පාරිසරික ඉඟි බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා ඉතා ඉක්මනින් සිදු විය හැකි බව නව අධ්‍යයනයකින් අනාවරණය වේ
එය ඉතා ඉක්මනින් සිදු විය හැකියි. අපි යථාර්ථවාදීව ඇමේසන් දුටු අවසාන පරම්පරාව විය හැකියි – අධ්‍යයනයට සම නායකත්වය දුන් රොතම්ස්ටෙඩ් රිසර්ච් හි මහාචාර්ය සයිමන් විල්කොක් පැවසීය
ඇමසන් වැසි වනාන්තර සහ අනෙකුත් පරිසර පද්ධති ‘ඉතා ඉක්මනින්’ කඩා වැටෙනු ඇතැයි පර්යේෂකයෝ අනතුරු අඟවති. නව අධ්‍යයනයකට අනුව, ඉඟි ලකුණු එකිනෙක විස්තාරණය කර වේගවත් කළ හැකි ආකාරය ආදර්ශන කරයි.
මෙම සොයාගැනීම් මත පදනම්ව පර්යේෂකයින් අනතුරු අඟවන්නේ ඇමසන් වනාන්තරය ඇතුළු ලොව පුරා පරිසර පද්ධතිවලින් පහෙන් එකකට වඩා මිනිස් ජීවිත කාලය තුළ විනාශකාරී බිඳවැටීමේ අවදානමකට ලක්ව ඇති බවයි.
“එය ඉතා ඉක්මනින් සිදු විය හැකිය” යනුවෙන් අධ්‍යයනයට සම නායකත්වය දුන් රොතම්ස්ටෙඩ් රිසර්ච් හි මහාචාර්ය සයිමන් විල්කොක් පැවසීය. “අපි යථාර්ථවාදීව ඇමේසන් දුටු අවසාන පරම්පරාව විය හැකියි”
පසුගිය 22 වැනි දා Nature Sustainability සඟරාවේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද පර්යේෂණය උණුසුම් විවාදයක් ජනනය කිරීමට ඉඩ ඇත. ෆොසිල ඉන්ධන සහ ගෝලීය උණුසුම අතර දිගුකාලීනව ස්ථාපිත වූ සහ ස්ථිර ලෙස ඔප්පු කර ඇති සම්බන්ධය සමඟ සසඳන විට, ටිපින් පොයින්ට්ස් සහ ඒවායේ අන්තර්ක්‍රියා පිළිබඳ විද්‍යාව සාපේක්ෂව නොදියුණු ය.
එක්සත් ජාතීන්ගේ ඉහළම විද්‍යා උපදේශක ආයතනය වන දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ අන්තර් රාජ්‍ය මණ්ඩලය වඩාත් ප්‍රවේශම් වී ඇත. එහි නවතම වාර්තාවේ 2100 වසර වන විට ඇමේසන් හි බෙදීම් රේඛාවක් ඇතිවීමේ අවස්ථාවක් පවතින බව ප්‍රකාශ කළේය.
කෙසේ වෙතත්, Carlos Nobre ඇතුළු බ්‍රසීලයේ ප්‍රමුඛ පෙළේ විද්‍යාඥයන් කිහිප දෙනෙකු මෙය ඉතා ඉක්මනින් පැමිණිය හැකි බවට අනතුරු අඟවා ඇත. නව අධ්‍යයනය එම භයානක අපේක්ෂාව අවධාරණය කරයි. මේ දක්වා බොහෝ අධ්‍යයනයන් දේශගුණික විපර්යාස හෝ වන විනාශය වැනි විනාශයේ එක් ධාවකයක් කෙරෙහි අවධානය යොමු කර ඇති බව එය නිරීක්ෂණය කරයි. නමුත් ඔබ මෙය ජල ආතතිය, පිරිහීම සහ පතල් කැණීමෙන් ගංගා දූෂණය වැනි වෙනත් තර්ජන සමඟ ඒකාබද්ධ කළ විට, බිඳවැටීම වඩා වේගයෙන් පැමිණේ.
