මෙම වසරේ සිදුවීමට නියමිත එල් නිනෝ සිදුවීම ලොව උණුසුම්ම වසර ලෙස වාර්තා ගත වූ 2016 දෙවැනි ස්ථානයට පත්කර 2024 එහි ප්‍රථම ස්ථානය හිමිකර ගැනීම ඉහළ සම්භාවිතාවක් ද ඇත.
පැසිෆික් සාගරයේ එල් නිනෝ ලෙස හැඳින්වෙන ස්වභාවික කාලගුණ සිදුවීමක් ආරම්භ වී ඇති අතර, දේශගුණික විපර්යාස යටතේ දැනටමත් උණුසුම් වෙමින් පවතින ලෝකය තවත් උණුසුම් කිරීමට එය උත්තේජනයක් වී තිබේ.
එල් නිනෝ ආරම්භ වී ඇති බව ඇමෙරිකානු විද්‍යාඥයෝ තහවුරු කළහ. ඔවුන් පවසන්නේ එහි බලපෑම හේතුවෙන් 2024 ලෝකයේ උණුසුම්ම වසර බවට පත් වනු ඇති බවයි. එය ලෝක කාලගුණයට ද බලපානු ඇත. ඕස්ට්‍රේලියාවට නියඟයක් ගෙන ඒමට ඉඩ ඇති අතර දකුණු එක්සත් ජනපදයට වැඩි වර්ෂාවක් ගෙන ඒමට සහ ඉන්දියාවේ මෝසම් වර්ෂාව දුර්වල කිරීමට ඉඩ ඇත.
මෙම සිදුවීම ඊළඟ වසන්තය දක්වා පවතිනු ඇති අතර ඉන් පසුව එහි බලපෑම් පහව යනු ඇත.
පැසිෆික් සාගරයේ එල් නිනෝ සිදුවීමක් මතුවීමට නියමිත බව මාස ගණනාවක් තිස්සේ පර්යේෂකයන් වැඩි වැඩියෙන් විශ්වාස කරති.
“එය දැන් වේගවත් වෙමින් පවතිනවා. මාස කිහිපයක සිට අපගේ අනාවැකි වල සංඥා තිබෙනවා. නමුත් එය ඇත්ත වශයෙන්ම එහි තීව්‍රතාවය අනුව මෙම වසර අවසානයේ උපරිමයට පැමිණෙනු ඇති බව සිතිය හැකියි. ලබන වසරේ ගෝලීය උෂ්ණත්වය පිළිබඳ නව වාර්තාවක් නියත වශයෙන්ම ලියවිය හැකියි. නමුත් එල් නිනෝ කෙතරම් ප්‍රබල වේද යන්න මතයි එය රඳා පවතින්නේ” එක්සත් රාජධානියේ කාලගුණ කාර්යාලයේ දිගුකාලීන අනාවැකි ප්‍රධානී ඇඩම් ස්කායිෆ් පැවසීය.
මෙම ස්වාභාවික සංසිද්ධිය පෘථිවියේ ඕනෑම තැනක දේශගුණික පද්ධතියේ බලවත්ම උච්චාවචනය වේ. El Niño Southern Oscillation, හෝ ENSO, එය නිවැරදිව හැඳින්වෙන පරිදි එහි විවිධ අවධීන් තුනක් ඇත: උණුසුම්, සීතල හෝ උදාසීන.
මෙම ස්වාභාවික සංසිද්ධිය පෘථිවියේ ඕනෑම තැනක දේශගුණික පද්ධති කෙරෙහි ඍජුව බලපෑම් සිදුකරනු ඇත.
එල් නිනෝ ලෙස හැඳින්වෙන උණුසුම් අවධිය සෑම වසර දෙකකට හෝ හතකට වරක් සිදු වන අතර උණුසුම් ජලය දකුණු ඇමරිකාවේ වෙරළට ඔබ්බෙන් මතුපිටට පැමිණ සාගරය හරහා පැතිරී වායුගෝලයට සැලකිය යුතු තාප ප්‍රමාණයක් තල්ලු කරයි. මේ දක්වා වාර්තාගත උණුසුම්ම වසර වන 2016 ඇතුළුව, ලෝකයේ උණුසුම්ම වර්ෂ සාමාන්‍යයෙන් වාර්තා වන්නේ ප්‍රබල එල්නිනෝ සිදුවීමකින් පසු වර්ෂයේදීය.
වෙරළබඩ එල් නිනෝවක් වෙරළට බලපෑ බැවින් කුණාටුවකින් පසු පේරු හි කම්කරුවන් පිරිසිදු කරති
එක්සත් ජනපද විද්‍යාඥයින්ගේ නිර්වචනයට අනුව මාසයකට සාගරය සාමාන්‍ය ප්‍රමාණයට වඩා 0.5C උණුසුම් වීම අවශ්‍ය වන අතර වායුගෝලය මෙම උණුසුමට ප්‍රතිචාර දක්වන බව දැක ගත යුතුය. එසේම මෙම සිද්ධිය දිගටම පවතින බවට සාක්ෂි තිබිය යුතුය.
වත්මන් එල් නිනෝ සිදුවීම මෙම කොන්දේසි සපුරා ඇත්තේ පසුගිය මැයි මාසයේදීය. එක්සත් ජනපද ජාතික සාගර හා වායුගෝලීය පරිපාලනය (NOAA) නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියේ “එල් නිනෝ තත්වයන් පවතින” බවයි.
