දරුණු මෝසම් සමයේදී මරණ සංඛ්‍යාව ඉහළ යයි

මේ අතර දේශගුණික විපර්යාස ලොව පුරා ගංවතුර අවදානම වැඩි කර ඇති බවට විද්‍යාඥයින් අනතුරු අඟවයි. බොහෝ රටවල් ආන්තික කාලගුණයේ අනතුරු අවම කර ගැනීමට අරගල කරමින් සිටී

ආසියානු කලාපය දැඩි මෝසම් වර්ෂා සමයක් අත්විඳින බැවින් මේ මාසයේ ආසියාව පුරා 100කට වැඩි පිරිසක් මිය ගොස් තවත් විශාල පිරිසක් අවතැන් වී ඇත. ඉන්දියාව, චීනය සහ ජපානය ඇතුළු රටවල් කිහිපයක ගංවතුර සහ නායයෑම් ඇති කළ අධික වර්ෂාව පසුගිය දෙසතිය තුළ දක්නට ලැබුණි. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස ලක්ෂ සංඛ්‍යාත පිරිසකට ඉවත් වීමට සිදු වී ඇත.

පසුගිය සිකුරාදා දකුණු කොරියාවට සුළි කුණාටුවක් පහර දුන් අතර සෝල් අගනුවරයට බරපතළ හානි සිදුවිය. මේ අතර පිලිපීනයේ නිලධාරීන් නිවර්තන සුළි කුණාටුවක් ගැන අනතුරු ඇඟවීය.

මෙම සතිය මුලදී ජපානයේ කියුෂු දූපත වාර්තාගත ගංවතුර වාර්තා කළ එහි ප්‍රාදේශීය දේශපාලනඥයෙකු ඇතුළු අවම වශයෙන් අට දෙනෙකු මිය ගියේය. තවත් අය තවමත් අතුරුදන්ය. ජපානයේ කාලගුණ විද්‍යා ඒජන්සියේ ප්‍රකාශකයෙකු පැවසුවේ රට පුරා නගර කිහිපයකට වාර්තාගත වර්ෂාපතනයක් ලැබුණ බවත් කවදාවත් නොවූ විරූ පරිදි වාර්තාගත වර්ෂාවක් ඇද හැලෙන බවය.

ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානයේ අධ්‍යක්ෂවරයා පැවසුවේ ජපානය වැනි සංවර්ධිත රටවල් “අතිශයින්ම සීරුවෙන් සිටින අතර ගංවතුර කළමනාකරණ පියවර සම්බන්ධයෙන් ඔවුන් ඉතා හොඳින් සූදානම්ව සිටින” බවයි.

“නමුත් බොහෝ අඩු ආදායම්ලාභී රටවලට කිසිදු අනතුරු ඇඟවීමක් නැහැ. කිසිසේත්ම ගංවතුර ආරක්ෂණ ව්‍යුහයක් සහ ඒකාබද්ධ ගංවතුර කළමනාකරණයක් ඔවුන් සතුව නැහැ” ඔහු පසුගිය දා සඳහන් කළේය.

ජපාන බලධාරීන් සතියකට පෙර කියුෂු දූපතේ ප්‍රදේශ දෙකකින් පදිංචිකරුවන් 420,000කට වැඩි ප්‍රමාණයක් ඉවත් කර ඇත.ෙ

“ඔබේ ජීවිතය අනතුරේ, ඔබ වහාම පියවර ගත යුතුයි” යනුවෙන් නියෝගවල සඳහන් විය‍ෙ

මේ අතර දකුණු කොරියාවේ අගනුවරට ඇද හැළුණු ධාරානිපාත වර්ෂාවෙන් නිවාස 4,000ක විදුලිය විසන්ධි වීම සිදු වූ අතර සිකුරාදා අලුයම පුද්ගලයින් 135 දෙනෙකු ඉවත් කරන ලදී.

අගමැති හැන් ඩක්-සූ පැවසුවේ මරණ වැළැක්වීම රජයේ ප්‍රමුඛතාවය බවයි.

“සියලුම රාජ්‍ය නිලධාරීන් මෝසම් කාලය අවසන් වන තුරු අවදියෙන් සිටිය යුතු අතර කඩිනමින් ප්‍රතිචාර දැක්විය යුතුයි” අගමැතිවරයා ප්‍රාදේශීය මාධ්‍ය වෙත පැවසීය.

