තාප අනතුරු ඇඟවීමේ සේවා සඳහා ප්‍රවේශය ඇත්තේ බලපෑමට ලක් වූ රටවලින් අඩකට පමණක් බව එක්සත් ජාතීන්ගේ කාලගුණ විද්‍යා ආයතනය පවසයි
ලෝකය උණුසුම් වන විට සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා ආයෝජන නොමැතිකම ද වාර්තාව විවේචනය කළේය.
සෞඛ්‍ය සේවය විසින් පසුගිය දශක කිහිප පුරා අත්කර ගත් ප්‍රගතිය ආපසු හැරවීමට දේශගුණික විපර්යාස තර්ජනය කරන නමුත් එය නැවැත්වීමට ලොව පුරා රාජ්‍යයන් ප්‍රමාණවත් තරම් පියවර ගෙන නැති බව ලෝක කාලගුණ විද්‍යා සංවිධානය පවසයි.
ජාතික කාලගුණ ආයතනවලින් හතරෙන් තුනක් දේශගුණික දත්ත තම රටේ සෞඛ්‍ය නිලධාරීන් වෙත යවන නමුත් සෞඛ්‍ය අමාත්‍යාංශ හතරෙන් එකකට වඩා අඩු ප්‍රමාණයක් අධික උණුසුම වැනි අවදානම් වලින් මිනිසුන් ආරක්ෂා කිරීම සඳහා තොරතුරු භාවිතා කරන බව වාර්තාව සොයා ගත්තේය.
දේශගුණික විපර්යාස මානව සෞඛ්‍යයට පෙර නොවූ විරූ තර්ජනයක් වන අතර බොහෝ රටවලට දැනටමත් වාර්තාගත උෂ්ණත්වයේ භයානක ප්‍රතිවිපාකවලට මුහුණ දීමට සිදු වී තිබේ. එහෙත් බොහෝ අය ඒ සඳහා හොඳින් සූදානම් නැති බව ද වාර්තාව පවසයි.
WMO විසින් හවුල්කාර ආයතන 30කට වැඩි සංඛ්‍යාවක් සමඟ එක්ව ලියා ඇති වාර්තාවට අනුව, වෙනත් ඕනෑම ආන්තික කාලගුණයකට වඩා උණුසුම් කාලගුණය හේතුවෙන් මිනිසුන් මිය ගියද, සෞඛ්‍ය විශේෂඥයින්ට තාප අනතුරු ඇඟවීමේ සේවා සඳහා ප්‍රවේශය ඇත්තේ බලපෑමට ලක් වූ රටවලින් අඩක් පමණි.
දේශගුණික අර්බුදය හේතුවෙන් තාප තරංග වඩාත් උණුසුම් හා දිගු වන බව විද්‍යාඥයින් අනතුරු අඟවා ඇත. ලෝකය දැනටමත් පූර්ව කාර්මික මට්ටමට වඩා 1.2C කින් උණුසුම් වී ඇත. එසේ වුවද, මේ වසරේ වාර්තාගත උෂ්ණත්වයන් විද්‍යාඥයින් මවිතයට පත් කර ඇත.
WMO හි මහලේකම් මහාචාර්ය පෙටෙරි ටාලස් පැවසුවේ “ප්‍රායෝගිකව මුළු ලෝකයම මේ වසරේ උෂ්ණ තරංගවලට මුහුණ දී තිබෙනවා. 2023 දී එල් නිනෝ ආරම්භය උෂ්ණත්ව වාර්තා තවදුරටත් බිඳ දැමීමේ සම්භාවිතාව විශාල ලෙස වැඩි විය හැකියි”
ජීවිත හානි අවම කිරීමේ ප්‍රයත්නයක් ලෙස, WMO සහ ආපදා අවදානම් අවම කිරීම සඳහා වන එක්සත් ජාතීන්ගේ කාර්යාලය 2028 වන විට පෘථිවියේ සිටින සියලුම මිනිසුන්ට පූර්ව අනතුරු ඇඟවීමේ පද්ධති සැපයීමට පියවර ගෙන ඇත. රටවල්වලින් අඩක් පමණක් ප්‍රමාණවත් බහු-උපද්‍රව්‍ය ඇති බව ප්‍රකාශ කරයි.
ලෝකය උණුසුම් වන විට සෞඛ්‍ය සේවා සඳහා ආයෝජන නොමැතිකම ද වාර්තාව විවේචනය කළේය. දේශගුණයට අනුවර්තනය වීමේ ව්‍යාපෘති සඳහා ලබා දී ඇති ණය සහ ප්‍රදාන වලින් 0.2%ක් පමණක් සෞඛ්‍ය මූලික අවධානය ලෙස හඳුනා ගත් යෝජනා ක්‍රම වෙත ගිය බව කතුවරුන් සොයා ගත්හ.
ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ අධ්‍යක්ෂ ජනරාල් වෛද්‍ය ටෙඩ්‍රොස් අද්නාම් ගෙබ්‍රෙයිසස් පැවසුවේ “දේශගුණික අර්බුදය සෞඛ්‍ය අර්බුදයක් වන අතර එය වඩාත් දරුණු හා අනපේක්ෂිත කාලගුණික සිදුවීම් ඇති කිරීම, රෝග පැතිරීම අවුලුවාලීම සහ බෝ නොවන රෝග ඉහළ යාමට දායක වෙනවා. සෞඛ්‍ය අංශයට උසස් තත්ත්වයේ දේශගුණික සේවාවන් වඩාත් ප්‍රවේශ විය හැකි බවට පත් කිරීමට එක්ව කටයුතු කිරීමෙන්, දේශගුණික විපර්යාසවල අන්තරායන්ට මුහුණ දෙන ජනතාවගේ සෞඛ්‍යය සහ යහපැවැත්ම ආරක්ෂා කිරීමට අපට උපකාර කළ හැකියි”