බොහෝ නිරීක්ෂකයින් බලාපොරොත්තු වූවාට වඩා ඉක්මනින් චීනයේ Erhai විල කඩා වැටුණි. විල්කොක්ට අනුව, මෙයට හේතුව ප්‍රක්ෂේපණ එක් සාධකයක් මත පදනම් වී තිබීමයි. (කෘෂිකාර්මික ගලා යාම – ජල පද්ධතියට අතිරික්ත පෝෂ්‍ය පදාර්ථ පැටවීම) නමුත් වෙනත් ආතතීන් මෙම පරිහානිය වැඩි කර වේගවත් කළේය. දේශගුණික විචලනය, ජල කළමනාකරණය සහ වෙනත් ආකාරයේ දූෂණයන් මිශ්‍රණයට එකතු වූ විට වැව් පද්ධතිය ඉක්මනින් එහි ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව නැති විය.
සමස්තයක් වශයෙන්, සවුත්හැම්ප්ටන්, ෂෙෆීල්ඩ් සහ බැන්ගෝර් විශ්ව විද්‍යාලවල මෙන්ම රොතම්ස්ටෙඩ් රිසර්ච් හි විද්‍යාඥයින්ගෙන් සමන්විත කණ්ඩායම, විචල්‍ය 70,000ක ගැලපුම් සහිත පරිගණක ආකෘති භාවිතා කරමින් විල් පරිසර පද්ධති දෙකක් සහ වනාන්තර දෙකක් දෙස බැලූහ. ප්‍රාථමික ආතතිය නියත මට්ටමක පැවතියද, නව ආතති හෝ ආන්තික සිදුවීම්වල ප්‍රතිඵලයක් ලෙස කඩා වැටීම් වලින් 15% ක් දක්වා ඇති බව ඔවුන් සොයා ගත්හ. ඔවුන් උගත් පාඩම නම් පරිසර පද්ධතියක එක් කොටසක් තිරසාර ලෙස කළමනාකරණය කළත් ගෝලීය උණුසුම සහ ආන්තික කාලගුණික සිදුවීම් වැනි නව ආතතීන් බිඳවැටීමක් කරා සමතුලිතතාවය යොමු කළ හැකි බවයි.
අධ්‍යයනයේ විෂය පථය සීමිත වූවත් ප්‍රතිපත්ති සම්පාදකයින් වඩාත් හදිසියෙන් ක්‍රියා කිරීමේ අවශ්‍යතාවය ප්‍රතිඵලවලින් පෙන්නුම් කරන බව කතුවරු පැවසූහ.
“පාරිසරික ඉඟි ලකුණු පිළිබඳ පූර්ව අධ්‍යයනයන් 21 වන සියවසේ දෙවන භාගයේ සිට සැලකිය යුතු සමාජ හා ආර්ථික පිරිවැයක් යෝජනා කරයි. අපගේ සොයාගැනීම් යෝජනා කරන්නේ මෙම පිරිවැය ඉතා ඉක්මනින් සිදුවීමට ඇති හැකියාවයි, ”සම-කර්තෘ මහාචාර්ය ජෝන් ඩියරින් සඳහන් කළේය.
විල්කොක් පැවසුවේ සොයාගැනීම් “විනාශකාරී” නමුත් මෙම ප්‍රවේශය (පද්ධති ගතිකත්වය හරහා විශ්ලේෂණය කිරීම) පද්ධතියක කුඩා වෙනස්කම් විශාල බලපෑම් ඇති කළ හැකි බව පෙන්නුම් කළ නිසා ධනාත්මක විභවයක් ඇති බවයි. අධ්‍යයනයෙන් අවධානය යොමු කළේ පරිසර පද්ධතිවල පිටුපස බිඳ දැමීමේ ඍණාත්මක පැතිකඩ කෙරෙහි වුවද, ප්‍රතිවිරුද්ධ දෙයද සත්‍ය විය හැකි බව ඔහු පැවසීය. උදාහරණයක් ලෙස Erhai විල, යථා තත්ත්වයට පත් වීමේ ලකුණු පෙන්නුම් කර ඇත.
“එකම තර්කය ප්‍රතිවිරුද්ධව ක්‍රියා කළ හැකියි. ඔබ ධනාත්මක පීඩනයක් යොදන්නේ නම්, ඔබට වේගවත් ප්‍රකෘතියක් දැකිය හැකියි ”ඔහු පැවසුවේය.
බොහෝ අය තේරුම් ගත්තාට වඩා වේගයෙන් කාලය ගෙවී යන බව ඔහු අවධාරණය කළේය.
