නිර්මාංශ ආහාර / Vegan diet වේලක් අනුභව කිරීම මගින් ආහාර නිෂ්පාදනයෙන් පරිසරයට සිදුවන හානිය විශාල වශයෙන් අඩු කරන බව නවතම අධ්‍යයනයක් මගින් තහවුරු කර තිබේ. මේ සම්බන්ධයෙන් මේ දක්වා සිදු කරන ලද වඩාත්ම සවිස්තරාත්මක විශ්ලේෂණය මෙය බව මාධ්‍ය වාර්තා වල සඳහන් වේ.

දිනකට මස් ග්‍රෑම් 100කට වඩා අනුභව කරන ආහාරවලට වඩා නිර්මාංශ ආහාර නිසා ගෝලීය උෂ්ණත්වය ඉහළ යාමට හේතු වන හරිතාගාර වායු විමෝචනය, ජල දූෂණය සහ භූමි භාවිතය 75% කින් අඩු වන බව මෙම පර්යේෂණයෙන් පෙන්වා දී ඇත. සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර ආහාර මගින් වන සතුන් විනාශ කිරීම 66%කින් සහ ජල පරිභෝජනය 54%කින් අඩු කරන බව ද මෙම අධ්‍යයනයෙන් හෙළි විය.

පෘථිවිය මත මස් සහ කිරි නිෂ්පාදනවල දැඩි පාරිසරික බලපෑම අප හොඳින් දන්නා අතර දේශගුණික අර්බුදය අවසන් කිරීම සඳහා ධනවත් රටවල මිනිසුන්ට ඔවුන්ගේ මස් පරිභෝජනය කප්පාදු කිරීමට සිදුවනු ඇත. නමුත් පෙර අධ්‍යයනයන් එක් එක් ආහාර වර්ගවල බලපෑම සඳහා ආදර්ශ ආහාර සහ සාමාන්‍ය අගයන් භාවිතා කර ඇත.

ඊට වෙනස්ව නව අධ්‍යයනය එක්සත් රාජධානියේ පුද්ගලයින් 55,000කගේ සැබෑ ආහාර වේල විශ්ලේෂණය කර ඇත. එය රටවල් 119ක ගොවිපළවල් 38,000ක දත්ත විවිධ ආකාරවලින් සහ ස්ථානවල නිෂ්පාදනය කරන විශේෂිත ආහාරවල බලපෑමේ වෙනස්කම් සඳහා ද භාවිතා කළේය. මෙය අදාළ නිගමනවල විශ්වාසය සැලකිය යුතු ලෙස ශක්තිමත් කරයි.

කෙසේ වෙතත්, එය නිෂ්පාදනය කළේ කොහේද සහ කෙසේද යන්නට වඩා පාරිසරික බලපෑම් අනුව ආහාරයට ගත් දේ ඉතා වැදගත් බව පෙනී ගියේය. අඩුම බලපෑමක් ඇති කරන කාබනික ඌරු මස් පවා ඉහළම බලපෑම ඇති ශාකය වන තෙල් බීජ වලට වඩා අට ගුණයකින් වැඩි දේශගුණික හානියකට වගකිව යුතු බව පෙර පර්යේෂණවලින් පෙන්වා දී ඇත.

එක්සත් රාජධානියේ දේශගුණික ඉලක්ක සපුරාලීම සඳහා මිනිසුන් ආහාරයට ගන්නා මස් ප්‍රමාණය අඩු කිරීමට රජය විසින් ප්‍රතිපත්ති හඳුන්වා දිය යුතු බව පර්යේෂකයෝ පැවසූහ. උදාහරණයක් ලෙස සීනි අධික බීම සඳහා බදු පැනවීමේ පූර්වාදර්ශය තිබියදීත්, තමන් පරිභෝජනය කළ යුතු දේ ජනතාවට නොකියන බව ඇමතිවරු පුන පුනා කීහ.

පසුගිය දා නේචර් ෆුඩ් සඟරාවේ ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද මෙම පර්යේෂණයට නායකත්වය දුන් ඔක්ස්ෆර්ඩ් විශ්වවිද්‍යාලයේ මහාචාර්ය පීටර් ස්කාර්බරෝ /Prof Peter Scarborough මෙසේ පැවසීය: “අපගේ ආහාර තෝරා ගැනීම් පෘථිවියට විශාල බලපෑමක් ඇති කරනවා. ඔබේ ආහාර වේලෙහි මස් සහ කිරි ආහාර ප්‍රමාණය අඩු කිරීම මගින් ඔබට ඔබේ ආහාර අඩිපාරේ විශාල වෙනසක් ඇති කළ හැකියි’’

ගෝලීය ආහාර පද්ධතිය පෘථිවිය මත විශාල බලපෑමක් ඇති කරන අතර, ගෝලීය උණුසුම සඳහා බලපාන සමස්ත හරිතාගාර වායු විමෝචනයෙන් තුනෙන් එකක් විමෝචනය කරයි. එය ලෝකයේ මිරිදිය ජලයෙන් 70%ක් භාවිතා කරන අතර ගංගා සහ වැව් දූෂණයෙන් 80%කටම හේතු වේ. පෘථිවි භූමියෙන් 75%ක් පමණ මිනිසුන් විසින් ගොවිතැන් සඳහා භාවිතා කරනු ලැබේ. කෘෂිකර්මාන්තය සඳහා වනාන්තර විනාශ කිරීම ජෛව විවිධත්වයට හානි කරන ප්‍රධාන හේතුවයි.

