ගෝලීය ප්‍රධාන විලාසිතා සන්නාමවලින් 25%කට කාබන්කරණ සැලැස්මක් නෑ

ප්‍රධාන විලාසිතා සන්නාමවලින් 3% ක් පමණක් දේශගුණික අර්බුදයෙන් පීඩාවට පත් කම්කරුවන්ට මූල්‍යමය වශයෙන් ආධාර කිරීමට දරන උත්සාහයන් හෙළි කරන බව Fashion Revolution සොයා ගත්තේ ය. වාර්තාවේ කර්තෘවරු සමාගම්වලින් ඉල්ලා සිටියේ තම ඇඳුම් නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා කම්කරුවන් ලෙස සේවය කරන (බොහෝ විට දරිද්‍රතා රේඛාවේ සිටින) සේවකයින්ව ආරක්ෂා කරන ලෙසයි

Reebok, Tom Ford සහ DKNY වැනි ලොව විශාලතම විලාසිතා සන්නාමවලින් 25%කටම කාබන්කරණය / decarbonization සඳහා පොදු සැලැස්මක් නොමැති බව නවතම පර්යේෂණ වාර්තාවක් විසින් හෙළිකර ඇත.

විලාසිතා කර්මාන්තය පාරිසරික වශයෙන් ඉතා දූෂිත විය හැකිය. සමහර අවස්ථාවලදී කර්මාන්තශාලා අසල ජලයේ අහිතකර හා දීර්ඝ කාලයක් පවතින රසායනික ද්‍රව්‍ය සොයා ගෙන ඇත. විලාසිතා කර්මාන්තය ද අපද්‍රව්‍ය ප්‍රභවයක් වන අතර, අධික පරිභෝජනය දිරිමත් කරන බවට fast fashion චෝදනා කරයි.

පසුගිය අගොස්තු 01 වැනි බ්‍රහස්පතින්දා ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද වාර්තාව, ලොව විශාලතම විලාසිතා සන්නාම සහ සිල්ලර වෙළෙන්දන් (ඩොලර් මිලියන 400 හෝ ඊට වැඩි පිරිවැටුමක් සහිත) 250 දෙනකු, ඔවුන්ගේ දේශගුණික අරමුණු සහ ක්‍රියාවන් පිළිබඳ ප්‍රසිද්ධියේ හෙළිදරව් කිරීම මත පදනම්ව  විශ්ලේෂණය කර ශ්‍රේණිගත කර ඇත.

පර්යේෂකයන් විසින් විලාසිතා දාමයන්ට ප්‍රතිශත ලකුණු ප්‍රදානය කිරීම සඳහා විමෝචන ඉලක්ක, සැපයුම් දාමයේ විනිවිදභාවය සහ කර්මාන්තශාලා බල ගැන්වීම සඳහා පුනර්ජනනීය බලශක්තිය භාවිතා කරන්නේද යන්න වැනි විවිධ තිරසාර නිර්ණායක 70ක් තක්සේරු කර ඇත.

DKNY, Tom Ford සහ Reebok වැනි සමාගම්වලට වාර්තාවේ 0% decarbonisation ලකුණු ලබා දී ඇත. ඊට හේතුව ඔවුන් තම සැපයුම් දාමයෙන් විමෝචනය ඉවත් කිරීමට සැලසුම් කළ ආකාරය ප්‍රමාණවත් ලෙස දක්වා නොතිබීම ය. එසේම 3%ක් වන අඩු ලකුණු සංඛ්‍යාවක් Urban Outfitters සහ Dolce & Gabbana විසින් හිමිකර ගෙන ඇත.

සමස්තයක් ලෙස තිරසාරත්වය සඳහා ඉහළම ලකුණු ලබා ගත් සන්නාම වූයේ Puma (75%), Gucci (74%) සහ H&M (61%) ය.

Fashion Revolution විසින් පරීක්ෂාවට ලක් කරන ලද සන්නාම 250 න් හතරක් (4/250)පමණක් එක්සත් ජාතීන් විසින් සමාගම් සඳහා නියම කර ඇති විමෝචන අඩු කිරීමේ ඉලක්ක සපුරා ඇත.

සන්නාම 250 න් 117කට පමණක් කිසිදු කාබන්කරණ (decarbonization) ඉලක්කයක් නොමැති බව වාර්තාව සොයා ගත්තේය. මෙයින් වෙළඳ නාම 105ක් ඔවුන්ගේ ප්‍රගතිය පිළිබඳ යාවත්කාලීන කිරීම් අනාවරණය කර ඇත. නමුත් මෙයින් 42ක් ඔවුන්ගේ මූලික වර්ෂයට සාපේක්ෂව විෂය පථය-3 විමෝචනය වැඩි වී ඇති බව වාර්තා විය.