“මෙය ඉතා දුර්වල සංඥාවක්. නමුත් අපි මෙම තත්ත්වයන් දැකීමට පටන් ගෙන ඇති බවත්, ඒවා තවදුරටත් උත්සන්න වනු ඇති බවත් විශ්වාස කරනවා. අපගේ සතිපතා අගය ඇත්ත වශයෙන්ම පසුගිය සතියේ සෙල්සියස් අංශක 0.8ක්. එය ඊටත් වඩා ශක්තිමත්” NOAA හි විද්‍යාඥයෙකු වන Michelle L’Heureux පවසයි.
පර්යේෂකයන් විශ්වාස කරන්නේ මෙම සිදුවීම මෙම වසර අවසන් වන විට මධ්‍යස්ථ ශක්තිය ඉක්මවා යාමට 84% ක සම්භාවිතාවක් ඇති බවයි.
“සුපිරි එල් නිනෝ” ප්‍රදේශයට ඇතුළු වන මෙම සිදුවීම එහි උච්චතම අවස්ථාව වන විට සෙල්සියස් අංශක දෙකක් ඉක්මවීමට ඇති ඉඩකඩ 25%ක් බව ද ඔවුහු පවසති.
ලැව්ගිනිවලින් පිටවන දුමාරය නිව්යෝර්ක් නගරයට විශාල බලපෑමක් ඇති කරයි
එල් නිනෝ ආරම්භයේ බලපෑම් මාස කිහිපයකින් මන්දගාමී විය හැකි නමුත් ලොව පුරා එහි බලපෑම පැතිරෙනු ඇත. පර්යේෂකයන් අපේක්ෂා කරන්නේ මේවාට ඕස්ට්‍රේලියාවේ සහ ආසියාවේ සමහර ප්‍රදේශවල වියළි කාලගුණික තත්ත්වයන් ඇතුළත් වන අතර ඉන්දියාවේ මෝසම් වර්ෂාව දුර්වල විය හැකි බවයි. එලඹෙන ශීත ඍතුවේ දී දකුණු එක්සත් ජනපදයේ ප්‍රාන්ත වඩාත් තෙත් විය හැකි අතර එල් නිනෝ සාමාන්‍යයෙන් අප්‍රිකාවේ නියඟ තත්ත්වයන් වඩාත් තීව්‍රර කරයි.
එසේම මෙම එළඹෙන කාලගුණ සිදුවීම සඳහා ගෝලීයව විශාල මානව හා ආර්ථික පිරිවැයක් දැරීමට සිදුවනු ඇත. 1997-98 දී ඇති වූ ප්‍රබල එල් නිනෝ තත්ත්වන් හේතුවෙන් වර්ධනය වූ කුණාටු සහ ගංවතුර හේතුවෙන් 23,000ක් පමණ මිය ගිය අතර හානිය ඩොලර් ට්‍රිලියන 5කට වඩා වැඩි විය.
මෙම වසරේ සිදුවීමට නියමිත එල් නිනෝ සිදුවීම ලොව උණුසුම්ම වසර ලෙස වාර්තා ගත වූ 2016 දෙවැනි ස්ථානයට පත්කර 2024 එහි ප්‍රථම ස්ථානය හිමිකර ගැනීම ඉහළ සම්භාවිතාවක් ද ඇත.
ගෝලීය උෂ්ණත්වය දැනට 1850-1900 කාලය තුළ පැවති සාමාන්‍යයට වඩා සෙල්සියස් අංශක 1.1කින් පමණ ඉහළ යයි. නමුත් එල් නිනෝ සිදුවීමත් එම අගයට තවත් අමතර සෙල්සියස් අංශක 0.2ක් එකතු විය හැකි අතර එමගින් ලෝකය හඳුනා නොගත් උෂ්ණත්ව ප්‍රදේශයකට තල්ලු කරයි. පැරිස් දේශගුණ ගිවිසුමේ ප්‍රධාන අංගයක් වන සංකේතාත්මක සෙල්සියස් අංශක 1.5 ආරක්ෂක සීමාව බිඳ දැමීමට මේ තත්ත්වය වඩාත් ආසන්න වේ.
පර්යේෂකයන් මෑතකදී කියා සිටියේ මෙම සීමාව තාවකාලිකව බිඳ දැමීම ඉදිරි වසර කිහිපය තුළ ඉහළ යා හැකි බවයි.
“අවුරුදු පහේ සිට දහය දක්වා කාලය තුළ සාමාන්‍ය දෙයක් බවට පත් විය හැකි ගෝලීය මධ්‍යස්ථ උෂ්ණත්වයන් අපි ඇත්ත වශයෙන්ම දැකීමට ඉඩ තිබෙනවා. එබැවින් එය අපට අනාගතය පිළිබඳ වඩාත් පැහැදිලි චිත්‍රයක් ලබා දෙනවා. ඒ වගේම මම හිතන්නේ ඒක සමහර අයට තැතිගන්වනසුළු විය හැකියි. මොකද මේවා අපේ අලුත් සීමාවන්. ඒ වගේම එල් නිනෝ ඒකට ත්වරණයක් සපයනවා.” Michelle L’Heureux පැවසීය.
