදිලිව පෙන්නුම් කරන්නේ මෙම වින්දිතයින් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා යාන්ත්‍රණයක අවශ්‍යතායි“
ඔහු වැඩි දුරටත් පැවසුවේ සමාජ වඩා හොඳින් සූදානම් වීමට ප්‍රක්ෂේපණ උපකාරී වනු ඇතැයි තමා බලාපොරොත්තු වන බවයි. වයෝවෘද්ධ පුද්ගලයින්ට වායු සමීකරණය සඳහා ප්‍රමාණවත් අරමුදල් ඇති බවට වග බලා ගැනීමට කුටුම්භවලට අවශ්‍ය බවත්, නගරවල සෙවන සහ හරිත අවකාශයන් වැඩි ප්‍රදේශ සකස් කළ යුතු බවත්, ජාතික රජයන් වෛද්‍ය පද්ධති සහ මහජන සෞඛ්‍ය තොරතුරු ප්‍රතිපත්ති අනුවර්තනය කළ යුතු බවත් ඔහු පැවසීය.
2050න් ඔබ්බට, චිත්‍රය එතරම් පැහැදිලි නැත. මන්ද අනාගත ජනගහන ප්‍රවණතා සම්බන්ධයෙන් බොහෝ දුරට අනාවැකි කීමට අපහසු වන අතර ගෝලීය උණුසුමේ වේගය රජයන් විසින් අද ගන්නා ක්‍රියාමාර්ග මත රඳා පවතී. කෙසේ වෙතත්, සමස්ත මානව ජනගහනය අඩු වීමට පටන් ගත්ත ද (බොහෝ ජනවිකාසඥයින් අපේක්ෂා කරන පරිදි) එය යම් කාලයක් සඳහා තීරණාත්මක වනු ඇත.