උතුරු කොරියාවට ද අධික වර්ෂාපතනයක් ලැබීමෙන් පසු අන්තර් කොරියානු දේශසීමා අසල වේල්ලකින් ජලය මුදා හැරීමේ හැකියාව පිළිබඳව ” සූදානමින් සිටින” ලෙස ඔහු නිලධාරීන්ට අනතුරු ඇඟවීය.

අතීතයේ එවැනි නිකුත් කිරීම් බොහෝ විට දැනුම් දීමකින් තොරව සිදු වූ අතර දකුණේ ගංවතුර හා මරණවලට හේතු විය.

නොනවතින වර්ෂාපතනය විවිධ නගරවල විනාශය ඇති කරන බැවින් ආසියාව පුරා සිය දහස් ගණනක් ඉවත් කරනු ලැබේ.

බොහෝ සාධක ගංවතුර ඇතිවීමට දායක වන අතර, විද්‍යාඥයින් පවසන්නේ ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාම හේතුවෙන් දේශගුණික විපර්යාස ලොව පුරා අධික වර්ෂාපතනයක් ඇතිවීමේ සම්භාවිතාව වැඩි කර ඇති බවයි. මන්ද උණුසුම් වායුගෝලය වැඩි ජලය රඳවා තබා ගනී.

වසර හතකට පසු පළමු වතාවට පසුගිය සතියේ ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානය එල් නිනෝ ආරම්භය ප්‍රකාශයට පත් කළේය. මෙමගින් ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමට මෙන්ම කඩාකප්පල්කාරී කාලගුණික සහ දේශගුණික රටාවන් සඳහා වේදිකාව සකසා ඇති බව එම සංවිධානය පවසයි.

චීනය සහ ඉන්දියාව දැනටමත් සති කිහිපයක සිටි අධික වර්ෂාපතනයක් වාර්තා කරමින් සිටින අතර විවිධ ප්‍රදේශවලට දැඩි හානි සිදු වී ඇත. උතුරු ඉන්දියාවේ බලධාරීන් පවසන්නේ පසුගිය දෙසතිය තුළ නායයෑම්, හදිසි ගංවතුර සහ දේපළ කඩා වැටීම් හේතුවෙන් පුද්ගලයින් 100කට ආසන්න සංඛ්‍යාවක් මිය ගිය බවයි.

දිල්ලි අගනුවර උමං මාර්ග පද්ධතියේ කොටස් වසා දමා ඇති අතර නගරයේ ජලයෙන් යට වූ මාර්ගවලට වැඩි පීඩනයක් එල්ල කර ඇත.

අන්තර්ජාලයේ පින්තූර සහ දර්ශන මගින් පෙන්නුම් කළේ මිනිසුන් ගංවතුරට ලක් වූ වීදිවල අතරමං වී සිටින අතර ඉණ දක්වා ජලය හරහා ගමන් කරන ආකාරයයි.

අසාමාන්‍ය ලෙස ඇදහැලෙන අධික වර්ෂාව හේතුවෙන් චීනය පුරා පුද්ගලයන් කිහිප දෙනෙකු ජීවිතක්ෂයට පත්ව ඇති අතර යටිතල පහසුකම්වලටද හානි සිදුව තිබේ.

මේ අතර, කාම්බෝජයේ අගනුවර වන නොම් පෙන් පසුගිය සතියේ හදිසි ගංවතුරකට ගොදුරු වූ අතර, නිලධාරීන් ප්‍රකාශ කළේ “වසර තුනකට පසු ඇති වූ අධිකම වර්ෂාපතනය” ලෙසිනි. නගරය පුරා කලාප 14කට ඉන් පමණ බලපෑම් එල්ල විය.

පිලිපීනයේ පසුගිය බ්‍රහස්පතින්දා උදෑසන කාර්යබහුල වේලාවේ ඇති වූ අධික ගංවතුර නිසා මැනිලා අගනුවරට යන ප්‍රධාන මහා මාර්ගයක කිලෝමීටර් 17ක මාර්ග තදබදයක් ඇති විය.

මැනිලා ගුවන් තොටුපළෙන් පිටවන ඇතැම් ගුවන් ගමන් අවලංගු කර ඇත. නිවර්තන සුළි කුණාටුවක් අගනුවරට ඊසාන දෙසින් ඇති ප්‍රදේශවලට පහර දෙන බැවින් අධික වර්ෂාව දිගටම පවතිනු ඇතැයි බලධාරීහු අපේක්ෂා කරති.

https://www.bbc.com/news/world-asia-66197937