‘ලෝක නායකයින් අනාගත පරම්පරාවට ණයගැතියි’
එක්සත් ජාතීන්ගේ දේශගුණ සමුළුවට සහභාගි වන දරුවන් තම අවශ්‍යතාවලට මුල් තැන දෙන ප්‍රතිපත්තිවලට කැප වන ලෙස ලෝක නායකයින්ගෙන් ඉල්ලා සිටිති
දේශගුණික අර්බුදයෙන් වැඩිපුරම පීඩාවට පත් වූ සමහර රටවල දරුවන්, තම අනාගතය සමඟ සූදුව නතර කරන ලෙසත්, ලෝකයේ බිලියන 2.2ක දරුවන්ට මුල් තැන දෙන මූල්‍ය හා ප්‍රතිපත්තිවලට කැප වන ලෙසත් ලෝක නායකයින් වෙත ආවේගශීලී ඉල්ලීමක් කර ඇත.
“පසුගිය වසරේ මම Cop27 වෙත ගියේ දේශගුණික විපර්යාස සමඟ සිදුවිය හැකි දේ ගැන කතා කිරීමටයි. නමුත් මේ වසරේ මම මෙහි පැමිණියේ දේශගුණික කඩාවැටීම ගැන කතා කිරීමටයි” යනුවෙන් ලිබියාවේ ට්‍රිපොලි හි 13 හැවිරිදි රෙවන් අහමඩ් පැවසුවාය.
රෙවන්ගේ මව්බිම වන ලිබියාව පසුගිය සැප්තැම්බර් මාසයේදී ‘ඩැනියෙල්’ නම් බිහිසුණු කුණාටුවකට මුහුණ දුන්නේය. එහිදී දහස් ගණනක් මිනිසුන් මිය ගොස් අවතැන් විය. ඩැනියෙල් කුණාටුව පෙර නොවූ විරූ ගංවතුරක් ඇති කළේය.
“පවිත්‍ර ජලය සහිත අනාගතයක්, ආහාර සුරක්ෂිතතාව යථාර්ථයක් වන අනාගතයක් ගැන අපි සිහින දකින අතර ගංවතුර හෝ අධික උණුසුම ගැන කරදර නොවී පාසල් යාමට අපට අවස්ථාව තිබිය යුතුයි. ලෝක නායකයින් අනාගත පරම්පරාවට ණයගැතියි ”යුනිසෙෆ් විසින් සංවිධානය කරන ලද මාධ්‍ය හමුවකදී අහමඩ් පැවසුවාය.
ඡායාරූපය – Revan Ahmed: ‘මේ අවුරුද්දේ මම ආවේ දේශගුණික කඩා වැටීම ගැන කතා කරන්න.’
ආන්තික කාලගුණික තත්ත්වය හේතුවෙන් පසුගිය වසර හය තුළ අවම වශයෙන් ළමුන් මිලියන 43ක් අභ්‍යන්තරව අවතැන් වූ අතර, දිනකට ළමුන් 20,000කට තම නිවෙස් සහ පාසල හැර යාමට බල කෙරෙයි. යුනිසෙෆ් වාර්තාවන්ට අනුව මෙය බොහෝ විට සත්‍ය දත්ත නොවන අතර ළමුන් බිලියනයක් දේශගුණ අර්බුදයේ බලපෑම්වල “අතිශයින් ඉහළ අවදානමක්” සහිත කාණ්ඩයේ ජීවත් වෙති.
“මගේ ජීවිතයේ සෑම වසරකම කෝප් සමුළුවක් පැවැත්වී තිබෙනවා. ඒ සෑම වසරකම ලෝක නායකයින් දේශගුණ අර්බුදය හමුවේ දරුවන්ගේ විශේෂ අවශ්‍යතා සහ දුර්වලතා පිළිගැනීමට අපොහොසත් වී තිබෙනවා” දේශගුණ යුක්තිය වෙනුවෙන් පෙනී සිටින උඩන්ඩානු ජාතික වැනේසා නකේට් පැවසුවාය.
දේශගුණය සහ දරුවන් කෙරෙහි අවධානය යොමු කරන ලද නිල කෝප් තීරණයක් කිසි විටෙක නොතිබූ අතර, 2006 සිට ජාත්‍යන්තර දේශගුණික මූල්‍යකරණයෙන් 3%කට වඩා අඩු ප්‍රමාණයක් දරුවන්ට ආධාර කිරීම සඳහා වැය කර ඇත.
කොලොම්බියාවේ සිට පැමිණි 14 හැවිරිදි ෆ්‍රැන්සිස්කෝ වේරා දේශගුණික ක්‍රියාමාර්ග සඳහා අරමුදල් සැපයීමට අපොහොසත් වන ධනවත් රටවල කුහකකම ගැන චෝදනා කළාය.
“ගාසාවට එරෙහි යුද්ධය සඳහා ඩොලර් බිලියන ගණනක් ඔවුන් වැය කරනවා. නමුත් ඔවුන් පවසන්නේ දේශගුණික විපර්යාසවලට එරෙහිව සටන් කිරීමට මුදල් නොමැති බවයි. අපේ මනුස්සකමට මොකද වෙන්නේ? අපට දේශගුණ යුක්තිය අවශ්‍ය නම්, අපි යුද්ධය අවසන් කළ යුතුයි”වේරා පැවසුවාය.
ඡායාරූපය – මැඩගස්කරයේ සිට පැමිණි 13 හැවිරිදි ලෝවා රෙනී – ‘අපි නොකළ දෙයකට අපි මිල ගෙවනවා’
එක්සත් ජාතීන්ගේ ළමා හිමිකම් කමිටු වාර්තාවක් අගෝස්තු මාසයේදී ප්‍රකාශයට පත් කරන ලද අතර, දරුවන්ට පිරිසිදු, සෞඛ්‍ය සම්පන්න සහ තිරසාර පරිසරයක් සඳහා අයිතියක් ඇති අතර, රජයන් මෙය සහතික කිරීම සඳහා පොසිල ඉන්ධන ඉවත් කිරීම සහ පුනර්ජනනීය ද්‍රව්‍ය වෙත මාරුවීම ඇතුළු හදිසි ක්‍රියාමාර්ග ගත යුතුය.
මැඩගස්කරයේ සිට පැමිණි 13 හැවිරිදි ලෝවා රෙනී පැවසුවේ “දේශගුණය වෙනස් වී ඇති අතර අප නොකළ දෙයකට අපි මිල ගෙවමින් සිටිනවා එය කිසිසේත් සාධාරණ නැහැ. අපි මෙහි පැමිණ සිටින්නේ දරුවන්ගේ ජීවිතවලට සැබෑ බලපෑමක් ඇති කරන තීරණ ගන්නා ලෙස කෝප් වෙත පැමිණ සිටින ලෝක නායකයන්ගෙන් ඉල්ලා සිටීමටයි.”