මහාචාර්ය නීල් වෝඩ් මෙසේ පැවසීය: “මෙය සැලකිය යුතු සොයාගැනීම් සමූහයක් බව පැහැදිලියි. සත්ත්ව මාංශ පදනම් කරගත් ආහාර වෙනුවට නිර්මාංශ ආහාර වෙත මාරු වීම මගින් පාරිසරික පියසටහන අඩු කිරීමට ප්‍රධාන දායකත්වයක් ලබා දිය හැකි බව මෙම පර්යේෂණයෙන් විද්‍යාත්මකව තහවුරු කර තිබෙනවා’’

අධ්‍යයනයෙන් පෙන්නුම් කළේ අඩු මස් ආහාර (දිනකට ග්‍රෑම් 50කට අඩු) මගින් සිදුවන හරිතාගාර වායු විමෝචනය, ජල දූෂණය සහ ඉඩම් පරිහරණය අධික මස් ආහාරවල බලපෑමෙන් අඩක් පමණක් වන බවයි. කෙසේ වෙතත් අඩු මස්, පැසිටේරියන් / Pescetarian* සහ නිර්මාංශ ආහාර අතර වෙනස්කම් සාපේක්ෂව කුඩා විය.

  • Pescetarian යනු නිර්මාංශ ආහාර වේලකට මාළු සහ මුහුදු ආහාර එකතු කරන අයෙකි. සමහර පෙස්කැටේරියන්වරු බිත්තර සහ කිරි ආහාර අනුභව කළ හැකි අතර අනෙක් අය එසේ නොකළ හැකිය.

University of Reading හි මහාචාර්ය රිචඩ් ටිෆින් / Prof Richard Tiffin මෙසේ පැවසීය: “මෙම අධ්‍යයනය නියෝජනය කරන්නේ ආහාර පරිභෝජන දත්ත ආහාර නිෂ්පාදනයේ පාරිසරික බලපෑම් පිළිබඳ දත්ත සමඟ සම්බන්ධ කිරීමේ වඩාත් පුළුල් උත්සාහයයි. මාංශ පරිභෝජනය අඩු කිරීම සඳහා අධික මස් අනුභව කරන්නන් /  high-meat-eaters දිරිමත් කිරීම සහ නිර්මාංශිකයින් නිර්මාංශිකයින් බවට පත් කිරීම දිරිමත් කිරීම අඩු වායු විමෝචනයකට හේතු විය යුතුයි. කෙසේ වෙතත්, සම්පූර්ණයෙන්ම සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර ආහාරයකට මාරු වීම හැර, මෙම ප්‍රතිඵල මත මධ්‍යස්ථ සර්ව භක්ෂකයන්ගේ ආහාර වේලෙහි වෙනස්කම් සාධාරණීකරණය කිරීම අපහසුයි”

නව අධ්‍යයනය සිදු කළ පර්යේෂකයන් පැවසුවේ ගෝලීය ආහාර නිෂ්පාදනය තිරසාර වීමට ඉඩ සලසන ආහාර වේලෙන් පොහොසත් රටවල මිනිසුන් “රැඩිකල් ලෙස” මස් සහ කිරි පරිභෝජනය අඩු කරන බවයි.

නව තාක්‍ෂණය සහ ආහාර අපද්‍රව්‍ය කපා හැරීම වැනි ආහාර පද්ධතියේ පාරිසරික බලපෑම අවම කිරීම සඳහා වෙනත් ක්‍රම ප්‍රමාණවත් නොවන බව ඔවුහු පැවසූහ.

අධ්‍යයනයේ දී දැකිය හැකි විශාලතම වෙනස වූයේ ගවයන් සහ බැටළුවන් විසින් නිපදවන ප්‍රබල හරිතාගාර වායුවක් වන මීතේන් විමෝචනය වන අතර එය අධික මස් ආහාර සමඟ සසඳන විට සත්ත්ව ආහාර වලින් තොර ආහාර සඳහා 93%කින් අඩු විය.

දේශගුණික විපර්යාස පිළිබඳ එක්සත් රාජධානියේ සෞඛ්‍ය සන්ධානය 2020 දී නිර්දේශ කළේ තිරසාර ආහාර සඳහා ආහාර සඳහා අනිවාර්ය පාරිසරික ලේබල් කිරීම, ප්‍රවර්ධනයන් නියාමනය කිරීම සහ ඉහළ කාබන් සහිත ආහාර සඳහා බදු පැනවීම මගින් සහාය විය යුතු බවයි.

රජයේ ප්‍රකාශකයෙක් මෙසේ පැවසුවේය. “ජනතාව තමන් ගන්නා ආහාර සම්බන්ධයෙන් තමන්ගේම තීරණ ගත යුතුයි. ශුද්ධ-ශුන්‍ය ඉලක්කය සපුරා ගැනීම අපගේ ප්‍රමුඛතාවයක් වන අතර, ආහාර තේරීම් හරිතාගාර වායු විමෝචනය කෙරෙහි බලපෑමක් ඇති කළ හැකියි. නමුත් හොඳින් කළමනාකරණය කරන ලද පශු සම්පත් ජෛව විවිධත්වයට සහාය වීම, ගම්බද ප්‍රදේශයේ ස්වභාවය ආරක්ෂා කිරීම සහ ග්‍රාමීය ප්‍රජාවන්ට වැදගත් ආදායමක් උපයා ගැනීම වැනි පාරිසරික ප්‍රතිලාභ ද ලබා දෙන බව අප අමතක නොකළ යුතුයි”

කෘෂිකර්ම අමාත්‍ය මාර්ක් ස්පෙන්සර් පසුගිය සතියේ පැවසුවේ මීතේන් අඩුවෙන් විමෝචනය කරන, ජානමය වශයෙන් වෙනස් කරන ලද ගවයින් දැකීමට තමන් කැමති බවයි.

https://www.theguardian.com/environment/2023/jul/20/vegan-diet-cuts-environmental-damage-climate-heating-emissions-study