වාර්තාවට අනුව සමාගම්වලින් 86%කට පොදු ගල් අඟුරු ඉවත් කිරීමේ ඉලක්කයක් නොමැති අතර 94%කට පොදු පුනර්ජනනීය බලශක්ති ඉලක්කයක් නොමැත. සන්නාමවලින් අඩකට (43%) වඩා අඩු ප්‍රමාණයක් ගල් අඟුරු, ගෑස් හෝ පුනර්ජනනීය ද්‍රව්‍ය වලින් බලශක්තිය ලබා ගන්නේ කොතැනින්ද යන්න පිළිබඳව විනිවිදභාවයෙන් යුක්ත වේ.

කර්මාන්තය විසින් බොහෝ ඇඳුම් නිෂ්පාදනය කරන බවට බියක් පවතින අතර, ඒවායින් විශාල ප්‍රමාණයක් සෑම වසරකම කුණු ගොඩවල් වල අවසන් වන අතර, බොහෝ විශාල විලාසිතා සන්නාමයන් (89%) තමන් විසින් සාදන ලද ඇඳුම් ප්‍රමාණය හෙළි නොකිරීම හේතුවෙන් මේ සම්බන්ධයෙන් වගවීමේ ගැටලුවක් පවතින බව වාර්තාව සඳහන් කළේය.

ලොව පුරා සැපයුම් දාම සේවකයින් බොහෝ විට දේශගුණික අර්බුදයෙන් බැටකන කණ්ඩායම් ඉදිරියෙන්ම සිටින අතර, බංග්ලාදේශය වැනි ප්‍රධාන රෙදිපිළි නිෂ්පාදනය කරන රටවල් කම්කරුවන් අවදානමට ලක් කරන වඩ වඩාත් දරුණු ගංවතුරකට මුහුණ දෙයි. ඇස්තමේන්තු යෝජනා කරන්නේ නියඟය, උෂ්ණ තරංග සහ මෝසම් වර්ෂාව වැනි ආන්තික කාලගුණය නිසා මෙම අංශයේ රැකියා මිලියනයකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් අහිමි විය හැකි බවයි.

ලොව පුරා සැපයුම් දාම සේවකයින් බොහෝ විට දේශගුණික අර්බුදයෙන් බැටකන කණ්ඩායම් ඉදිරියෙන්ම සිටින අතර, බංග්ලාදේශය වැනි ප්‍රධාන රෙදිපිළි නිෂ්පාදනය කරන රටවල් කම්කරුවන් අවදානමට ලක් කරන වඩ වඩාත් දරුණු ගංවතුරකට මුහුණ දෙයි. ඇස්තමේන්තු යෝජනා කරන්නේ නියඟය, උෂ්ණ තරංග සහ මෝසම් වර්ෂාව වැනි ආන්තික කාලගුණය නිසා මෙම අංශයේ රැකියා මිලියනයකට ආසන්න ප්‍රමාණයක් අහිමි විය හැකි බවයි.

ප්‍රධාන විලාසිතා සන්නාමවලින් 3% ක් පමණක් දේශගුණික අර්බුදයෙන් පීඩාවට පත් කම්කරුවන්ට මූල්‍යමය වශයෙන් ආධාර කිරීමට දරන උත්සාහයන් හෙළි කරන බව Fashion Revolution සොයා ගත්තේ ය. වාර්තාවේ කර්තෘවරු සමාගම්වලින් ඉල්ලා සිටියේ තම ඇඳුම් නිෂ්පාදනය කිරීම සඳහා කම්කරුවන් ලෙස සේවය කරන (බොහෝ විට දරිද්‍රතා රේඛාවේ සිටින) සේවකයින්ව ආරක්ෂා කරන ලෙසයි.

ගෝලීය ප්‍රතිපත්ති සහ ප්‍රචාරක අධ්‍යක්ෂ Maeve Galvin පැවසුවේ: “ඔවුන්ගේ ආදායමෙන් අවම වශයෙන් 2%ක් පිරිසිදු, පුනර්ජනනීය බලශක්තිය සහ ඉහළ නිපුණතා සහ සහායක සේවකයින් සඳහා ආයෝජනය කිරීමෙන් විලාසිතා වලට දේශගුණික අර්බුදයේ බලපෑම් සමගාමීව මැඩපැවැත්විය හැකි අතර දරිද්‍රතාවය සහ අසමානතාවය අඩු කළ හැකියි. ඔවුන්ගේ සැපයුම් දාමයන් තුළ දේශගුණික බිඳවැටීම වැළැක්විය හැක්කේ අපට විසඳුම ඇති බැවින් සහ විශාල සමාගම්වලට නිසැකවම එය දැරිය හැකි නිසයි’’.

https://www.theguardian.com/fashion/article/2024/aug/01/fashion-revolution-big-brands-decarbonisation-dkny-tom-ford-reebok ඇසුරිණි

සකස් කළේ – මධූ වික්‍රමසිංහ